Zwolennicy kary śmierci lubią odwoływać się do portfeli podatników, którzy utrzymują pensjonariuszy zakładu karnych. Jest to jeden z ich ulubionych argumentów zaraz po tym, że kara śmierci odstrasza przestępców. W przypadku najbardziej odrażających zbrodni uczciwy człowiek odczuwa poczucie niesprawiedliwości, że utrzymuje zbrodniarza w więzieniu. Czy wtedy lepiej tanio odebrać mu życie? Nie wchodząc w dywagacje moralne, z czysto ekonomicznego punktu widzenia koszt kary śmierci wcale nie jest niższy.
Dlaczego koszt kary śmierci jest tak wysoki?
Na Uniwersytecie w Seattle przeprowadzono w 2015 r. dogłębne badania nad ekonomicznym kosztem kary śmierci w stanie Waszyngton. Polegały one na porównaniu kosztów postępowania o kwalifikowane morderstwo pierwszego stopnia, w której oskarżyciel zażądał kary śmierci i kosztów postępowania w analogicznych sprawach, w której oskarżyciel nie zażądał kary śmierci. Naukowcy podzielili koszty spraw gardłowych (tj. takich, w których oskarżyciel zażądał kary śmierci) na 6 kategorii:
- Koszty związane z pozbawieniem wolności. Składają się na nie wynagrodzenia funkcjonariuszy, utrzymanie budynków, koszty bezpośrednie i administracyjne. Wysokość zależy od długości pobytu w więzieniu i od samego więzienia.
- Koszty obrony. Składają się na nie koszty obrońców (w niektórych stanach muszą być to certyfikowani prawnicy specjalizujący się w sprawach gardłowych) i przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez obronę.
- Koszty oskarżenia są sumą kosztów poniesionych na oskarżyciela i na przeprowadzenie dowodów przezeń zawnioskowanych.
- Koszty sądów, policji, szeryfa i pozostałe. Po stronie sądów są to koszty urzędników (w tym protokolantów), wydania dokumentów, badań społecznych, rejestru wyroków i spraw w toku, analiz dowodów, tłumaczy, sędziów, mitigations specialists (tj. osób odpowiedzialnych wyłącznie za wyszukiwanie okoliczności łagodzących), personelu sądu, personelu psychiatrycznego, świadków, zdjęć i nagrań i ławy przysięgłych. Po stronie policji i szeryfa są to koszty ich pracy, zapewnienia bezpieczeństwa i transportu na procesie oraz zapewnienia procedury medycznej.
- Koszty środków zaskarżenia obejmują wynagrodzenia i inne świadczenia, utrzymanie budynków, koszty bezpośrednie i administracyjne.
- Koszty poniesione po uznaniu sprawcy winnym. Na tę kategorię składają się podobne czynniki, co w punkcie 1, z pewnym rozbieżnościami w razie skazania na śmierć – w celach śmierci utrzymanie więźnia jest droższe ze względu na zaostrzony nadzór. Dochodzą jeszcze koszty egzekucji. Jednakże, skazany na śmierć przebywa po wyroku w więzieniu krócej (średnio 15 lat i 6 miesięcy) niż skazany na dożywotnie pozbawienie wolności (średnio 39 lat i 2 miesiące).
Ile kosztuje kara śmierci?
Po uwzględnieniu wszystkich czynników średni koszt gardłowych w stanie Waszyngton wyniósł 3,07 mln $, a niegardłowych – 2,01 mln $. Mediana wyniosła odpowiednio 2,63 mln $ i 2,08 mln $. Najdroższa sprawa gardłowa w stanie Waszyngton kosztowała 15,2 mln $, a najdroższa niegardłowa – 4,1 mln $. Brzmi zaskakująco? Rzeczywiście, podatnik krócej utrzymuje zbrodniarza w więzieniu. Ale nieodwracalność pomyłki zmusza sądy do przeprowadzenia bardziej rozbudowanego postępowania dowodowego. Pracuje przy tym więcej ludzi. Dochodzi też niepoczytalność i jej wpływ na karę – oskarżony musi zostać poddany kompleksowym badaniom, co generuje znaczne koszty. Środki zaskarżenia też kosztują, a w niektórych stanach wszystkie wyroki śmierci automatycznie podlegają zaskarżeniu do stanowego Sądu Najwyższego. Ponadto, w całym kraju skazanym przysługują środki zaskarżenia do sądów federalnych. Wreszcie, po wyczerpaniu środków zaskarżenia pozostaje jeszcze prośba o ułaskawienie. Na koniec, koszty generuje egzekucja, która wymaga nabycia potrzebnych do niej narzędzi i pracy przeprowadzających ją ludzi.
W dyskusji o karze śmierci po obu stronach padają różne argumenty, jedne mądre, inne głupie. Ale argument, jakoby koszt kary śmierci był niski, jest zwyczajnie niemający pokrycia w rzeczywistości.
zobacz więcej:
03.07.2025 7:01, Aleksandra Smusz
03.07.2025 6:53, Miłosz Magrzyk
03.07.2025 5:45, Miłosz Magrzyk
03.07.2025 4:43, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 15:05, Jakub Kralka
02.07.2025 14:14, Katarzyna Zuba
02.07.2025 12:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 11:59, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 11:23, Katarzyna Zuba
02.07.2025 10:16, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 9:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 8:49, Aleksandra Smusz
02.07.2025 7:58, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 7:08, Rafał Chabasiński
02.07.2025 6:05, Justyna Bieniek
02.07.2025 4:30, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 21:10, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 15:55, Justyna Bieniek
01.07.2025 15:13, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:47, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:00, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 11:38, Mateusz Krakowski
01.07.2025 10:47, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 9:58, Edyta Wara-Wąsowska
