W toku postępowania egzekucyjnego dłużnicy potrafią wykazać się dużą kreatywnością. Jednym ze sztandarowych pomysłów, jest zawieranie umowy leasingu. Frustrujący dla wierzyciela, widok osoby niepłacącej swoich zobowiązań w nowiutkim samochodzie nie należy do rzadkości. Jednak wbrew obiegowej opinii, dłużnik nie może się w takich sytuacjach czuć w pełni bezpieczny.
Umowa leasingu
Leasing jest jedną z popularniejszych form finansowania samochodu. Mogą z niego korzystać zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci. Sama umowa leasingu, została uregulowana w art. 7091 kodeksu cywilnego:
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Istnieją dwa główne rodzaje leasingu: operacyjny i finansowy. Różnią się one co do zasady wysokością rat, możliwością amortyzacji oraz sposobem przeniesienia własności po zakończeniu umowy leasingu. Ich wspólnym mianownikiem jest natomiast okoliczność, iż przedmiot leasingu pozostaje przez cały okres trwania umowy własnością finansującego (leasingodawcy). Skoro zatem samochód w leasingu nie jest własnością korzystającego (leasingobiorcy), to komornik z dużą dozą prawdopodobieństwa nie będzie w stanie w sposób skuteczny przeprowadzić z niego egzekucji. Wychodząc z takiego założenia, niektórzy dłużnicy decydują się na leasing samochodu. Opłacając raty leasingu, mogą bezproblemowo użytkować nowy samochód, nie martwiąc się jednocześnie o jego zlicytowanie przez komornika. Wszak nie jest on ich własnością.
Egzekucja uprawnienia leasingobiorcy
Dłużnicy będący leasingobiorcami nie mogą się jednak czuć w pełni bezpieczni. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują bowiem możliwość egzekucji z innych praw majątkowych. W przypadku leasingu, prawem majątkowym jest uprawnienie do wykupu przedmiotu leasingu. Bardzo często ostatnia rata leasingowa (tzw. rata wykupowa), stanowi zaledwie ułamek wartości przedmiotu leasingu. Zdarzają się nawet ustalenia wykupu końcowego na poziomie 1%. Powoduje to, że takie uprawnienie dłużnika będącego leasingobiorcą do wykupu samochodu, okazuje się dla wierzyciela bardzo atrakcyjne. Samo zaś uprawnienie do wykupu samochodu, jako prawo majątkowe podlega egzekucji. W toku postępowania egzekucyjnego, komornik może je zająć, a następnie sprzedać. Możliwości tej nie zablokuje nawet zaprzestanie opłacania kolejnych rat leasingowych przez dłużnika. W takim bowiem przypadku, wierzyciel zgodnie z art. 9102 § 1 kodeksu postępowania cywilnego jest uprawniony do podejmowania wszelkich działań, które są niezbędne do zachowania prawa, w tym do zachowania uprawnienia do wykupu samochodu. O ile więc egzekucji z samego samochodu w leasingu dłużnicy raczej nie muszą się obawiać, to wierzyciele mogą żądać zajęcia prawa do wykupu samochodu w leasingu. Skuteczna egzekucja w tym zakresie będzie oznaczać, że po zakończeniu umowy leasingu, dłużnik nie będzie mógł wykupić samochodu na własność po preferencyjnej cenie.
