Coraz częstsze przypadki zakłóceń w dostawach energii elektrycznej mają poważne konsekwencje dla infrastruktury transportowej. Przykładem może być zdarzenie z 28 kwietnia 2025 roku, kiedy rozległa awaria energetyczna sparaliżowała funkcjonowanie portów lotniczych w Hiszpanii i Portugalii. Największy chaos zapanował w Madrycie, Barcelonie, Lizbonie i Porto – tysiące pasażerów utknęło na lotniskach, a połączenia lotnicze i kolejowe zostały wstrzymane.
Lotniska bez zasilania – skutki dla pasażerów
Zanik napięcia oznaczał całkowity paraliż operacyjny lotnisk: systemy odpraw, kontroli bezpieczeństwa, taśmy bagażowe i oświetlenie pasów startowych przestały działać. W rezultacie odwołano dziesiątki lotów – według szacunków w Hiszpanii anulowano co najmniej 52 rejsy, a w Portugalii 28. Linie lotnicze zostały zmuszone do wstrzymania załadunku pasażerów, a wiele samolotów nie mogło wystartować ze względu na niedziałające systemy kontroli lotów.
Czy przerwa w dostawie prądu to „nadzwyczajna okoliczność”?
Z prawnego punktu widzenia – tak. Zgodnie z unijnym Rozporządzeniem (WE) nr 261/2004, sytuacje takie jak awarie zasilania uznawane są za okoliczności nadzwyczajne, czyli zdarzenia znajdujące się poza kontrolą przewoźników lotniczych. W praktyce oznacza to, że linie mogą być zwolnione z obowiązku wypłaty odszkodowań w przypadku odwołanych lub znacznie opóźnionych lotów, jeśli przyczyną była taka właśnie awaria. Przepis ten obejmuje również inne sytuacje niezależne od przewoźników, takie jak strajki, zagrożenia bezpieczeństwa czy ekstremalne warunki pogodowe.
Mimo braku obowiązku wypłaty rekompensaty, linie lotnicze wciąż mają konkretne obowiązki wobec pasażerów – muszą zapewnić im opiekę, czyli posiłki, napoje, transport zastępczy, a w razie potrzeby nocleg.
Co przysługuje podróżnym w takiej sytuacji?
Pasażerowie są chronieni europejskim prawem lotniczym. Rozporządzenie WE 261/2004 określa ich prawa w przypadku opóźnień, anulowań i odmowy wejścia na pokład:
- Po dwóch godzinach oczekiwania linie mają obowiązek zapewnić pasażerom napoje i posiłki.
- W przypadku opóźnienia powyżej trzech godzin podróżni mogą kwalifikować się do odszkodowania (250–600 euro), w zależności od długości trasy.
- Jeśli jednak opóźnienie wynika z okoliczności nadzwyczajnych, takich jak awaria prądu, odszkodowanie nie przysługuje – ale nadal obowiązuje zapewnienie opieki.
Ekspert do prawa pasażerów wyjaśnia
Jak tłumaczy David Janoszka, ekspert prawa lotniczego z AirCashBack, sytuacje takie jak awarie energetyczne wykraczają poza odpowiedzialność przewoźnika. Są to zdarzenia nietypowe i niezależne, których linia lotnicza nie może ani przewidzieć, ani im zapobiec – podkreśla.
Jednak nie oznacza to pełnego zwolnienia z obowiązków. Przewoźnik musi wykazać, że podjął wszelkie rozsądne działania, by zminimalizować skutki awarii, np. zapewniając możliwie najszybszy transport do celu podróży – również przy współpracy z innymi liniami – dodaje David Janoszka z AirCashBack.
Jeśli przewoźnik nie wywiązał się z obowiązku zapewnienia podstawowej opieki (np. nie zaoferował posiłków czy noclegu), pasażerowie mają prawo ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów – nawet jeśli samo odszkodowanie za opóźnienie im się nie należy.
Źródło: AirCashBack | Artykuł reklamowy zawierał linki afiliacyjne – jeśli skorzystacie z usług ACB, Bezprawnik otrzyma drobną prowizję
