Zawarcie związku małżeńskiego powoduje prawne ustanowienie wspólności majątkowej. Wszystkie od tej pory dobra nabyte zarówno przez męża, jak i żonę – oboje czy też osobno, stanowią majątek wspólny. Co zatem należy do majątku osobistego?
Majątek wspólny a osobisty
W skład majątku wspólnego małżonków wchodzi/wchodzą:
- dochody zarówno z majątku wspólnego, jak i osobistego,
- wynagrodzenie za pracę, a także dochody z innej działalności przynoszącej zarobki,
- środki na rachunku otwartym bądź pracowniczym funduszu emerytalnym,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie (dotyczy ubezpieczeń społecznych),
- przedmioty codziennego użytku, nawet w przypadku nabycia ich przez zapis, dziedziczenie bądź darowiznę (inaczej sprawa wygląda tylko wtedy, jeśli życzenie darczyńcy itp. było odmienne).
Natomiast w skład majątku osobistego wchodzą:
- Przedmioty majątkowe:
- które zostały nabyte przed zawarciem małżeństwa,
- zaspokajające potrzeby osobiste tylko jednego małżonka,
- przyznane jednemu małżonkowi za jego osiągnięcia,
- nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej.
- Prawa:
- majątkowe, które wynikają ze wspólności, ale podlegają innym przepisom prawnym,
- niezbywalne, przysługujące jednej osobie,
- twórcy, na przykład autorskie.
- Przedmioty zdobyte w ramach odszkodowania za uszkodzenie ciała itp. Wyklucza się w tym przypadku rentę dla poszkodowanego, jeżeli utracił częściową bądź całkowitą zdolność do pracy itd.
- Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę albo innej działalności przynoszącej zarobki.
Zarządzanie majątkiem wspólnym
Każdy z małżonków może we własnym zakresie zarządzać majątkiem wspólnym, używać dóbr w taki sposób, aby obydwoje mogli z nich korzystać. Jednakże zarówno żona, jak i mąż może nie zgodzić się na czynności związane z posiadanym dobytkiem, które chce przeprowadzić jedno z nich. Nie dotyczy to spraw życia codziennego, działalności zarobkowej itp. W niektórych przypadkach potrzebna jest zgoda drugiego małżonka. W przeciwnym razie zawarta umowa czy inne zobowiązanie staje się nieważne.
Art. 37. § 1. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
2) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
3) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
4) darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
§ 2. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.
§ 3. Druga strona może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
§ 4. Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.
