Przekroczenie prędkości to wykroczenie
Dla wielu osób przekroczenie prędkości jest osobnym tworem prawnym, który rodzi obowiązek zapłacenia mandatu. Jednak w praktyce, to nic innego jak wykroczenie. W związku z tym mandat wystawiony przez policję, czy przez Inspekcję Transportu Drogowego podlega rygorom przewidzianym w przepisach kodeksu wykroczeń.
O ile limity przekroczeń prędkości wynikają z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, to już sama karalność tego czynu wynika z kodeksu wykroczeń. A konkretnie z art. 92a kodeksu wykroczeń, który stanowi, że:
§ 1. Kto, prowadząc pojazd, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, podlega karze grzywny.
§ 2. Kto, prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, przekraczając je o ponad 30 km/h, podlega karze grzywny nie niższej niż 800 złotych.
Dociekliwym wyjaśniamy, że mandat jest formą grzywny, która jest nakładana w formie postępowania mandatowego. Postępowanie to zostało szczegółowo opisane w rozdziale 17 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Przedawniony mandat z fotoradaru, czyli jaki?
Wracając jednak do meritum, skoro mandat z fotoradaru to nic innego, jak przewidziana w kodeksie kara za wykroczenie, to karalność przedawnia się również na zasadach kodeksowych. W dodatku znacznie szybciej, niż nam się wydaje. Tę kwestię reguluje art. 45 kodeksu wykroczeń, który stanowi, że:
§ 1. Karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu.
§ 2. W razie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia, przedawnienie biegnie od daty uchylenia rozstrzygnięcia.
§ 2a. W wypadku wszczęcia postępowania mediacyjnego czasu jego trwania nie wlicza się do okresu przedawnienia.
§ 3. Orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata.
Oznacza to, że karalność przekroczenia prędkości przedawnia się już rok po popełnieniu tego wykroczenia, jeżeli oczywiście w tym czasie nie zostanie wszczęte postępowanie w tej sprawie. Tak więc, jeżeli wykroczenie drogowe popełniliśmy 1 września 2025 roku, to 1 września 2026 roku możemy już czuć się bezpiecznie – karalność wykroczenia już się przedawniła. Może mieć to kolosalne znaczenie w przypadku mandatów z fotoradaru, które czasem przychodzą z dużym opóźnieniem.
Jeżeli nie mieć problemów, uważaj na te pułapki
Należy jednak pamiętać, że w przypadku karalności za wykroczenia, kluczowe jest podjęcie działania przez organ. Jeżeli więc list z informacją o konieczności zapłaty kary (lub wskazania osoby, która faktycznie poruszała się samochodem) przyjdzie 3 września, jednak został nadany (data stempla pocztowego) 31 sierpnia, to Inspekcja Transportu Drogowego zmieściła się w terminie. A wszczęcie postępowania wydłuża okres przedawnienia karalności. Mając nadzieję na uniknięcie karalności, warto również zwrócić uwagę, iż odmowa udostępnienia informacji, kto samochodem kierował, jest nowym przewinieniem, w tym przypadku więc termin biegnie od nowa. Wyraźnie podkreślił to Sąd Rejonowy w Warszawie Mokotowa w 2021 roku (III W 807/21), wskazując, że:
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że wbrew stanowisku obwinionego toczące się przeciwko niemu postępowanie nie dotyczy wykroczenia z art. 92 § 1 Kodeksu Wykroczeń, którego dopuścił się użytkownik pojazdu marki S., lecz wykroczenia polegającego na niewskazaniu przez D. Z. danych ww. osoby. Tym samym datę przedawnienia karalności czynu należy liczyć nie od dnia 10 marca 2020 roku, ale od dnia 14 kwietnia 2020 roku. Niezależnie od powyższego należy pamiętać, że stosownie do treści art. 45 § 1 Kodeksu Wykroczeń jeżeli w okresie roku od dnia popełnienia wykroczenia wszczęto postępowanie, karalność ww. czynu ustaje z upływem 2 (dwóch) lat od zakończenia.
