Kodeks pracy wyróżnia kilka rodzajów urlopów – w tym m.in. urlop wypoczynkowy, na żądanie, rodzicielski czy okolicznościowy. Coraz więcej firm decyduje się jednak również na niestandardowe urlopy dla pracowników. O jakich urlopach mowa?
Niestandardowe urlopy dla pracowników. Urlop menstruacyjny czy psacierzyński
Osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługuje kilka rodzajów urlopów. Najbardziej powszechny charakter ma urlop wypoczynkowy; jego długość jest uzależniona od stażu pracy. Większość pracowników chociaż raz skorzystała też z urlopu okolicznościowego. Oprócz tego można też wziąć urlop okolicznościowy czy urlop rodzicielski. Już wkrótce wprowadzony zostanie też nowy urlop dla pracowników – będzie to efekt wdrożenia unijnej dyrektywy work-life balance.
Firmy coraz częściej decydują się jednak również na niestandardowe urlopy dla pracowników – przedstawiając je jako kolejny benefit wiążący się z zatrudnieniem w danym przedsiębiorstwie. Jednym z takich urlopów jest coraz popularniejszy urlop menstruacyjny. Zazwyczaj chodzi o możliwość wzięcia dodatkowego dnia wolnego w okresie wzmożonego bólu lub niedogodności związanych z menstruacją – bez utraty dnia urlopu wypoczynkowego. Urlop menstruacyjny wprowadziły już w Polsce m.in. takie firmy jak PLNY LALA (już w 2020 r.) czy agencja kreatywna More Bananas. Sama idea urlopu menstruacyjnego nie jest natomiast nowa – w Japonii funkcjonuje on już od 1947 r. Bez przeszkód można z niego skorzystać również m.in. w Indonezji, Korei Południowej czy na Tajwanie. W Europie urlop menstruacyjny nie przysługuje odgórnie w żadnym z państw, jednak coraz więcej firm wprowadza go w formie „benefitu”.
Jeśli chodzi o niestandardowe urlopy dla pracowników, ciekawym rozwiązaniem jest również urlop… psacierzyński. Na taki rodzaj benefitu zdecydowała się m.in. firma Bolt. Członkowie zespołu, którzy zdecydowali się na adopcję psa czy kota, mogą liczyć na aż trzy dodatkowe dni urlopu (w dodatku płatnego). Firma, wprowadzając urlop, zapewniła, że „wierzy, że długofalowe korzyści wynikające z adopcji psa czy kota wpłyną na dobrostan zespołu”. Warto podkreślić, że Bolt zdecydował się na taki krok podczas pandemii – czyli w momencie, gdy wiele osób przeszło na pracę zdalną.
Urlop, który może za jakiś czas pojawić się w Polsce na większą skalę, czyli urlop sabbatical
Kolejnym niestandardowym urlopem dla pracowników (przynajmniej w Polsce) jest urlop sabbatical. Celem tego rodzaju urlopu jest regeneracja sił pracowniczych – a dzięki temu, zapobieganie wypaleniu zawodowemu. Często urlop sabbatical przysługuje osobom zatrudnionym na wyższych lub specjalistych stanowiskach, wymagających intensywnej pracy umysłowej. Obecnie na ten rodzaj urlopu mogą liczyć głównie pracownicy w USA, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Danii czy we Włoszech. Możliwe jednak, że w przyszłości urlop regeneracyjny zostanie wpisany również do polskiego Kodeksu pracy. Obecnie alternatywą jest urlop bezpłatny lub zwolnienie lekarskie dla pracowników, którzy borykają się z problemem wypalenia zawodowego.
Jeśli chodzi o niestandardowe urlopy dla pracowników, warto też zwrócić uwagę na tzw. urlop urodzinowy – który w Polsce jest znacznie popularniejszy niż wymienione wcześniej rodzaje urlopów. Na jego wprowadzenie decyduje się stosunkowo sporo start-upów czy firm z branży kreatywnej. Pracownik zyskuje dodatkowy, płatny dzień urlopu w dzień swoich urodzin.
Bez wątpienia urlopy nieuregulowane w Kodeksie pracy mają za zadanie zachęcić kandydatów do pracy w danej firmie – i są przedstawiane jako dodatkowy benefit. Część z nich (jak m.in. urlop sabbatical) może jednak mieć znaczący wpływ na poprawę efektywności pracy.
