Dodatkowe prawa i ochrona pracujących ojców
Jak przypomina PIP, oprócz podstawowych uprawnień , takich jak urlopy macierzyński, ojcowski czy rodzicielski, pracujący ojcowie w Polsce mogą korzystać z wielu dodatkowych przywilejów, które ułatwiają godzenie życia zawodowego z nowymi obowiązkami rodzicielskimi. Te prawa, a także szeroka ochrona przed zwolnieniem, mają na celu wspieranie ojców w aktywniejszym uczestnictwie w życiu rodzinnym.
Elastyczność i wsparcie w organizacji pracy
Pracownik-ojciec, który ma prawo do urlopu wychowawczego, może ubiegać się o obniżenie wymiaru czasu pracy do maksymalnie 1/2 etatu. Wniosek o taką zmianę musi zostać uwzględniony przez pracodawcę. Z obniżonego wymiaru czasu pracy można korzystać nie dłużej niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Inne ważne uprawnienie to możliwość pracy zdalnej dla pracowników wychowujących dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia. Pracodawca może odmówić zgody na pracę zdalną tylko, jeśli uniemożliwia to rodzaj lub organizacja pracy.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Pracownicy wychowujący dzieci do 8. roku życia mają również prawo do złożenia wniosku o elastyczną organizację pracy. Obejmuje to wnioski o pracę zdalną, pracę w systemie przerywanego czasu pracy, tzw. weekendowy system pracy, system skróconego tygodnia pracy, ruchomy czas pracy, a także indywidualny rozkład czasu pracy lub obniżenie wymiaru czasu pracy. Należy jednak zaznaczyć, że w tym przypadku pracodawca nie ma obowiązku wyrażenia zgody na elastyczną organizację pracy.
Ochrona przed niekorzystnymi warunkami zatrudnienia i zwolnieniem
Ojcowie opiekujący się dzieckiem do 8. roku życia są chronieni przed zatrudnieniem w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz przed delegowaniem poza stałe miejsce pracy bez ich zgody. Podobnie, pracownika opiekującego się dzieckiem do 4. roku życia nie można zatrudniać powyżej 8 godzin na dobę bez jego zgody.
Pracownikom korzystającym z uprawnień rodzicielskich przysługuje również szeroka ochrona przed zwolnieniem z pracy. Okres tej ochrony rozpoczyna się od momentu złożenia wniosku o urlop. W przypadku urlopu ojcowskiego, ochrona zaczyna obowiązywać nie wcześniej niż na 7 dni przed jego rozpoczęciem. Dla urlopu macierzyńskiego okres ten wynosi 14 dni , a dla urlopu rodzicielskiego i uzupełniającego urlopu macierzyńskiego - 21 dni.
W tym czasie pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem. Ochrona ta jest bardzo szeroka, obejmując również zakaz poszukiwania i prognozowania definitywnego zastąpienia pracownika.
Istnieją jednak wyjątki. Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa. Ponadto, rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia jest możliwe, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające zwolnienie z winy pracownika, a zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę.
W przypadku wniosków o urlop wychowawczy lub obniżenie wymiaru czasu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy, ale nie ma zakazu prowadzenia działań przygotowawczych do zwolnienia. Ochrona obowiązuje do dnia zakończenia urlopu wychowawczego lub do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.
Podsumowując, polskie prawo pracy zapewnia pracującym ojcom sporo uprawnień - a wiele osób prawdopodobnie nie zdaje sobie z tego sprawy. Tymczasem znajomość tych uprawnień jest kluczowa dla świadomego i aktywnego korzystania z przysługujących ojcom praw, co z kolei przekłada się na lepsze godzenie życia zawodowego z rodzicielskim.
