Od 1 lipca obowiązują korzystniejsze dla podatników zasady dotyczące podatku od spadków i darowizn. Wysokości kwot, które podarowane nie generują konieczności zapłacenia podatku, zostały znacznie zwiększone. Limity zależą od grupy podatkowej, do której się zaliczamy.
Podatek od spadków i darowizn na nowych zasadach
Zmiany w opodatkowaniu spadków i darowizn weszły w życie 1 lipca br. za sprawą Ustawy z 26 maja 2023 roku o zmianie Ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059).
- 36 120 zł dla osób z I grupy podatkowej – w porównaniu do wcześniejszych 10 434 zł,
- 27 090 zł dla osób z II grupy podatkowej – wcześniej 7 878 zł,
- 5 733 zł dla osób z III grupy podatkowej – przed zmianą 5 308 zł.
Jeśli darowizna została przekazana przez tę samą osobę więcej niż raz, w przypadku ustalenia należnego podatku pod uwagę należy wziąć darowizny z 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Kto może skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku?
Osoby z tzw. zerowej grupy podatkowej nadal mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku, niezależnie od darowanej kwoty. To:
- małżonek,
- zstępni,
- wstępni,
- pasierb / pasierbica,
- rodzeństwo,
- ojczym / macocha.
Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku, trzeba – w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego – w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych – zgłosić ten fakt do właściwego urzędu skarbowego, na formularzu SD-Z2. W przypadku nabycia w drodze dziedziczenia również mamy na to 6 miesięcy, ale czas jest liczony od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Przekroczenie terminu będzie wiązało się z koniecznością zapłacenia podatku w pełnej wysokości. Warto dodać, że jeśli fakt otrzymania darowizny zostanie ujawniony w wyniku kontroli, stawka podatku wyniesie 20 proc. wartości nabytego majątku.
Przy okazji przypomnijmy, że otrzymanie darowizny (pieniężnej) trzeba udokumentować dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy lub na jego rachunek inny niż płatniczy, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo banku, lub przekazem pocztowym.
Jak obliczyć podatek od darowizn?
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku. Stawki podatku wynoszą odpowiednio: 3 proc. dla I grupy, 7 proc. dla II grupy i 12 proc. dla III grupy – do progu 11 833 zł.
W przypadku pierwszej grupy podatkowej – jeśli wartość spadku lub darowizny mieści się w przedziale między 11 833 zł a 23 665 zł, podatek wyniesie 355 zł plus 5 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli wartość darowizny lub wartość spadku przekracza 23 665 zł, podatek to 946,6 zł i 7 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
W przypadku osób zaliczonych do drugiej grupy podatkowej, jeżeli wartość spadku lub darowizny znajdzie się w przedziale od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 828,4 zł plus 9 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł. Natomiast jeśli kwota darowizny lub wartość spadku przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 1893,3 zł plus 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Z kolei w trzeciej grupie podatkowej, jeśli kwota spadku lub darowizny, albo ich równowartość, mieści się w przedziale od 11 833 zł do 23 665 zł – podatek wyniesie 1420 zł plus 16 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł. Natomiast jeśli wartość spadku lub darowizny przekracza 23 665 zł, podatek wyniesie 3313,2 zł plus 20 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.
