Home -
Prawo -
Nie ma gwarancji, że wszyscy spadkobiercy wskazani w testamencie dożyją otwarcia spadku. Można jednak ustanowić osoby, które w takiej sytuacji zajmą ich miejsce

Nie ma gwarancji, że wszyscy spadkobiercy wskazani w testamencie dożyją otwarcia spadku. Można jednak ustanowić osoby, które w takiej sytuacji zajmą ich miejsce

Przy sporządzaniu testamentu trudno przewidzieć, jak dokładnie będzie wyglądać dziedziczenie. Niektórzy spadkobiercy mogą odrzucić spadek czy chociażby nie dożyć jego otwarcia. Na wypadek takiej sytuacji spadkodawca może zdecydować się na podstawienie w testamencie. Polega ono na wskazaniu osoby, która wejdzie w miejsce spadkobiercy, gdy ten nie będzie chciał lub nie będzie mógł dziedziczyć.

Joanna Majkowska18.01.2021 9:04

Prawo

18.01.2021 9:04

Joanna Majkowska

redaktor

Nagłówki

Kiedy spadkobierca nie otrzyma spadku?

Osoba teoretycznie powołana do dziedziczenia może nie otrzymać spadku z kilku powodów. Po pierwsze, zdarza się, że po prostu nie dożyje jego otwarcia albo nie będzie zainteresowana majątkiem po zmarłym i spadek odrzuci. Poza tym sąd może stwierdzić niegodność dziedziczenia, jeśli taki spadkobierca popełnił jeden z czynów wymienionych w art. 928 Kodeksu cywilnego – na przykład zniszczył testament czy dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciw spadkodawcy.

Kiedy spadkobierca testamentowy nie żyje, zwykle stosuje się tzw. przyrost. W takim wypadku udział przypadający spadkobiercy, który nie chce lub nie może dziedziczyć, rozdziela się stosownie do udziałów pomiędzy pozostałych spadkobierców. Spadkodawca może chcieć jednak uregulować tę sytuację w inny sposób. I taką możliwość daje mu właśnie podstawienie w testamencie.

Na czym polega podstawienie w testamencie?

Podstawienie w testamencie daje spadkodawcy możliwość dokładniejszego określenia porządku dziedziczenia. W swojej ostatniej woli wskazuje bowiem substytuta. To osoba, która odziedziczy spadek w miejsce spadkobiercy, gdy ten nie będzie mógł lub nie będzie chciał dziedziczyć. Przepisy przewidują możliwość ustanowienia wielu substytutów. Dopuszcza się także podstawienie wielostopniowe. Polega ono na wskazaniu kolejnych osób, które będą dziedziczyć, w miejsce pierwszego substytuta.

Obowiązują przy tym dokładnie te same zasady co w przypadku dziedziczenia przez pozostałych spadkobierców. Po pierwsze, substytut nie ma obowiązku przyjęcia spadku. Dokładnie tak jak pozostali spadkobiercy ma prawo go odrzucić. Poza tym zastosowanie znajdą wszystkie powody wyłączające możliwość otrzymania spadku. Tym samym substytutem nie może być osoba, która nie dożyje otwarcia spadku. Możliwość otrzymania majątku po zmarłym wyłącza także stwierdzenie przez sąd niegodności dziedziczenia, zrzeczenie się dziedziczenia w formie umowy zawartej za życia spadkodawcy albo skuteczne wydziedziczenie takiej osoby w testamencie.

Podstawienie powiernicze

Opisane wyżej podstawienie to tzw. podstawienie zwykłe. Oprócz niego istnieje jeszcze podstawienie powiernicze. W teorii polega ono na ustanowieniu osoby, która ma spadek przyjąć, a następnie wydać go wskazanej osobie, która z jakiegoś powodu nie chce lub nie może od razu być powołana do spadku. Taki substytut do momentu wydania spadku może z niego korzystać. Ciąży jednak na nim obowiązek zachowania majątku i przekazania na rzecz określonej osoby. W odróżnieniu do spadkobierców nie ma więc możliwości swobodnego decydowania o spadku.

Powyższe uregulowanie kwestii dziedziczenia pozostaje jednak sprzeczne z art. 962 Kodeksu cywilnego. Przepis ten wprowadza zakaz powoływania spadkobiercy pod warunkiem lub terminem. Z tego powodu podstawienie powiernicze wywołuje właściwie ten sam skutek co podstawienie zwykłe. W praktyce więc zobowiązanie spadkobiercy do zachowania nabytego spadku i przekazania go innej osobie prowadzi tylko do tego, że ta inna osoba uznawana jest za substytuta spadkobiercy. Otrzyma więc spadek jedynie, gdy spadkobierca nie chciał lub nie mógł dziedziczyć. Jeśli jednak z treści testamentu albo z okoliczności wynika, że bez takiego ograniczenia spadkobierca nie zostałby powołany, powołanie to będzie nieważne.

Dołącz do dyskusji

zobacz więcej:

dziedziczenie,spadek,testament,zachowek

kliknij by przejść do następnego posta

Najnowsze

Warte Uwagi

Polskie czołgi zawracają do USA. Nikt nie pomyślał o tej istotnej kwestii

07.11.2025 14:51, Marcin Szermański

Polacy wydają niemal 1000 zł miesięcznie na korepetycje. To dowód na to, że szkoła nie spełnia swojego zadania

07.11.2025 13:56, Mateusz Krakowski

Pies ranny w wypadku samochodowym? Ubezpieczyciel nie zawsze zapłaci za leczenie

07.11.2025 13:00, Marcin Szermański

Sprytna emerytka przejęła władzę we wspólnocie mieszkaniowej. Mimo że nie zasiada w zarządzie

07.11.2025 12:06, Aleksandra Smusz

Obniżka stóp procentowych to problem dla oszczędzających. Podpowiadamy, gdzie teraz trzymać pieniądze

07.11.2025 11:16, Edyta Wara-Wąsowska

W Niemczech te samochody biją rekordy popularności. U nas wciąż są to marki premium

07.11.2025 10:28, Marcin Szermański

9,5 tys. zł różnicy na metrze kwadratowym w jednym mieście. Ceny mieszkań potrafią zaskoczyć

07.11.2025 9:44, Edyta Wara-Wąsowska

Wszyscy chcą zarabiać w internecie. Nie każdy może

07.11.2025 9:09, Mariusz Lewandowski

Ciesz się, że z kas samoobsługowych korzystasz za darmo. Wkrótce może będziesz musiał za to płacić

07.11.2025 8:40, Miłosz Magrzyk

Kolejni giganci zwalniają pracowników. Wśród nich Aldi, Heineken, LG i Fujitsu

07.11.2025 7:40, Edyta Wara-Wąsowska

Ceny węgla różnią się nawet o ponad 1000 zł na tonie. Zakup opału w tym momencie to błąd

07.11.2025 6:49, Marek Śmigielski

Profesorkę oburzyło to, że dostała od studentów kartę podarunkową ze środkami do wydania na Allegro

06.11.2025 19:04, Aleksandra Smusz

Najpopularniejsze elektryki w Polsce to modele masowe i typowo miejskie

06.11.2025 17:53, Katarzyna Zuba

Nie za każde zużycie mieszkania można ścigać najemcę. Wynajmujący musi mieć tego świadomość

06.11.2025 16:02, Miłosz Magrzyk

Z cenami ropy dzieje się coś dziwnego. Możliwe, że odczujemy to na stacjach paliw w długi weekend

06.11.2025 15:15, Mateusz Krakowski

Kopciuchy wciąż nas trują, bo gminy nie radzą sobie z ich wymianą. Poczekamy jeszcze nawet 40 lat

06.11.2025 15:04, Katarzyna Zuba

3 lata temu ten chiński SUV kosztował 187 tys. Dziś tego elektryka trudno sprzedać za 1/4 tej kwoty

06.11.2025 14:09, Marcin Szermański

Dla wielu firm KSeF to kolejny obowiązek, a nie narzędzie, które ma ułatwiać pracę. Niestety

06.11.2025 13:06, Mateusz Krakowski

Mylące promocje w Aldi. Lepiej je dokładnie przeczytaj, bo zdziwisz się przy kasie

06.11.2025 12:33, Katarzyna Zuba

Przedświąteczny prezent od PKP InterCity. Przejazd Pendolino jedynie za złotówkę, choć nie dla wszystkich

06.11.2025 11:39, Jakub Bilski

Jeśli dostałeś wypowiedzenie, poproś pracodawcę o ten zapis. Możesz sporo zyskać

06.11.2025 10:55, Edyta Wara-Wąsowska

Sąsiad regularnie zalewał mieszkanie. Sprawa została załatwiona w nietypowy sposób

06.11.2025 10:11, Aleksandra Smusz

Koniec węgla i drogi transport są nieuniknione. Ale na razie ETS2 zostanie opóźnione

06.11.2025 9:11, Mateusz Krakowski

Bank Pekao wprowadza kredyt oparty na POLSTR. Koniec WIBOR-u coraz bliżej

06.11.2025 8:25, Edyta Wara-Wąsowska

Kredytobiorcy znowu odczują ulgę. Spadną nie tylko raty kredytów

06.11.2025 7:32, Edyta Wara-Wąsowska

Apple zaoferuje taniego laptopa. Budżetowy Mac ma być konkurencją dla komputerów z systemem Windows

06.11.2025 6:56, Mateusz Krakowski

Ta umowa może skutkować utratą pracy z dnia na dzień. Posłanka chce to zmienić

05.11.2025 20:07, Katarzyna Zuba

NBP wprowadza nowy banknot. Gratka nie tylko dla kolekcjonerów

05.11.2025 16:45, Marcin Szermański

Kolejny popsuty butelkomat w Lidlu. Działał na pół gwizdka przez niecały miesiąc

05.11.2025 15:46, Marcin Szermański

ZUS ogłosił nowe zasady wydawania ważnych zaświadczeń. Przedsiębiorcy muszą to wiedzieć

05.11.2025 14:53, Katarzyna Zuba