Doradczyni podatkowa Monika Piątkowska wskazuje, że popularnie nazywana „opłatą klimatyczną” należność, to w rzeczywistości dwie różne daniny: opłata miejscowa i opłata uzdrowiskowa. Ich pobór jest możliwy tylko wtedy, gdy dana miejscowość spełnia określone kryteria.

W przypadku opłaty miejscowej mowa o walorach klimatycznych, krajobrazowych lub statusie obszaru ochrony uzdrowiskowej. Opłata uzdrowiskowa z kolei dotyczy tylko gmin, którym oficjalnie nadano status uzdrowiska. O spełnieniu warunków decyduje nie uznaniowość samorządu, lecz precyzyjne rozporządzenie Rady Ministrów.

Jak zaznacza Piątkowska, obowiązek zapłaty pojawia się po przekroczeniu 24 godzin pobytu i naliczany jest za każdą rozpoczętą dobę. Daninę inkasuje zazwyczaj osoba świadcząca usługi noclegowe: hotel, pensjonat czy wynajmujący pokój.

Przy czym wysokość opłaty nie może przekroczyć limitów ustanowionych przez Ministerstwo Finansów. W 2025 roku maksymalna stawka dla opłaty miejscowej wynosi 3,31 zł, dla miejscowości z obszarem ochrony uzdrowiskowej 4,67 zł, a dla opłaty uzdrowiskowej - do 6,38 zł za osobę za dobę.

Piotr Szulczewski, analityk podatkowy w e-pity.pl, podkreśla, że wysokość opłaty ustala wyłącznie rada gminy lub miasta, a przedsiębiorca ma obowiązek naliczać ją dokładnie w tej kwocie.

W praktyce różnice potrafią być znaczne. Szulczewski przytacza przykład czteroosobowej rodziny wybierającej się na dwa tygodnie do Kołobrzegu - zapłacą oni 355,6 zł tytułem opłaty klimatycznej. Gdyby wybrali Wisłę, zapłaciliby jedynie 84 zł. Różnica, blisko 300 zł, pokazuje, że planując wakacje, warto zerknąć nie tylko na ceny noclegów, ale i lokalne uchwały podatkowe.

Eksperci przypominają precedensową sprawę Zakopanego, które aż dwukrotnie przegrało przed Naczelnym Sądem Administracyjnym z turystą, który zakwestionował zasadność opłaty, uzasadniając, że miasto nie spełniało warunków czystości powietrza wymaganych dla jej pobierania.

Z punktu widzenia prawa, jak przypomina Szulczewski, opłata klimatyczna to zobowiązanie publicznoprawne, którego nieuregulowanie może wiązać się z grzywną i naliczaniem odsetek. Ostatecznie to nie „dopłata za powietrze”, lecz lokalny podatek, którego zasadność i wysokość można - i warto - sprawdzić przed rezerwacją noclegu.

Przy planowaniu urlopu warto nie tylko porównać ceny hoteli, ale i… jakość powietrza, bo może się okazać, że do rachunku trzeba będzie doliczyć solidną kwotę. A jeśli już płacimy, to przynajmniej tam, gdzie oddycha się pełną piersią.