W marcu informowaliśmy o problemach osób chorych na cukrzycę, które ukończyły 26. rok życia. Brak refundacji pomp insulinowych dla osób dorosłych skutecznie utrudnia walkę z cukrzycą – pompa insulinowa nie tylko ułatwia codzienne funkcjonowanie, ale ma również zbawienny wpływ na zdrowie cukrzyka. NFZ jednak problemu nie widzi i nie zamierza poszerzyć refundacji w tym zakresie.
Pompa insulinowa tylko dla dzieci i młodzieży
Zgodnie z obecnym stanem prawnym refundacja pomp insulinowych obejmuje dzieci i dorosłych do 26. roku życia. Po osiągnięciu tego wieku pacjenci muszą za taki sprzęt zapłacić z własnej kieszeni, a koszty są naprawdę wysokie – cena wynosi bowiem od 4 do nawet 12 tysięcy złotych (najdroższe modele są wyposażone w funkcję pomiaru cukru). Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich to duży problem:
Po przekroczeniu tego wieku pacjenci tracą prawo do refundacji, co zmusza ich do pokrycia pełnych kosztów zakupu pompy, sięgających nawet kilkudziesięciu tys. zł. Tymczasem podawanie insuliny przy użyciu pompy zapewnia chorym bardzo dobre efekty. Mimo że pompa umożliwia prawidłowe wyrównanie glikemii w przypadku wszystkich chorych – co zdecydowanie zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycowych, tj. retinopatii, stopy cukrzycowej, dysfunkcji nerek i układu krążenia czy neuropatii – to refundacja jest kierowana wyłącznie do pacjentów poniżej 26. roku życia.
Ministerstwo Zdrowia nie planuje w najbliższym czasie zmian i rozwiewa nadzieje
RPO zwrócił się w tej sprawie do Ministerstwa Zdrowia, które odpowiada za uaktualnienia wykazu leków i wyrobów medycznych podlegających refundacji (obie listy są publikowane przez rozporządzenie Ministra Zdrowia). Niestety MZ problemu nie widzi i nie zamierza w najbliższym czasie wprowadzać żadnych zmian w tym zakresie:
Jednocześnie Minister Zdrowia uprzejmie informuje, że Ministerstwo Zdrowia obecnie nie planuje wprowadzenia zmian w warunkach realizacji świadczeń: „Leczenie insuliną z zastosowaniem pompy insulinowej: Założenie pompy insulinowej” oraz „System Ciągłego Monitorowania Glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) u dzieci i młodzieży do 26 roku życia z cukrzycą typu 1 leczonych za pomocą pompy insulinowej” (…). Decyzja ta została podjęta po wnikliwej analizie sprawy, w oparciu o brak dowodów naukowych na wyższą skuteczność i bezpieczeństwo leczenia przy użyciu pomp insulinowych. W przeważającej liczbie badań naukowych insulinoterapia przy użyciu pompy insulinowej charakteryzuje się porównywalną skutecznością i bezpieczeństwem do insulinoterapii metodą wielokrotnych wstrzyknięć.
Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że w wykazie wyrobów medycznych refundowanych znajduje się 231 grup wyrobów medycznych, które są refundowane ze środków publicznych w całości lub w części. Zdaniem MZ ograniczenia budżetowe prowadzą do powstania prawdziwych wyzwań w zakresie sporządzenia takiego wykazu – należy bowiem podjąć decyzję, które refundacje są konieczne, a z których (ze względu na niewystarczający budżet) trzeba zrezygnować. Pompa insulinowa dla osób dorosłych niestety znalazła się w tej drugiej kategorii, co negatywnie wpływa na jakość życia wielu osób.
Zdrowie za pieniądze
Niestety, polska refundacja pozostawia wiele do życzenia – oczywiście zrozumiały jest aspekt finansowy i fakt, że budżet nie jest z gumy. Jeżeli jednak dochodzi do sytuacji, kiedy zdrowie ma określoną cenę – wyrażoną dokładnie w pieniądzu, chory jednak nie jest w stanie zgromadzić odpowiednich środków, możemy mówić o ludzkich dramatach.
Oczywiście z cukrzycą można żyć. Pompa insulinowa nie jest wyznacznikiem tego życia, jednak znacznie wpływa na jego jakość. Chorych na cukrzycę każdego roku przybywa – cukrzyca to choroba cywilizacyjna, na którą zgodnie z szacunkami, może cierpieć nawet 2 miliony Polaków. Pompa insulinowa to duży wydatek – zwłaszcza w przypadku osób, które utrzymują się z pensji na poziomie krajowego minimum.
Co daje pompa insulinowa?
Aby wiedzieć, o co toczy się batalia i dlaczego wielu cukrzyków po 26. roku życia znajduje się w naprawdę trudnej sytuacji, trzeba zrozumieć, jak działa pompa insulinowa. To urządzenie, dzięki któremu nie trzeba wykonywać regularnych wstrzyknięć insuliny, co umożliwia prowadzenie dotychczasowego trybu życia. Dzięki niej można uniknąć pojawienia się epizodów hipoglikemii.
Pompa insulinowa (oczywiście w dużym uproszczeniu) naśladuje działanie trzustki i umożliwia choremu na podejmowanie normalnych aktywności fizycznych (a także na przykład na regularne treningi). Jest również zbawieniem w trakcie podróży, czy długotrwałych spotkań, lub wyjazdów służbowych. Brak refundacji dla osób dorosłych sprawia, że część cukrzyków musi znacznie przebudować swoje życie i z wielu jego aspektów zrezygnować.
