Pozew za zostanie memem
Nagranie z wywiadem, a konkretnie to co się z nim później stało, stało się podstawą do wniesienia przez kobietę powództwa o naruszenie dóbr osobistych przeciwko lokalnej gazecie. "Pozew za zostanie memem" rozpatrzył Sąd Okręgowy w Sieradzu (sygn. akt I C 192/19).
Historia opisana szczegółowo w uzasadnieniu wyroku zaczyna się od tego, że kobieta usłyszała huk na swoim podwórku i wyszła, żeby sprawdzić co się stało. Jak czytamy w treści uzasadnienia:
Po chwili na miejscu pojawił się również dziennikarz lokalnej gazety, który poprosił o udzielenie wywiadu.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 20,77%
Wypowiedź kobiety była… nieoględna
Jak ujął to Sąd Okręgowy w Sieradzu:
Nagranie zostało zamieszczone na profilu gazety w internecie. Po interwencji kobiety, zostało zdjęte, ale internauci zdążyli je pobrać i wywiad zaczął żyć własnym życiem. O przeróbkach w „postaci piosenki nurtu disco polo, w którym użyto głosu powódki” i memów z użyciem jej wizerunku kobieta dowiadywała się od rodziny i właściciela lokalnego sklepu. Osoby te regularnie pokazywały jej najnowsze memy. O nagraniu wypowiedział się nawet lokalny proboszcz, który potępił wulgarny ton jej wypowiedzi.
Samą kobietę lokalna społeczność zaczęła określać mianem „celebrytki”
Wszystko to przyczyniło się do jej traumy, głębokiego poczucia wstydu i poniżenia. Kobieta wytoczyła więc pozew, w którym domagała się od wydawcy gazety przeprosin i zadośćuczynienia. Swoją argumentację opierała na tym, że gazeta zamieściła nagranie z jej udziałem bez jej zgody. Z treści wyroku można wywnioskować, że zarzucała gazecie w szczególności bezprawne wykorzystanie jej wizerunku oraz brak możliwości autoryzacji wypowiedzi. Zgodnie z jej stanowiskiem miała nie wiedzieć, że udziela wywiadu. W ten sposób gazeta miała naruszyć jej dobra osobiste w postaci dobrego imienia, czci i prawa do prywatności.
W ocenie Sądu kobieta sama naruszyła swoje dobra osobiste
Sąd uznał, że powódka wyraziła zgodę na wywiad i wykorzystanie swojego wizerunku. Udzielając wywiadu trzymała opatrzony logiem gazety mikrofon samodzielnie i zwracała się wprost do kamery. Zgoda na wywiad oraz wykorzystanie wizerunku została więc udzielona w sposób "dorozumiany". Prawo nie wymaga, aby udzielenie zgody musiało np. przybrać formę pisemną. Wypowiedź powódki była w pełni świadoma, nie została przez dziennikarzy w żaden sposób przetworzona. Sąd doszedł do przekonania, że to sama kobieta poprzez swoje zachowanie spowodowała powstanie swojego negatywnego wizerunku.
Sąd uznał też, że dziennikarz nie miał obowiązku informowania kobiety o prawie do autoryzacji wypowiedzi. Co ciekawe takie stanowisko sądu wydaje się być sprzeczne z obecnym brzmieniem art. 14 a ustawy prawo prasowe, zgodnie z którym:
Każda osoba udzielająca wywiadu ma możliwość skorzystania z prawa do autoryzacji pod warunkiem, że wie że takie prawo jej przysługuje. Zgodnie z art. 14a ust. 4 ustawy prawo prasowe:
Skorzystanie z tego prawa w opisywanym przypadku na niewiele by się jednak zdało, bo obecnie przyjmuje się, że prawo do autoryzacji wypowiedzi nie przewiduje możliwości zablokowania publikacji.
Każdy może zostać gwiazdą internetu
Tym samym więc "pozew za zostanie memem" został oddalony. Sąd oprócz tego, że nie zgodził się z argumentacją kobiety, co do braku zgody na wywiad i wykorzystanie wizerunku, stwierdził m.in. że ciężko jest mieć pretensje do gazety za to, że wywiad stał się bazą do przeróbek.
Sąd uznał także, że kobieta nie może domagać się ochrony jej dóbr osobistych, skoro sama w trakcie wywiadu wypowiadała się w sposób wulgarny o policji, nie mając żadnych ku temu podstaw. Nie może być bowiem tak, że ktoś domaga się szacunku do swoich dóbr osobistych i jednocześnie nie dba o dobra osobiste innych (w tym wypadku służb obecnych na miejscu).
Faktem jest jednak, że każdemu zdarzają się głupie, krzywdzące wypowiedzi. Mimo tego, że czasami chcielibyśmy je cofnąć, to nie zawsze jest to możliwe, a zostanie internetowym memem jest jedną z wielu surowych kar, które mogą nas spotkać za nieprzemyślane wypowiedzi.
