Przemoc wśród rówieśników to dość częste zjawisko, z którym wiąże się wiele przykrych doświadczeń. Jednakże prawnie nie jest ona zdefiniowana. Można powoływać się na określone artykuły dotyczące znęcania czy przemocy w rodzinie.
Odpowiedzialność karna za stosowanie przemocy rówieśniczej
Za terminem przemocy rówieśniczej zazwyczaj kryje się odpowiedzialność karna za popełnienie czynu karalnego, przestępstwa bądź wykroczenia. Przemoc rówieśnicza jako przestępstwo to między innymi pobicia, szantaże, przemoc seksualna, rozboje, a jako wykroczenie – kradzież rzeczy, której wartość wynosi mniej niż czwarta część minimalnego wynagrodzenia czy jej niszczenie. Osoby, które stosują przemoc rówieśniczą najczęściej nie mają skończonego jeszcze 17. roku życia. Także w tym przypadku obowiązują przepisy znajdujące się w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Mieści się tam jedynie termin odpowiadający czynowi karalnemu.
Art. 21a. Postępowanie w sprawie nieletniego ma na celu ustalenie, czy istnieją okoliczności świadczące o demoralizacji nieletniego lub czy nieletni popełnił czyn karalny, a także ustalenie, czy zachodzi potrzeba zastosowania wobec nieletniego środków przewidzianych w ustawie. Art. 32g. § 1. Jeżeli jest to konieczne ze względu na okoliczności sprawy, Policja może zatrzymać, a następnie umieścić w policyjnej izbie dziecka nieletniego, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny, a zachodzi uzasadniona obawa ukrycia się nieletniego lub zatarcia śladów tego czynu, albo gdy nie można ustalić tożsamości nieletniego.
Wiek sprawcy a zastosowanie odpowiedzialności karnej
Poniesienie odpowiedzialności karnej zależy od wieku danej osoby:
- gdy sprawca niepełnoletni, który nie ma skończonego 13. roku życia dokonał czynu zabronionego – oznacza to jego demoralizację, co przekłada się na działanie zgodne z Ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich,
- gdy sprawca niepełnoletni, który będący w wieku 13–17 lat dokonał czynu zabronionego – działanie jest wówczas zgodne z Ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich, chyba że ma skończony 15. rok życia, a dopuścił się czynu zabronionego, którym jest między innymi:
- zabójstwo,
- morderstwo,
- gwałt ze szczególnym okrucieństwem,
- zamach na życie prezydenta RP,
- niepełnoletni może odpowiadać zgodnie z przepisami zawartymi w Kodeksie Karnym. Jednak sąd musi uznać, że wszelkie środki wychowawcze itp. nie zadziałały,
- jeżeli sprawca dokonał czynu zabronionego pomiędzy 17. a 18. rokiem życia, podejmowane są kroki zgodne z Kodeksem Karnym i Kodeksem Wykroczeń. W niektórych przypadkach mogą być zastosowane środki poprawcze, lecznicze itp.
Warto wiedzieć, że małoletniego, który nie ma jeszcze skończonego 13. roku życia, nie można uznać za winnego. Wówczas odpowiedzialność za jego czyny ponosi osoba opiekująca się dzieckiem, czyli rodzic bądź opiekun prawny.
