Gdańsk, Warszawa i Wrocław – te miasta będą realizować program Najpierw mieszkanie. Jego głównym założeniem jest zapewnienie mieszkania osobie bezdomnej bez warunków wstępnych, a dopiero potem rozwiązywanie takich problemów jak uzależnienia czy zaburzenia psychiczne.
Program Najpierw mieszkanie zamiast dotychczasowych, mniej skutecznych metod
Jak zauważył Tomasz Pactwa z urzędu m. st. Warszawy stosowane do tej pory metody wsparcia osób długotrwale bezdomnych nie są skuteczne. Zakładają w pierwszej kolejności dochodzenie do trzeźwości, leczenie czy wsparcie w uzyskaniu pracy. Dopiero później bezdomny może otrzymać mieszkanie. Jak podkreśla Tomasz Pactwa:
System, w którym na mieszkanie trzeba zasłużyć, przechodząc przez kolejne szczeble drabiny pomocowej w schroniskach, nie sprzyja budowaniu motywacji do zmiany, a raczej wzmacnia adaptację do życia w placówkach
Program Najpierw mieszkanie, jak sama nazwa wskazuje, zakłada odwrócenie tej kolejności. Opiera się na założeniu, że tylko w mieszkaniu człowiek ma warunki do mierzenia się z własnymi problemami, w tym zaburzeniami psychicznymi czy uzależnieniami.
Podobne rozwiązanie funkcjonuje już w wielu krajach
Nie jest to wcale nowy pomysł. Jak podaje Gazeta Prawna, metoda ta została przygotowana w środowisku psychiatrów nowojorskich już pod koniec XX wieku. Początkowo pomysł budził kontrowersje, chociażby ze względu na fakt, że uczestnicy wcale nie musieli zachowywać abstynencji, by móc otrzymać mieszkanie dla bezdomnego. Po 5 latach realizowania projektu w Stanach Zjednoczonych okazało się jednak, że 8 na 10 uczestników programu było w stanie utrzymać mieszkanie. Wymagali mniejszej pomocy i rzadziej sięgali po alkohol. Podobne rozwiązania funkcjonują również w Finlandii, Francji, Hiszpanii czy w Wielkiej Brytanii.
10 mieszkań w każdym z 3 miast
Pilotaż zakłada po 10 mieszkań w każdym z miast biorących udział w programie. Zapewniane są one przez samorządy oraz prywatnych właścicieli wynajmujących mieszkania Towarzystwu Pomocy im. Św. Brata Alberta – wnioskodawcy i liderowi całego projektu. Oznacza to, że osoby bezdomne nie będą podpisywać typowej umowy najmu mieszkania, a jedynie umowę o korzystanie z niego w ramach projektu. Organizacja zaopatrzy lokale w podstawowe meble, pościel oraz środki czystości. Mieszkania mają być też rozproszone po całym mieście tak, by sąsiedzi nie podejrzewali, że tuż obok mieszka ktoś, kto do tej pory był bezdomnym.
Zapewniona zostanie także pomoc specjalistów
W mieszkaniu będzie przebywać jedna osoba lub para. Początkowo bezdomni będą objęci codziennym wsparciem zespołu specjalistów takich jak pielęgniarki, psychiatrzy, psychoterapeuci, doradcy zawodowi czy pracownicy socjalni. Później zaczną przyjmować raz w tygodniu umówioną wizytę członka zespołu specjalistów. Wysokość czynszu ma zostać dostosowana do możliwości uczestnika. Będzie to 30 procent uzyskiwanego przez niego dochodu. Pozostała część wydatków zostanie pokryta ze środków unijnych. Program Najpierw mieszkanie realizowany jest bowiem głównie w oparciu Europejski Fundusz Społeczny w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój.
