Home -
Codzienne -
Rozwód i separacja mają duży wpływ na dziedziczenie. I to nawet gdy przed śmiercią małżonka sąd nie wydał prawomocnego orzeczenia

Rozwód i separacja mają duży wpływ na dziedziczenie. I to nawet gdy przed śmiercią małżonka sąd nie wydał prawomocnego orzeczenia

Małżonek należy do kręgu osób, które w przypadku dziedziczenia ustawowego otrzymują spadek w pierwszej kolejności. Są jednak pewne wyjątki. Jeśli nie został spisany testament, a sąd orzekł separację lub rozwód, nie pozostanie to bez wpływu na dziedziczenie. Problemy mogą pojawić się natomiast, gdy wprawdzie toczyło się postępowanie o rozwód czy separację, ale przed wydaniem prawomocnego orzeczenie jeden z małżonków zmarł.

Joanna Majkowska17.07.2020 7:29

Codzienne

17.07.2020 7:29

Joanna Majkowska

redaktor

Nagłówki

Rozwód a dziedziczenie

Dziedziczenie ustawowe określa kolejność, w jakiej członkowie rodziny uprawnieni są do spadku. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego to właśnie małżonek wraz z dziećmi będzie dziedziczył jako pierwszy. Po rozwodzie sytuacja jednak się zmienia. Prawomocne orzeczenie sprawia, że z punktu widzenia prawa spadkowego byli małżonkowie stają się dla siebie obcymi ludźmi. Dawnej żonie czy mężowi nie przysługuje wówczas nawet zachowek. Nic nie stoi natomiast na przeszkodzie, by otrzymał on część majątku na podstawie testamentu.

Separacja a dziedziczenie

Separacja również ma wpływ na dziedziczenie. A przynajmniej w niektórych przypadkach. Warto zacząć od tego, że wyróżniamy dwa rodzaje separacji – faktyczną i formalną. Ta pierwsza ma miejsce, gdy małżonkowie rozstają się i ustaje między nimi więź fizyczna, duchowa i gospodarcza. Nie rodzi natomiast żadnych skutków prawnych i formalnie małżonkowie wciąż pozostają małżeństwem. Inaczej jest w przypadku separacji formalnej orzekanej przez sąd. Prawomocne orzeczenie niesie za sobą daleko idące skutki separacji, także pod względem dziedziczenia. Małżonek zmarłego traktowany jest wówczas tak samo jak przy rozwodzie. Nie jest więc uprawniony do dziedziczenia ustawowego i nie przysługuje mu prawo do zachowku.

Warto natomiast zaznaczyć, że separacja nie jest stanem nieodwracalnym. Na mocy orzeczenia może zostać zniesiona. Jeśli nastąpi to przed śmiercią małżonka, dziedziczenie ustawowe będzie odbywało się na takich zasadach, jakby separacja w ogóle nie miała miejsca.

Gdy separacja lub rozwód nie zostały orzeczone, możliwe jest dziedziczenie

Rozwód jest skuteczny z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Istnieją bowiem przypadki, kiedy sąd nie udzieli rozwodu. Samo rozpoczęcie postępowania nie gwarantuje więc, że małżeństwo rzeczywiście zostałoby rozwiązane, gdyby oboje małżonkowie dożyli wydania prawomocnego orzeczenia. Jeśli więc w momencie śmierci spadkodawcy sprawa rozwodowa była jeszcze w toku albo wyrok się nie uprawomocnił, sąd umorzy postępowanie, a rozwód nie będzie skuteczny. Podobnie jest w przypadku separacji.

Czy to oznacza jednak, że małżonek zmarłego w każdym wypadku będzie dziedziczyć? Niekoniecznie. Pozostali spadkobiercy mają bowiem możliwość wykluczenia takiej osoby z dziedziczenia. Artykuł 940. Kodeksu cywilnego uprawnia ich do złożenia powództwa o wyłączenie od dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedzieli się o otwarciu spadku, jednak nie później niż rok od otwarcia spadku. Wyłączenie od dziedziczenia możliwe jest na mocy orzeczenia sądowego w przypadku, gdy spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy małżonka i żądanie to było uzasadnione.

Dołącz do dyskusji

zobacz więcej:

dziedziczenie,rozwód,spadek,testament,zachowek

kliknij by przejść do następnego posta

Najnowsze

Warte Uwagi

Ten scenariusz spodoba się kredytobiorcom. Ekonomiści Banku Pekao mają dobre wiadomości

25.11.2025 7:38, Marek Śmigielski

Wcale nie trzeba trzymać w firmie pracownika, który dłużej przebywa na L4, niż pracuje

25.11.2025 6:50, Rafał Chabasiński

Z końcem roku przedawnią się niezapłacone faktury wystawione w 2023 r. Można tego jednak uniknąć

24.11.2025 20:21, Marek Śmigielski

Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, ale czy aby na pewno? GUS podał dane za 2025 rok

24.11.2025 18:08, Marcin Szermański

Chciała żyć z odsetek, a teraz boi się, że została lichwiarką

24.11.2025 17:30, Joanna Świba

Ktoś wyrzucił coś z twojego okna? To ty odpowiadasz za szkody

24.11.2025 16:02, Rafał Chabasiński

OWU ubezpieczyciela nie przeskoczysz. Chyba że nazywasz się Michael Jordan

24.11.2025 15:21, Marcin Szermański

Sąsiedzi mają gaz, on nosi węgiel do mieszkania. Błąd z lat 90. kosztuje go zdrowie

24.11.2025 14:27, Aleksandra Smusz

Zawody przyszłości niespodziewanie wiążą się z tą branżą. Lista jest dość zaskakująca

24.11.2025 12:25, Mateusz Krakowski

Od 1 stycznia duże zmiany w wyrzucaniu tekstyliów w jednej z gmin. Reszta Polski powinna wziąć przykład

24.11.2025 11:46, Edyta Wara-Wąsowska

Samodzielne wdrożenie KSeF teoretycznie jest wykonalne, ale raczej nie będzie łatwe

24.11.2025 10:56, Rafał Chabasiński

Są miasta w Polsce, w których żyje się lepiej niż w dużych metropoliach

24.11.2025 10:16, Mateusz Krakowski

Tyle mogą zyskać emeryci i renciści w 2026 r. Są pierwsze wyliczenia

24.11.2025 9:23, Edyta Wara-Wąsowska

Oszuści każdego dnia podkopują zaufanie Polaków do ORLENU i państwowych spółek

24.11.2025 8:51, Mateusz Krakowski

Możliwe zmiany w emeryturach górniczych. Minister popiera projekt

24.11.2025 8:19, Edyta Wara-Wąsowska

Przeglądanie YouTube’a przypomina chodzenie po polu minowym. Klikniesz i ktoś ukradnie twoje dane

24.11.2025 7:43, Miłosz Magrzyk

Masz mieszkanie spółdzielcze? Rząd szykuje rewolucję, a ty na tym zyskasz

24.11.2025 6:53, Katarzyna Zuba

Dyscyplinarka za korzystanie z AI? Brzmi ładnie, ale w praktyce trudne do wyegzekwowania

23.11.2025 21:18, Rafał Chabasiński

UK planuje wprowadzić nowy podatek od elektryków. "Kasa musi się zgadzać"

23.11.2025 20:22, Marcin Szermański

Spokojnie, domowe kominki są legalne w całej Polsce. No, oprócz Krakowa

23.11.2025 19:25, Rafał Chabasiński

Premia uznaniowa powinna zniknąć. Więcej z niej szkody niż pożytku

23.11.2025 18:03, Miłosz Magrzyk

Hałas kas samoobsługowych jest nie do wytrzymania. Klienci dyskontów na granicy szaleństwa

23.11.2025 16:06, Mateusz Krakowski

Pozabankowa karta kredytowa to nowa alternatywa dla chwilówki. I może okazać się pułapką

23.11.2025 15:15, Katarzyna Zuba

Państwo dopłaca krocie do emerytur z KRUS. Ten system jest coraz bardziej bezsensowny

23.11.2025 14:14, Mateusz Krakowski

W grudniu czekają nas aż 3 niedziele handlowe. Pracownicy sklepów zarobią więcej

23.11.2025 13:33, Joanna Świba

Kolejny wyrok unieważniony przez obecność "neosędziego". W naszym kraju można zabijać i gwałcić, a i tak nie zostanie się skazany

23.11.2025 13:16, Marcin Szermański

Tańszy karnet "dla niej" w klubie fitness? Mężczyźni się zbuntowali i wygrali

23.11.2025 11:55, Aleksandra Smusz

Reklama skierowana do dzieci jest mocno ograniczona, a powinna być zakazana. Precedens już jest

23.11.2025 11:54, Rafał Chabasiński

Limitowany banknot 20 zł ma jeszcze większy potencjał kolekcjonerski. Wszystko przez błąd produkcji

23.11.2025 10:29, Marcin Szermański

Lekcja za 50 zł, ale po 150 zł za godzinę. Szkoły języków obcych maskują wysokie ceny

23.11.2025 9:51, Aleksandra Smusz