Podczas minionych wyborów samorządowych, a także samej kampanii wyborczej, zaczęto wskazywać na pewien problem. W momencie, gdy zaczęli się pojawiać kandydaci z zarzutami, a także prawomocnie skazani, rozbrzmiała dyskusja o legalności pełnienia funkcji publicznych przez takie osoby. Po wyborach problem umilkł, ale przypomniał nam o nim jeden z naszych czytelników. Prawomocne skazanie a funkcja publiczna albo praca w administracji.
Jeden z czytelników zwrócił się do nas z pewnym zagadnieniem. W serwisie wprost.pl opublikowany został artykuł, traktujący o dosyć kontrowersyjnym fakcie. Była posłanka PiS, skazana prawomocnym wyrokiem na karę grzywny, zasiada w radzie konsultacyjnej przy wojewodzie pomorskim.
Skazanie a funkcja publiczna albo praca w administracji
Jak widać z przywołanego przez czytelnika stanu faktycznego, osoba, skazana prawomocnym wyrokiem sądu, zasiada w radzie konsultacyjnej. Zdrowy rozsądek nakazuje twierdzić, że nie jest możliwe (i pożądane), aby osoba karana piastowała państwowe, bądź samorządowe stanowisko. Prawo daje wyraz takiemu przekonaniu i takie zakazy faktycznie istnieją, jednak w kilku miejscach.
Skazanie a możliwość bycia wybieranym w wyborach
W odniesieniu do kandydatów na wójtów/burmistrzów/prezydentów miast zastosowanie mają przepisy art. 11 par. 2 Kodeksu wyborczego, który stanowi, iż:
Nie ma prawa wybieralności w wyborach osoba:
1) skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
2) wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2186 oraz z 2018 r. poz. 538).
Jak widać ani prokuratorskie zarzuty, ani kara grzywny, bądź pozbawienia wolności, nie mają wpływu na bierne prawo wyborcze w wyborach powszechnych.
Skazanie a zatrudnienie jako pracownik samorządowy
W wypadku pracowników samorządowych zastosowanie ma art. 6 ust. 2 ustawy Prawo o pracownikach samorządowych. Ów przepis głosi, że:
Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru lub powołania może być osoba, która spełnia wymagania określone w ust. 1 oraz nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Oznacza to, że wymogi co do zatrudnienia jako pracownik samorządowy są różne od tych, jakie obowiązują kandydatów w wyborach. Warto jednak zaznaczyć, że chodzi tu o prawomocne skazanie, ale tylko za przestępstwo ścigane z urzędu. Nie zaliczają się do nich więc ani pomówienie, ani znieważenie, ani jakiekolwiek inne przestępstwa, które nie są ścigane z oskarżenia publicznego
Pracownik służby cywilnej
W przywołanym przez naszego czytelnika stanie faktycznym mowa jest o członkini rady nadzorczej przy wojewodzie, który jest przecież organem administracji państwowej, a nie samorządowej. Jakie przepisy zastosowanie mają w takim wypadku?
Wydaje się, że członek rady konsultacyjnej, będącej ciałem doradczym wojewody, należy do dziedziny służby cywilnej. Zgodnie z art. 4 pkt 3 ustawy o służbie cywilnej w służbie cywilnej nie może być zatrudniona osoba, która
