Najnowszy sondaż IBRIS dla „Rzeczpospolitej” miał zmierzyć zaufanie Polaków do poszczególnych instytucji. Okazuje się, że budzi je najbardziej Unia Europejska. Wspólnota odnotowała także największą poprawę od poprzedniego badania. Okazuje się także, że drastycznie spada zaufanie do Kościoła.
Straszenie „mówieniem w obcych językach jaki mamy mieć w Polsce ustrój” najwyraźniej nie działa na Polaków
W państwie możemy znaleźć wiele instytucji, nie tylko tych będących jakąś emanacją wpływów państwa. Część z nich cieszy się zaufaniem ze strony społeczeństwa. Inne wręcz przeciwnie – budzą bardziej podejrzliwość co do ich działań czy intencji. Co dwa lata w swoim sondażu instytut IBRIS stara się na zlecenie „Rzeczpospolitej” zbadać nastawienie Polaków do niektórych z nich. Tym razem wyniki wręcz zaskakują.
Polacy najbardziej ufają Unii Europejskiej. Wspólnota budzi zaufanie aż 68 procent respondentów. Co więcej, to największy wzrost spośród uwzględnionych w sondażu instytucji – ten wyniósł aż 13 proc. Warto przy tym zauważyć, że wzrost zaufania do Unii Europejskiej dotyczy przedstawicieli elektoratów wszystkich sił politycznych. W tym także partii rządzącej, toczącej akurat ostry spór z Brukselą o reformę wymiaru sprawiedliwości.
Polacy ufają Unii Europejskiej, wojsku, NATO i policji, nieufnością darzą rząd, Trybunał Konstytucyjny, media publiczne i sądy
Trzeba także odnotować, że większość badanych instytucji odnotowała poprawę nastawienia wśród badanych. Zazwyczaj niewielkie, w granicach 2-5 proc. Niemal tak dobrym zaufaniem jak Unia Europejska cieszy się wojsko – może liczyć na zaufanie ze strony 67,7 proc. respondentów. Policja również znajduje się w ścisłej czołówce z wynikiem 65,7 proc. Połowa Polaków ufa także mediom prywatnym.
Wzrost poziomu zaufania odnotowały także sądy. Co prawda to deklaruje raptem 41,1 proc. respondentów, jednak ufa im obecnie o 4,4 proc. więcej osób. Pod tym względem podobny jest wzrost zaufania do mediów publicznych, jednak koniec końców cieszą się zaufaniem nieco ponad jednej trzeciej Polaków.
Nieco gorzej wypadł Trybunał Konstytucyjny. Jak to zwykle bywa, w przypadku rządu możemy mówić raczej o nieufności. W tym przypadku jednak także mamy do czynienia z poprawą o 3,5 proc. do poziomu 30,5 proc. osób twierdzących, że ufają Radzie Ministrów.
Są jednak także i spadki, w obydwu przypadkach bardzo zauważalne. Z pierwszego miejsca rankingu spadło NATO. Sojusz Północnoatlantycki stracił zaufanie 8,7 proc. respondentów. Wciąż jednak zajmuje trzecie miejsce.
To że spada zaufanie do Kościoła hierarchowie zawdzięczają przede wszystkim samym sobie
O wiele ciekawsze jest to, że spada zaufanie do Kościoła. I to dość drastycznie – o aż 13,1 proc. respondentów w ciągu dwóch lat. Co więcej, spadło ono do poziomu raptem 39,5 proc. Z całą pewnością może to stanowić sygnał alarmowy dla hierarchów Episkopatu Polski. Nie jest w końcu jedyny – warto wskazać chociażby na coraz częstszą rezygnację z religii w szkołach. Równocześnie spada także chociażby wskaźnik uczestnictwa Polaków w nabożeństwach.
Należałoby jednak zadać sobie pytanie: czy to, że spada zaufanie do Kościoła a rośnie względem Unii Europejskiej ma jakiś element wspólny? Otóż jak najbardziej ma – jest nim Prawo i Sprawiedliwość. Kościół katolicki w Polsce znajduje się obecnie w ścisłym politycznym sojuszu z partią rządzącą.
Wielu hierarchów, oraz poszczególnych kapłanów, podziela wartości, które PiS niesie na swoich sztandarów. Walka z „ideologią LGBT” jest obecnie najgłośniejszym punktem stycznym. Podobnie jak niechęć do wszelkiego rodzaju przemian społecznych idących do Polski rzekomo z Zachodu. Nie sposób jednak nie wspomnieć o specyficznie pojmowanej wizji patriotyzmu, silne skupienie na tradycyjnym modelu rodziny. Ludzie Kościoła krytykują także ruch obrońców środowiska przed nadmierną ingerencją ze strony człowieka czy zmianami klimatycznymi.
Dzisiejszy sojusz tronu z ołtarzem może w perspektywie czasu doprowadzić do powtórki irlandzkiego scenariusza także w Polsce
Przy mimo wszystko naturalnej tendencji do laicyzacji, nieskrywany sojusz tronu z ołtarzem szkodzi przede wszystkim Kościołowi. Bratanie się z konkretną opcją polityczną i rozdźwięk pomiędzy oficjalnym nauczaniem a wartościami faktycznie reprezentowanymi przez duchownych mogą wydawać się kolejną oznaką korupcji toczącej instytucję. Nie sposób przy tym nie wspomnieć także o skandalach pedofilskich i ich tuszowaniu przez lata. Nie powinno więc dziwić, że teraz spada zaufanie do Kościoła.
W przypadku Unii Europejskiej zmiana jest dużo bardziej skomplikowana. Nie ulega wątpliwości, że Polacy nie chcą żadnego „polexitu”, czy „wypierpolu„. Przede wszystkim dominuje tutaj pragmatyczne spojrzenie, opierające się w dużej mierze o fundusze unijne, ale także swobodę zatrudnienia czy podróżowania w obrębie Unii. Także konflikt rządzących z Brukselą skłania do zaufania przeciwników Prawa i Sprawiedliwości.
Co jednak z elektoratem tej partii? Sondaż IRBIS stanowi kolejną już przesłankę wskazującą, że wyborcy PiS są w gruncie rzeczy bardziej pragmatyczni niż można by myśleć. O ile polityka socjalna oraz nawet rozprawa z nielubianymi grupami mogą by dla nich kuszące, o tyle w tej relacji nie ma miłości i szczerego oddania. Może poza najtwardszą częścią elektoratu.
Sondaż IBRIS daje do myślenia, powinien także skłonić polityków wszystkich opcji do wyciągania wniosków o tym czego chcą Polacy
Nawet elektorat PiS nie chce, żeby Prawo i Sprawiedliwość miało w Polsce władzę absolutną. Akceptują liczne „grzeszki” partii rządzącej, dopóki im się to w swoim mniemaniu opłaca. Istnieje gdzieś tam jednak granica. Najprawdopodobniej byłaby nią możliwość zmiany Konstytucji RP. Unia Europejska zaś stanowi naturalne ograniczenie dla władzy obozu rządzącego. W gruncie rzeczy obecność Polski we Wspólnocie jest więc czymś bardzo pożądanym.
Sondaż IBRIS może stanowić bardzo interesujące źródło informacji o nastrojach Polaków dla wszystkich partii politycznych. Zarówno to jak bardzo jesteśmy przywiązani do Unii Europejskiej, jak fakt że spada zaufanie do Kościoła.
Rządzącym pozwoliłby zrewidować swoje podejście – może się w końcu okazać, że stawiają w dłuższej perspektywie na złego konia. W końcu nawet 500 Plus nie jest w stanie zatrzymać nie tylko zapaści demograficznej, ale także przemian społecznych. Także opozycja może dostrzec, że zbytnia zachowawczość w kwestiach światopoglądowych tak naprawdę nie daje jej tego co chciałaby osiągnąć.
