Do Sejmu właśnie trafił rządowy projekt ustawy, który przewiduje zmiany w finansowaniu programów mieszkaniowych. Nowa ustawa ma skorygować reguły wydatkowe w zakresie programu budownictwa socjalnego i komunalnego, który był przedmiotem istotnych zmian legislacyjnych w 2020 roku.
Jak wskazują autorzy projektu, obecny mechanizm finansowania programów mieszkaniowych może mieć destabilizujący wpływ na finanse publiczne. W związku z tym powstała potrzeba wypracowania rozwiązań, które umożliwią Bankowi Gospodarstwa Krajowego zawieranie umów finansowego wsparcia wyłącznie w ramach limitu wydatków. Ten będzie ustalany na każdy rok budżetowy.
Przede wszystkim jednak, proponowane rozwiązania nie mogą ograniczać dostępności wsparcia. Zgodnie z projektem, zmiany w finansowaniu programów mieszkaniowych mają nastąpić przede wszystkim poprzez modyfikację przepisów regulujących zasady wypłaty wsparcia.
Program budownictwa socjalnego i komunalnego
Jest to program rządowy, który obejmuje bezzwrotne finansowe wsparcie z budżetu państwa. Świadczenia udzielane są głównie jednostkom samorządu terytorialnego i organizacjom pożytku publicznego. Głównym celem programu jest rozwój budownictwa zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe osób o niższych dochodach. Chodzi przede wszystkim o budownictwo gminne.
W ubiegłym roku można było zaobserwować znaczny wzrost poziomu zainteresowania programem ze strony samorządów. Do BGK wpłynęło prawie pięciokrotnie więcej wniosków, niż w tym samym okresie rok wcześniej. Przyczyną takiego stanu rzeczy było wejście w życie szeregu zmian, które miały na celu przede wszystkim przeciwdziałać możliwym skutkom epidemii koronawirusa. Jednocześnie nowe rozwiązania prawne znacznie uatrakcyjniły zasady udzielania wsparcia.
Zwiększono wówczas wysokość wsparcia z Funduszu Dopłat. Poza tym, stało się możliwe otrzymanie przez samorządy wsparcia na remonty lokali mieszkalnych. Rząd wprowadził rozwiązania pozwalające dedykować mieszkania seniorom, a gminy które zdecydowały się na takie inwestycje, oprócz dofinansowania na mieszkania, otrzymały wsparcie finansowe na utworzenie powierzchni wspólnych, które będą służyły zaspokajaniu potrzeb osób starszych. To tylko kilka z wprowadzonych rozwiązań.
Zmiany w finansowaniu programów mieszkaniowych – doprecyzowanie zasad programów mieszkaniowych
Ustawa przedłożona przez ministra rozwoju i technologii ma za zadanie przede wszystkim ustabilizować ten system, tak aby mógł sprawnie działać przez lata. Jakich więc zmian możemy się spodziewać?
Po pierwsze, akt określi nowe źródło finansowania programu BSK. Będzie nim sprzedaż skarbowych papierów wartościowych. Pozyskane środki posłużą finansowaniu zadań ustawowych lub statutowych funduszów utworzonych w BGK. Przede wszystkim mają one zabezpieczać finansowanie programów mieszkaniowych.
Nowa ustawa to nie tylko zmiany w finansowaniu programów mieszkaniowych, ale również doprecyzowanie zasad partycypacji w nich. Istotną zmianą w tym filarze jest umożliwienie wnioskowania o aktualizację kwoty udzielonego wsparcia w ramach programu BSK. Złożenie takiego wniosku będzie możliwe, jeśli koszty realizacji planowanej w jego ramach inwestycji wzrosną.
Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe będą działać efektywniej
Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe to spółki, które w porozumieniu z samorządem budują i wynajmują mieszkania z przystępnym czynszem. Jak wynika z projektu, po zmianach, będą one mogły korzystać z finansowego wsparcia dla gmin dotyczącego remontu lub przebudowy pustostanów. Przełoży się to na większą ilość przystępnych finansowo lokali. Dodatkowo, projektodawcy chcą również określić zasady ustalania maksymalnego czynszu opłacanego przez najemcę lokalu wchodzącego w skład zasobów SIM.
Projekt ustawy reguluje też tryb postępowania ze środkami, które Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe otrzymały z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa, ale w wyniku tego, że nie wywiązały się z umówionej usługi publicznej, nie wykorzystały ich. Projektodawcom chodzi o to, by takie środki mogły być przeznaczone na realizację mieszkań komunalnych, na wynajem bądź mieszkalnictwo wspomagane lub interwencyjne.
Z oceny skutków regulacji wynika, że projektodawcy przewidują, iż proponowane regulacje pozytywnie wpłyną na konkurencyjność podmiotów prywatnych, które zdecydują się na współpracę z gminą w zakresie budownictwa czynszowego. Kwota finansowego wsparcia (maksymalnie 35% kosztów przedsięwzięcia), którą samorządy będą przeznaczać na wkład w inwestycję partnera prywatnego, pomniejszać będzie jego wydatki związane z inwestycją mieszkaniową.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
