Egzekucja komornicza to poważny problem – czasem dłużnik może obawiać się, że pozostanie bez środków do życia. Na szczęście (dla dłużników i zasadniczo na nieszczęście wierzycieli) istnieje katalog wpływów, których komornik zająć nie może. Środki wolne od zajęć komorniczych to pieniądze, z których nie można prowadzić egzekucji. Zaliczają się do nich m.in. zasiłki czy alimenty.
Prawo bankowe wskazuje, których środków komornik zająć nie może
Katalog środków, które są wolne od zajęć komorniczych jest wskazany w art. 54 i 54a prawa bankowego. Sama treść przepisu jednak zbyt wiele nam nie powie, ponieważ prawo bankowe odsyła nas do innych aktów prawnych. Analizując przepisy można stwierdzić, że skuteczna egzekucja jest niejednokrotnie wyzwaniem.
Warto również pamiętać, że komornik nie może nas zostawić bez środków do życia. Oczywiście, może zająć nasze pieniądze z wypłaty, jednak tylko do pewnej kwoty. Nie podlegają zajęciu komorniczemu środki zgromadzone na rachunkach bankowych w kwocie do 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dzięki temu dłużnik wciąż ma szansę na opłacenie rachunków i bieżących zobowiązań.
Taka konstrukcja przepisów ma hołdować zasadzie „wilk syty i owca cała”. Tak więc nawet zakładając, że dłużnik nie jest osobą dobrze sytuowaną, która zarabia miesięcznie krocie, jest w stanie spłacać co miesiąc przynajmniej część zadłużenia (oczywiście zakładając, że nawet przy zarabianiu najniższej krajowej będzie pracował na pełny etat). Jeżeli jednak dłużnik pracuje tylko na pół etatu, komornik nie może zająć mu wynagrodzenia.
Środki wolne od zajęć komorniczych to m.in. alimenty
Poza niewielkimi pieniędzmi, które muszą zostać na rachunku bankowym po egzekucji, istnieje cały katalog środków, których komornik zająć nie może. Te pieniądze to m.in. środki pochodzące ze świadczeń, dodatków i zasiłków o których mowa w art. art. 833 § 6 kodeksu postępowania cywilnego. Zaliczają się do nich:
- Świadczenia alimentacyjne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego,
- Świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne i porodowe,
- Dodatki dla sierot zupełnych,
- Zasiłki dla opiekunów,
- Świadczenia z pomocy społecznej,
- Świadczenie „dobry start”,
- Jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia dziecka,
- Wsparcie kobiet w ciąży i rodzin „za życiem”,
- Środki z rodzinnego kapitału opiekuńczego,
- Dodatek osłonowy,
- Dofinansowanie na pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym, lub u opiekuna,
- Refundacja podatku VAT,
- Dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła,
- Świadczenie wspierające.
- Dodatek dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła,
- Dodatek elektryczny,
Wniosek z tego prosty – jeżeli dłużnik utrzymuje się z alimentów oraz różnego rodzaju zasiłków i dodatków, to nawet jeżeli miesięcznie dysponuje sporymi kwotami (a historia zna takie przypadki) to egzekucja jest niemożliwa, ponieważ większość dodatków i świadczeń to środki wolne od zajęć komorniczych.
Komornik nie zajmie większości pieniędzy rodzin zastępczych
Wskazane środki to nie jedyne pieniądze, których komornik nie może ruszyć. Świadczeniami wolnymi od zajęcia komorniczego jest również większość środków, jakie otrzymują rodziny zastępcze, rodziny wspierające, czy osoby prowadzące rodzinne domy dziecka. Środki wolne od zajęć komorniczych to w tym przypadku:
- Zwrot kosztów związanych z udzielaniem pomocy przez rodzinę wspierającą,
- Pieniądze na utrzymanie dziecka dla rodziny zastępczej oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka,
- Pieniądze dla rodzin zastępczych i osób prowadzących rodzinny dom dziecka, przeznaczonych na utrzymanie dziecka niepełnosprawnego,
- Dofinansowanie dla rodzin zastępczych i osób prowadzących rodzinny dom dziecka na wypoczynek poza miejscem zamieszkania dziecka, koszty zaspokojenia potrzeb dziecka, a także przyznawane w przypadku zdarzeń losowych,
- Dofinansowanie dla rodzin zastępczych i osób prowadzących rodzinny dom dziecka,
- Pieniądze dla rodzin zastępczych zawodowych na niezbędne remonty,
- Środki na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka,
- Pieniądze na pokrycie innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka
- Dodatki dla osób usamodzielnianych, przeznaczone na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie.
- Środki przeznaczone na utrzymanie lokalu mieszkalnego lub domu w przypadku rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka,
- Świadczenia dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Emeryci nie stracą „trzynastki”, a obywatele Ukrainy pomocy
Zgodnie z art. 54a prawa bankowego, pieniądze wolne od zajęć komorniczych to również dodatkowe roczne świadczenie emerytalne (tzw. trzynasta emerytura, a także czternasta emerytura), a także pieniądze przyznane obywatelom Ukrainy w związku z ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy.
Skarga na działania komornika
W przypadku gdy mimo faktu, że pieniądze zgromadzone na koncie bankowym są wolne od egzekucji, dojdzie do zajęcia komorniczego, można złożyć skargę na czynności komornika. Skargę należy złożyć do właściwego sądu rejonowego (sądu, przy którym działa komornik).
