Jak sporządzić testament na cudzoziemca? Czy możliwe jest zapisanie majątku osobie, która nie jest obywatelem polskim? Prawo spadkowe udziela odpowiedzi na to pytanie. Pojawić się jednak mogą problemy – a niektóre kwestie rozstrzyga nawet najstarsza polska ustawa, która obowiązuje ponad 100 lat.
Testament na cudzoziemca
Globalizacja powoduje, że coraz częściej może pojawić się chęć, by sporządzić testament na cudzoziemca. Jednak czy jest to możliwe – i czy mogą pojawić się jakieś komplikacje natury prawnej? Polskie prawo spadkowe uregulowano w większości w Kodeksie cywilnym. Ten samo dziedziczenie określa jako przejście praw i obowiązków spadkobiercy na inne osoby. Chodzi tutaj zarówno o osoby fizyczne, czyli ludzi – czasem nawet płody – jak i osoby prawne.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby z ustawy lub z testamentu (zapisy zwykłe i windykacyjne), dziedziczyli cudzoziemcy. Problem pojawia się w sytuacji, gdy cudzoziemiec ma nabyć nieruchomość. W takim wypadku w grę wchodzi ustawa z 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
Zgodnie z powyższą ustawą, nabycie nieruchomości przez cudzoziemca – na podstawie każdego zdarzenia prawnego, w tym dziedziczenia – wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych. A jeżeli chodzi o grunty rolne to dodatkowo milczącej zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Cudzoziemcami są m. in: osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego i osoba prawna mająca siedzibę za granicą.
Warto pamiętać, że zezwolenia nie potrzebują obywatele lub przedsiębiorcy z państw EOG (państwa UE oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia). A także obywatele Szwajcarii. Bez zezwolenia można także nabyć samodzielny lokal mieszkalny, samodzielny lokal użytkowy (na potrzeby mieszkaniowe lub użytkowe). Zezwolenia nie wymaga się od cudzoziemców mieszkających w Polsce minimum 5 lat od udzielenia zezwolenia na pobyt stały.
A co, jeżeli nie uda się uzyskać zezwolenia?
Z obowiązku uzyskania zezwolenia zwolniony jest cudzoziemiec, jeżeli w dniu nabycia jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego w rozumieniu prawa polskiego po zbywcy nieruchomości, a zbywca nieruchomości jest jej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem co najmniej 5 lat.
Przepisy ustawy określają, że jeżeli cudzoziemiec, który nabył wchodzącą w skład spadku nieruchomość na podstawie testamentu, nie uzyska zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych na podstawie wniosku złożonego w ciągu dwóch lat od dnia otwarcia spadku, prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego nabywają osoby, które byłyby powołane do spadku z ustawy.
Ponadto jeżeli cudzoziemiec, który nabył nieruchomość na podstawie zapisu windykacyjnego zawartego w testamencie notarialnym nie uzyska zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych na podstawie wniosku złożonego w ciągu dwóch lat od dnia otwarcia spadku, prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego wchodzi do spadku.
