U części pracodawców okres wakacyjny to czas intensywnej pracy, podczas którego urlopy wypoczynkowe zazwyczaj są najmniej pożądane. Zastrzeżenia urlopowe wskazujące na konkretne okresy, jak okres świąteczny czy wakacyjny, dla uporządkowania środowiska najlepiej uwzględnić w regulaminie pracy. Czy szef w każdym przypadku może odmówić udzielenia urlopu w gorącym zawodowo momencie? Urlop w wakacje nie zawsze jest oczywistością.
Jakie są zasady udzielania urlopów?
Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, co wynika z art. 163 par. 1 Kodeksu pracy. Możliwa jest jednak rezygnacja z tworzenia planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę albo u pracodawcy nie działa zakładowa taka organizacja. W takim przypadku terminy wykorzystywania urlopów ustalane są przez pracodawcę w porozumieniu z pracownikiem.
Porozumienie to powinno obejmować uzgodnienie z pracownikiem terminu urlopu, a nie jedynie konsultację. Ostateczna decyzja należy do pracodawcy, który musi brać pod uwagę zarówno wnioski pracowników, jak i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.
Pracodawca może odmówić urlopu w wakacje nawet mimo tego, że wcześniej się na niego zgodził
Pracodawcy niekiedy wprowadzają ograniczenia dotyczące korzystania z urlopów wypoczynkowych w określonych okresach roku, uzasadniając to zwiększonym zapotrzebowaniem na pracę. Może to dotyczyć np. okresów przedświątecznych, sezonu narciarskiego lub letnich wakacji. Szef ma prawo do odmowy urlopu wypoczynkowego, nawet gdy wcześniej wyraził zgodę.
Takie podejście pozwala na zapewnienie ciągłości pracy w kluczowych momentach działalności firmy. Pracodawca musi jednak pamiętać, że wprowadzone ograniczenia nie mogą naruszać prawa pracy dotyczących minimalnego wymiaru urlopu. Dodatkowo pracodawca powinien komunikować z wyprzedzeniem wszelkie zmiany i uzgodnienia dotyczące urlopów z pracownikami, aby uniknąć nieporozumień.
Czy szef może odmówić urlopu na żądanie?
Pracownik może domagać się udzielenia mu do czterech dni urlopu na żądanie w roku kalendarzowym, we wskazanym przez siebie terminie (art. 167(2) k.p.). Wniosek o udzielenie urlopu „na żądanie” należy zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Rozpoczęcie urlopu na żądanie przed udzieleniem go przez pracodawcę może zostać uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy.
Jednak i ten rodzaj urlopu nie może być wykorzystywany przez pracownika, kiedy tylko mu się podoba. Sąd Najwyższy w wyroku z 11 września 2012 roku (sygn. akt III PK 17/12) orzekł, że obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny. Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie w szczególnych przypadkach (gdy obecność pracownika okaże się niezbędna do ochrony interesów przedsiębiorstwa).
