Jeśli suma wpłaconych przez przedsiębiorcę składek miesięcznych jest wyższa, niż obowiązująca go roczna składka zdrowotna, to efektem jest nadpłata składek. Płatnik może otrzymać jej zwrot, ale musi w tym celu złożyć wniosek - zwrot nadpłaty na rachunek bankowy nie jest niestety automatyczny, co zmusza przedsiębiorców do dopełnienia dodatkowych formalności (i to w ściśle określonym terminie).

W tym roku wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej należy złożyć do 1 czerwca 2023 r. - wniosek należy bowiem składać w terminie maksymalnie miesiąca od upływu terminu do złożenia rocznego zeznania podatkowego. Konieczne jest też zachowanie odpowiedniej formy; wniosek można złożyć jedynie za pośrednictwem platformy PUE. ZUS przygotował jednak pewne ułatwienie dla przedsiębiorców - wniosek dostępny na platformie będzie już wypełniony. Należy jedynie opatrzyć go kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym albo podpisem w ramach Profilu Zaufanego. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej w terminie lub złoży go w formie papierowej, Zakład go nie rozpatrzy.

Co jednak stanie się w momencie, gdy przedsiębiorca zapomni o złożeniu wniosku? Jeśli płatnik uzyskał prawo do zwrotu nadpłaconej składki (co wcale nie jest takie oczywiste, nawet, jeśli nadpłata faktycznie wystąpiła), to do końca roku, w którym upływa termin na złożenie zeznania podatkowego, kwota zwrotu podlega po prostu rozliczeniu na koncie płatnika składek. Przedsiębiorca tym samym nie otrzymuje zwrotu "do ręki" (a konkretniej - na rachunek bankowy). Zamiast tego nadpłata jest zaliczana na poczet bieżących lub przyszłych składek.

Warto mieć jednocześnie świadomość, że nie w każdej sytuacji - nawet jeśli wystąpiła nadpłata składek - ZUS przychyli się do wniosku o jej zwrot. Pomijając już kwestię niedopełnienia formalności (czyli złożenia wniosku w odpowiedniej formie i we wskazanym terminie), to ZUS odrzuci wniosek o zwrot nadpłaty, jeśli na koncie płatnika składek występują zaległości z tytułu składek pobieranych przez Zakład. ZUS nie dokona zwrotu nadpłaty również w sytuacji, gdy na koncie płatnika odnotowano zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do zwrotu których płatnik został zobowiązany. Od decyzji odmownej (wydanej przez ZUS w formie dokumentu elektronicznego) płatnikowi składek przysługuje odwołanie do właściwego sądu.

Jeśli jednak ZUS przychyli się do wniosku o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej, środki powinny trafić na konto przedsiębiorcy najpóźniej do 1 sierpnia 2023 r.