Osoby samotnie wychowujące dziecko mają możliwość wspólnego z nim rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Najczęściej jest to bardzo atrakcyjne rozwiązanie. Do tej pory na wspólny PIT z dzieckiem mogli zdecydować się oboje rodziców, niekiedy będący po prostu w konkubinacie. Polski Ład ma to zmienić.
Obecnie zdarzają się sytuacje, że dwoje rodziców korzysta z preferencji podatkowej dla osób samotnie wychowujących dziecko
Polski Ład przyniesie wiele zmian w szeroko rozumianym prawie podatkowym. Niektóre z nich budzą poważne kontrowersje, inne zaś wydają się krokiem w dobrym kierunku. Do tych ostatnich należy zaliczyć załatanie pewnej luki prawnej dotyczącej specjalnej formy rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Chodzi o wspólny PIT z dzieckiem dla samotnych rodziców.
W teorii miała to być forma wsparcia dla osób, które wychowują dziecko samotnie, bez pomocy drugiego rodzica. Sam mechanizm działa bardzo podobnie do wspólnego rozliczenia podatkowego małżonków. Najpierw sumuje się dochody rodzica i dziecka. Te ostatnie nie mogą być wyższe, niż 3089 zł, dziecko zaś musi mieć od 18 do 25 lat. Tak uzyskaną sumę dzieli się na dwa, następnie oblicza o taką podstawę należny podatek – który z kolei ulega podwojeniu.
Wspólny PIT z dzieckiem to bardzo korzystny sposób rozliczania podatku dochodowego. Dziecko najczęściej nie uzyskuje dochodów wcale. W praktyce więc podatek samotnego rodzica będzie zauważalnie niższy. Co więcej, takie rozwiązanie niekiedy pozwala rodzicowi uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy. Nic więc dziwnego, że z tej atrakcyjnej możliwości starają się skorzystać także osoby, dla których nie była ona przeznaczona.
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego wyraźnie wskazuje, że prawo do rozliczenia z dzieckiem mają także obydwoje rodzice – pod warunkiem, że wychowują je naprzemiennie. To oznacza, że dwie osoby mogą rozliczyć wspólny PIT z dzieckiem. Mogą być rozwiedzeni, mogą faktycznie żyć ze sobą w nieformalnym związku. Zdaniem NSA obydwoje mają status „rodzica samotnie wychowującego dziecko„.
Polski Ład sprawi, że wspólny PIT z dzieckiem będzie działać zgodnie z pierwotną intencją ustawodawcy
Tymczasem sądy administracyjne i Trybunału Konstytucyjny stoją na stanowisku, że w słowie „samotnie” jednak chodzi o brak udziału drugiego rodzica w wychowaniu. Ministerstwo Finansów zamierza przywrócić instytucję wspólnego rozliczania podatku dochodowego z dzieckiem do stanu zgodnego z pierwotną intencją ustawodawcy. Rozwiązanie tego paradoksu prawnego okazuje się bardzo proste.
Okazuje się przy tym, że rozwiązanie jest bardzo proste. Obowiązujący art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brzmi zaczyna się w następujący sposób: „Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 (…)„. Projekt jej nowelizacji zakłada, że mechanizm można zastosować jedynie „od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego„.
Nie jest to może rozwiązanie idealne. Potencjalne pole do nadużyć znacząco się zawęża, lecz wciąż istnieje. Zniknie jednak możliwość wykorzystania preferencji podatkowej dla samotnych rodziców przez pary niebędące małżeństwem. Planowana zmiana jest stosunkowo drobna, jednak niewątpliwie stanowi krok w dobrym kierunku.
