Z komentarza ekonomicznego głównego ekonomisty ZUS wynika, że zadłużenie w ZUS wzrasta, mimo że liczba podmiotów z zaległościami składkowymi zmalała aż o 10 proc.
Odmłodzenie struktury zadłużenia
Pojęciem tym określa się sytuację, w której dłużnicy nie ograniczają się do spłaty bieżących zobowiązań, ale redukują ich wysokość począwszy od najstarszych należności. W przypadku dłużników ZUS nie jest to wypadkowa chęci uregulowania zaległości oraz wyjścia na prostą, ale konsekwencja wprowadzenia e-składki. Tzw. jedno konto w ZUS obliguje płatników do obsługi najstarszych należności, bowiem tak właśnie skonstruowany jest system obsługi płatności ZUS. W związku z tym, chcąc nie chcąc, spłacają oni sukcesywnie najstarsze zadłużenie w ZUS. Warto wiedzieć, że brak regularności i terminowości w opłacaniu składek skutkuje utratą ubezpieczenia chorobowego.
Zadłużenie w ZUS wzrasta
Mimo pozytywnych ruchów w obrębie zmniejszania się liczby dłużników, zadłużenie w ZUS wzrasta. Wynika to właśnie ze wspomnianego odmłodzenia struktury zadłużenia. Z uwagi na spłatę najstarszych zaległości przez płatników aktywnych, samo zadłużenie w ZUS „odmładza się”. Natomiast jego wartość wzrasta, ponieważ należności pochodzące z zadłużenia płatników nieaktywnych (np. z powodu zamknięcia działalności), wzrasta. Wynika to z korekt składanych dokumentów oraz uprawomocniania się wyroków sądowych. Zwiększają one dodatkowo zobowiązania składkowe, a zatem również zadłużenie w ZUS.
Ogromny wpływ na wzrost zaległych zobowiązań wobec ZUS ma także obecność płatników będących podmiotami postawionymi w stan likwidacji i upadłości. Dla ZUS oznacza to bardzo ograniczone możliwości uzyskania spłaty zadłużenia. Pomimo zaliczenia ich na poczet należności „trudno-ściągalnych” – powiększają one wysokość zadłużenia aż o 6 proc. w skali całego ubiegłego roku.
Czyste konto
Główny ekonomista ZUS, dr Paweł Wojciechowski zauważa, że w związku z e-składką wielu płatników zdecydowało się na spłatę wszystkich zaległych zobowiązań. To – z kolei – realnie zmniejszyło liczbę dłużników oraz zadłużenie w ZUS na kontach aktywnych.
Udział poszczególnych sektorów w zadłużeniu bez zmian
Jak zauważa ekonomista ZUS, w obrębie sektorów, udział w zadłużeniu wobec ZUS nie uległ zmianom. Najwyższe zadłużenie wciąż dotyczy dużych sektorów, jak wydobycie, górnictwo i budownictwo. Ale dotyka również ochrony, administracji, sprzątania czy gastronomii, a zatem szeroko pojętych usług. Ze względu na liczbę dłużników, dominuje sektor przetwórstwa przemysłowego, handlu hurtowego i detalicznego oraz budownictwo.
ZUS dostrzega, że ściągalność należności mierzona wielkością wpływów za rok 2018 również uległa nieznacznej poprawie.
Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy e-składka ZUS 2019 rozwiąże problem zadłużenia publicznego sektora ubezpieczeniowego. Można jednak domniemywać, że z uwagi na wymagalność opłacania składek w celu zachowania ciągłości ubezpieczenia chorobowego, płatnicy będą bardziej zdyscyplinowani do terminowego uiszczania zaległości w ZUS.
