W rodzinie od lat mówiło się o testamencie, a teraz nie można go nigdzie znaleźć? Wydaje się, że do takich sytuacji dochodzi rzadko, ale wcale nie są niemożliwe. Dotyczy to zwłaszcza testamentów własnoręcznych, sporządzanych w zaciszu własnego domu, mało sformalizowanych. Taki dokument może zostać łatwo zgubiony lub przeoczony. A jest konieczny do przeprowadzenia postępowania spadkowego.
Co zrobić gdy zaginie testament?
Co zrobić jeżeli posiadamy wiedzę o testamencie, ale fizycznie nie możemy go odnaleźć? Niestety, ale tego typu sytuację należy uznać za patową. Nawet jeżeli wiemy, że taki testament istniał, nie możemy tego w żaden sposób udowodnić. Przed sądem natomiast należy złożyć fizyczny dokument, z którego treścią, będzie można się zapoznać. Nie wystarczy więc samo oświadczenie, że testament istniał i znana jest jego treść. Dla sądu nie będzie to miało mocy dowodowej. W takich sytuacja istnieje podejrzenie, że testator celowo zniszczył dokument, gdyż chciał zmienić swoją ostatnią wolę.
Aby doszło do skutecznego dziedziczenia testamentowego, sąd musi zapoznać się z treścią sporządzonego przez spadkodawcę dokumentu. Stanowi on jego ostatnią wolę. W takiej sytuacji nie będą wystarczające zeznania świadków, nawet jeżeli zapoznali się oni z treścią testamentu.
Pewnym rozwiązaniem przyjętym w orzecznictwie jest odnalezienie i przedłożenie w sądzie kopii dokumentu. Niestety mało kto posiada kopię. Jeżeli dokument się nie odnajdzie, dziedziczenie testamentowe zastąpi dziedziczenie ustawowe. Oznacza to, że sąd do spadku powoła osoby zgodnie z ustawowymi grupami dziedziczenia.
Testament notarialny
Trochę odmiennie będzie kształtować się sytuacja w przypadku zgubienia testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego, czyli testamentu sporządzonego u notariusza. Jeżeli w dokumentach spadkodawcy nie będziemy mogli znaleźć takiego aktu, możemy udać się do kancelarii notarialnej, w której został on sporządzony i poprosić o jego odpis. Istnieje również Notarialny Rejestr Testamentów, w którym możemy sprawdzić, czy i w jakiej kancelarii został sporządzony testament. Działa on jednak od 2011 roku. Co w przypadku wcześniejszego sporządzenia testamentu? Testament w kancelarii notarialnej jest przechowywany przez dziesięć lat. Po tym czasie notariusz przekazuje go do archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego. Na testament łatwo więc trafić jeżeli znamy miejsce jego sporządzenie. Niestety jeżeli nie posiadamy informacji co do kancelarii, w której został sporządzony, czeka nas prawdziwa przeprawa, będziemy musieli sprawdzić wszystkie możliwe kancelarie, w jakich spadkodawca mógł sporządzić testament oraz wydziały sądów rejonowych.
