Procedura zatrzymania prawa jazdy za alimenty została opisana w ustawie z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Może zostać wszczęta wobec osoby, która w ostatnich sześciu miesiącach nie płaciła co najmniej połowy zasądzonej kwoty alimentów. Oprócz tego taka osoba musi odmawiać złożenia oświadczenia majątkowego, przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna i przyjęcia proponowanego zatrudnienia.

Aby rozpocząć procedurę, nie muszą być spełnione wszystkie przesłanki jednocześnie. Podstawowym powodem, który umożliwia podjęcie kroków prawnych, jest tak naprawdę przede wszystkim niepłacenie alimentów w wymaganej kwocie. Niestety poza jednym wyjątkiem, zatrzymanie prawa jazdy nie zadziała automatycznie i to osoba uprawniona musi podjąć konkretne kroki. Takim przypadkiem jest przyznanie alimentów z funduszu alimentacyjnego.

Wniosek o zatrzymania prawa jazdy składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego dla miejsca zamieszkania uprawnionego. Do wniosku oprócz orzeczenia stwierdzającego wysokość alimentów dołącza się zaświadczenie komornicze o bezskutecznym postępowaniu egzekucyjnym.

Organ, który otrzymał wniosek, zleca przeprowadzenie wywiadu, który ustala jego sytuację zawodową. Odbierane jest także oświadczenie majątkowe od dłużnika. Jeżeli zaległości alimentacyjne przekraczają sześć miesięcy — informacja o tym jest wysyłana do biura informacji gospodarczej.

Po przeprowadzeniu wstępnej procedury dłużnik jest zobowiązywany do rejestracji w PUP lub znalezienia pracy w ciągu 30 dni. Niewywiązanie się ze zobowiązania lub odmówienie współpracy skutkuje uznaniem dłużnika za uchylającego się od zobowiązań i skierowaniem do starosty wniosku o zatrzymanie prawa jazdy. Konsekwencją decyzji tego organu może być zatrzymanie, ale nie odebranie na stałe uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Odzyskanie tak zabranych uprawnień jest możliwe, o ile dłużnik spełni dwa warunki. Po pierwsze musi wypełnić zobowiązania, które nałożył na niego organ, czyli rejestracja w PUP, złożenia oświadczenia majątkowego i przeprowadzenie wywiadu. Po drugie, przez przynajmniej kolejne sześć miesięcy musi płacić regularnie przynajmniej połowę alimentów ustalonych przez sąd. Dłużnik, który odzyskuje uprawnienia po spełnieniu wymagań, nie musi ponownie podchodzić do egzaminu.