Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który zapewni bankom znacznie łatwiejszy dostęp do Rejestru Dowodów Osobistych. Dzięki temu będą mogły skuteczniej zweryfikować dokument tożsamości klienta, a także samodzielnie aktualizować jego dane. Nie będzie już zatem konieczne zgłoszenie nowego dowodu w banku i aktualizowanie jego danych w bankowości elektronicznej.
Banki zyskają łatwiejszy dostęp do rejestrów państwowych
Znowelizowane przepisy zakładają zniesienie dotychczasowego obowiązku każdorazowego ubiegania się o dostęp do rejestrów państwowych przez podmioty do tego uprawnione. Chodzi tutaj zatem głównie o banki, które takiego dostępu potrzebują celem zweryfikowania danych swoich klientów. Po zmianach przepisów zyskają więc stały dostęp do rejestrów bez decyzji administracyjnej. Będzie ona bowiem wydawana tylko w przypadku odmowy lub cofnięcia zgody na dostęp do danych.
Zmiany obejm między innymi następujące rejestry:
- rejestr PESEL oraz zastrzeżeń numerów PESEL,
- ewidencji ludności,
- Rejestr Dowodów Osobistych,
- Rejestr Dokumentów Paszportowych,
- rejestr danych kontaktowych,
- centralną ewidencję pojazdów i kierowców.
Powyższe ułatwienia ma wprowadzić ustawa o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw. Jej projekt przedłożony przez Ministra Cyfryzacji w dniu 13 maja 2025 r. przyjęła Rada Ministrów.
Najważniejsze skutki wprowadzenia nowych przepisów
Według Ministerstwa Cyfryzacji nowe przepisy uproszczą procedury i zwiększą bezpieczeństwo weryfikacji tożsamości. Zmiany mają także przynieść korzyści zarówno bankom, jak i samym obywatelom. Poniżej wyjaśniam, na czym te korzyści mają polegać.
Nie będzie już konieczne zgłoszenie nowego dowodu w banku
Nowelizacja ustawy wprowadzi przede wszystkim możliwość automatycznej aktualizacji baz danych banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych o dane dotyczące nowo wydanych dowodów osobistych ich klientów. Dzięki temu rozwiązaniu klienci banków i SKOK-ów nie będą już zatem musieli samodzielnie zgłaszać nowo wyrobionych dokumentów.
Jest to faktycznie duże ułatwienie, ponieważ dzisiaj to klient ma obowiązek swój nowy dowód osobisty zgłosić do banku i zaktualizować jego dane. Może to zrobić w bankowości elektronicznej, a jeśli nie jest to możliwe, musi się w tym celu udać do placówki bankowej. W wielu przypadkach zgłoszenie nowego dowodu w banku jest zatem dość problematyczne. Co więcej, zaniedbanie tego obowiązku może skutkować nawet blokadą konta lub ograniczeniem dostępu do niektórych usług.
Ograniczenie skali wyłudzeń kredytów na cudze dane
Znacznie ważniejszym skutkiem wprowadzenia nowych przepisów będzie jednak zwiększenie skuteczności weryfikacji tożsamości dokonywanej przez banki. Zyskają one bowiem możliwość porównania okazywanego przez klienta dokumentu z jego danymi znajdującymi się w Rejestrze Dowodów Osobistych. W takim rejestrze są także zdjęcia właścicieli dokumentów tożsamości. Poprzez dostęp do nich bank zatem łatwo też sprawdzi, czy klient posługuje się prawdziwym, czy może sfałszowanym dowodem.
Powyższe rozwiązanie powinno więc ograniczyć skalę wyłudzania kredytów na podstawie sfałszowanych dokumentów. Przestępcy parający się takim procederem najczęściej bowiem wykorzystują do tego dowody osobiste z prawdziwymi danymi innej osoby, ale z własnymi zdjęciami. Niestety takie dokumenty często są podrobione w niemal doskonały sposób, dlatego bez odpowiednich narzędzi pracownicy banków nie mieli dotychczas możliwości ich skutecznego zweryfikowania.
Warto dodać, że taki sposób weryfikacji tożsamości przez banki był pomysłem zespołu Rafała Brzoski. Skala problemu z wyłudzaniem kredytów na cudze dane jest już bowiem ogromna. Wystarczy tu przytoczyć dane z najnowszego raportu Związku Banków Polskich. Wynika z niego, że tylko w I kwartale 2025 roku w Polsce odnotowano aż 3 746 prób wyłudzeń kredytów na łączną kwotę 97,2 mln zł i było ich o 17,25% więcej niż w analogicznym okresie rok temu.
