Z niewiadomych przyczyn, państwo nie potrafi w żaden sposób zabezpieczyć obywateli przed negatywnymi skutkami utraty dokumentów. Kradzieże tożsamości tym spowodowane są istną plagą naszych czasów. Gdzie państwo nie może, tam prywatne firmy udowadniają, że taka ochrona jak najbardziej jest możliwa. ChrońPESEL, BezpiecznyPesel czy Alerty BIK? Co wybrać, jakie są między nimi różnice?
Od małego jesteśmy uczeni tego, że wychodząc z domu, drzwi należy zamknąć na klucz. Zawartość naszych telefonów chronimy odciskami palca czy wizerunkiem twarzy, grodzimy nasze osiedla, trzymamy portfele blisko siebie, a dzieci uczymy tego, aby nie rozmawiały z nieznajomymi. Wciąż jednak przestępcy nie mają większych problemów ze zdobyciem naszego numeru PESEL i innych danych. Stąd już tylko krok do kradzieży tożsamości, co może mieć tragiczne konsekwencje dla naszych finansów. Dziesiątki zaciągniętych zobowiązań, kredyty, pożyczki czy zakupy na raty to tylko niektóre z rzeczy, do których przestępcy mogą wykorzystać nasze dane. Jakby tego było mało, odkręcenie wyłudzonego kredytu jest nadzwyczaj ciężkie i wymaga mnóstwa samozaparcia. W końcu trzeba na każdym kroku udowadniać, że nie jest się wielbłądem.
Niestety brak jest instytucjonalnego wsparcia ze strony państwa. Wręcz przeciwnie – można odnieść wrażenie, że bierność instytucji jest świetnie wykorzystywana przez przestępców. Brakuje odpowiednich rozwiązań prawnych, procedur czy wreszcie chęci do tego, aby ofiara wyłudzenia kredytu nie była traktowana jak dłużnik, który po prostu chce w taki sposób uniknąć spłaty swoich zobowiązań. Całe szczęście tam, gdzie państwo nie może, tam wolny rynek udowadnia, że „niemożliwe robimy od ręki, a na cuda trzeba poczekać kilka dni”. Na naszym rynku istnieją już rozwiązania, które znacznie podnoszą poziom naszego bezpieczeństwa. Do najpopularniejszych należą Alerty BIK, chociaż rośnie im konkurencja w postaci chrońPESEL.pl oraz bezpiecznyPESEL.pl. Jakie oferują usługi? Czym się różnią? Ile kosztują?
Alerty BIK
Biuro Informacji Kredytowej to najdłużej działający podmiot na naszym rynku, który gromadzi informacje na temat rzetelności klientów. Powstało w 1997 roku z inicjatywy Związku Banków Polskich jako rodzaj pewnej solidarności tych podmiotów, aby zminimalizować ryzyko utraty pieniędzy poprzez udzielanie pożyczek osobom, które mają niewielkie szanse na ich zwrot. Podstawową usługą skierowaną do klientów indywidualnych są Alerty BIK. Ich funkcjonalność można rozszerzyć o dodatkowo płatne Raporty BIK. Na czym polegają alerty?
Istotą Alertów BIK jest ustawienie monitoringu na dane klienta w systemie. W momencie, gdy dowolny podmiot dokona sprawdzenia tych konkretnych danych w systemie BIK, klient otrzyma powiadomienie SMS o takiej próbie. Jeżeli w ostatnim czasie nie starał się o udzielenie żadnej pożyczki, najprawdopodobniej jego dane zostały wykorzystane do próby wyłudzenia kredytu. Zyskuje więc czas na podjęcie odpowiednich kroków. Nie pozostaje w tym wszystkim sam, ponieważ po kontakcie z BIK, ten zgłasza zweryfikowany w ten sposób fraud do wszystkich oddziałów antyfraudowych w bankach. Klienci regularnie otrzymują wiadomość potwierdzającą, że usługa jest aktywna wraz z informacją o ewentualnych podejrzanych aktywnościach (lub ich braku).
Banki, instytucje finansowe oraz największe firmy świadczące usługi (np. sieci telefonii komórkowej) na bieżąco wysyłają do systemu informacje o zobowiązaniach swoich klientów. Dzięki temu klienci korzystający z Alertów BIK mogą na bieżąco monitorować stan spłat swoich zobowiązań. BIK również zbiera informacje o zmianie statusu zobowiązania – dzięki temu wiadomo, czy bank wysłał informację o tym, że kredyt został spłacony. Klienci BIK mogą również bezpłatnie dokonać zastrzeżenia zagubionych dokumentów online w systemie Dokumenty Zastrzeżone. Poza zastrzeganiem dokumentów, BIK oferuje również zastrzeżenie kredytowe dla abonentów Alertów BIK. Dzięki temu do uczestników systemu zostanie wysłana wiadomość, że ten konkretny klient nie ma zamiaru zaciągać żadnych zobowiązań. Wtedy nie udzieli finansowania osobie, która się za takiego klienta podaje.
Bardzo imponująca jest również baza instytucji, z których Alerty BIK czerpią informacje. To wszystkie banki komercyjne, banki spółdzielcze oraz SKOKi. Do tego 68 firm pożyczkowych oraz cała baza BIG InfoMonitor.
Koszt usługi Alerty BIK to 24 zł za rok.
ChrońPESEL.pl
System chronPESEL.pl jest najnowszym rozwiązaniem w portfolio Kaczmarski GROUP, które powstało we współpracy z Krajowym Rejestrem Długów. To właśnie o ten system oparta jest funkcjonalność całej usługi. W swoich założeniach system miał zapewne wzorować się na Alertach oferowanych przez Biuro Informacji Kredytowej. Rejestrując się w systemie chronPESEL.pl, aktywujemy monitoring naszych danych osobowych i numeru PESEL. Od tej chwili klienci będą informowani o każdej próbie zapytania do bazy KRD BIG S.A przy próbie zaciągnięcia zobowiązania na te dane w jednym z 25 banków, 64 firmach pożyczkowych i wszystkich 4 sieciach komórkowych. Alert z systemu zawiera informację gdzie i kiedy doszło do próby posłużenia się danymi klienta oraz instrukcję postępowania na wypadek, gdyby ta próba okazała się wyłudzeniem. Klienci otrzymują też wzory odpowiednich dokumentów i pism, które mogą okazać się pomocne w dalszym dochodzeniu swoich racji. W ramach pakietu mogą też liczyć na asystę prawną pod specjalnym numerem telefonu, a po zakończeniu całej sprawy, zwrot kosztów poniesionych usług prawnych w ramach ubezpieczenia.
ChrońPESEL.pl chwali się również dodatkowymi usługami, które pozwolą klientom lepiej zadbać o swoje bezpieczeństwo. Chodzi o możliwość sprawdzenia wiarygodności konkretnej firmy, historii wykorzystania swojego numeru PESEL w ciągu ostatnich 12 miesięcy, dopisanie dłużnika do Krajowego Rejestru Długów oraz sprawdzenie informacji na swój temat w tym rejestrze. Usługi te wynikają ze współpracy chronPESEL.pl z Krajowym Rejestrem Długów.
Trzeba jednak wiedzieć, że te usługi są dodatkowo płatne. W pakiecie, jaki otrzymujemy wraz z podstawowym abonamentem, uzyskujemy możliwość sprawdzenia swojego numeru PESEL w bazie oraz sprawdzenia tego, kto pobierał dane klienta z bazy jedynie raz na pół roku.
Koszt usługi chronPESEL.pl to 7,90 zł miesięcznie, z czego pierwszy miesiąc jest darmowy. Roczny abonament kosztuje zatem 86,90 zł. Cennik usług dodatkowych wygląda następująco:
- Sprawdzenie swojego numeru PESEL w bazie 6,90 zł (jedno sprawdzenie na 6 miesięcy jest darmowe)
- sprawdzenie historii pobierania swojego numeru PESEL z bazy – 6,90 zł (jedno sprawdzenie na 6 miesięcy jest darmowe)
- sprawdzenie wiarygodności firmy – 249 zł
- dopisanie dłużnika do rejestru – 89 zł
Warto dodać, że są to usługi, w których chrońPESEL.pl „pośredniczy”. Faktycznie są one realizowane przez KRD Biuro Informacji Gospodarczej S.A.
Bezpieczny Pesel
Trzecim rozwiązaniem, które ma gwarantować ochronę przed zaciągnięciem kredytu przez osobę nieuprawnioną jest system Bezpieczny Pesel. Ta usługa jednak znacznie różni się od dwóch poprzednich. System ten nie polega na stałym monitoringu danych określonej osoby w systemie. Bezpieczny Pesel to system, w którym klienci mogą dokonać zastrzeżenia swojego numeru PESEL. Dzięki temu informacja o zastrzeżeniu będzie widoczna dla wszystkich pożyczkodawców współpracujących z systemem. Bezpiecznypesel.pl oferuje dwie usługi.
Pierwsza z nich to usługa zastrzeżenia danych. Dzięki temu klienci wysyłają informację o tym, że dopóki takie zastrzeżenie widnieje w systemie, nie zamierzają ubiegać się o żadne pożyczki. Taki potencjalny wniosek w czasie trwania tego zastrzeżenia z dużym prawdopodobieństwem będzie pochodził od osoby podszywającej się za klienta. Drugim rozwiązaniem jest usługa zgłoszenia utraty dokumentów. Do systemu wprowadzana jest informacja, że klient z tym konkretnym numerem PESEL utracił dokument tożsamości i istnieje prawdopodobieństwo, że będą posługiwały się nim osoby do tego nieuprawnione.
System Bezpieczny Pesel chwali się patronatem Polskiego Związki Instytucji Pożyczkowych, co przekłada się również na jego uczestników. W tym systemie uczestniczą wszystkie największe firmy pożyczkowe w Polsce, m.in. Wonga, Bocian Pożyczki, Provident, Filarum i wiele innych. To właśnie one są odbiorcami informacji o zastrzeżeniu danych. Trzeba zatem mieć na uwadze, że to system, w którym uczestniczą wyłącznie firmy pożyczkowe. Banki nie mają dostępu do zgromadzonych w nim informacji.
Korzystanie z ochrony, jaką daje Bezpieczny Pesel jest darmowe.
Alerty BIK i chrońPESEL.pl – podsumowanie
Decydując się na skorzystanie z jakiejkolwiek formy ochrony własnych danych przez te podmioty, należy zawsze mieć na uwadze fakt, że te rejestry i rozwiązania są prowadzone przez prywatne podmioty. W żadnym wypadku nie gwarantują stuprocentowej ochrony przed skutkami utraty kontroli nad własnymi danymi czy dokumentami. Korzystanie z nich również nie oznacza, że w przypadku wyłudzenia kredytu na nasze dane, zobowiązania te przestaną istnieć. W dalszym ciągu trzeba będzie zmierzyć się z państwem i jego organami, które nie są zbyt chętne do pomagania obywatelom w takich sytuacjach. Korzystanie z dowolnej powyższych usług daje nam jednak jedną, ogromną zaletę, którą jest czas. Czas, na podjęcie odpowiednich działań w celu ochrony przed negatywnymi skutkami utraty naszych danych osobowych.
To wszystko prowadzi do jednego, bardzo smutnego wniosku. Oto w celu ochrony przed aparatem państwowym i niejako wyręczenia go w jego zadaniach, obywatele muszą zwracać się po pomoc do prywatnych instytucji. Dopiero te wypracowały rozwiązania, które mogą pomóc obywatelom w obronie i dochodzeniu swoich praw.
