Biała lista podatników VAT to nic innego jak nowy, rozszerzony wykaz podatników VAT. Przed płatnością dla podatnika VAT czynnego będziemy musieli weryfikować z wykazem rachunki rozliczeniowe lub imienne rachunki w SKOK. Przelew na rachunek, który nie będzie w wykazie będzie wiązać się z przykrymi konsekwencjami.
Biała lista podatników VAT – uregulowania prawne
Regulacje wprowadza Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019r.o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DZ.U. z 2019 poz. 1018 ). Wejdzie w życie, co do zasady 1 września 2019 r. Natomiast od początku 2020 roku wejdą w życie zmiany w Ordynacji Podatkowej oraz w ustawie o PIT i CIT.
Kilka ważnych informacji o wykazie
Nowy wykaz zawiera dane z dwóch obecnych wykazów prowadzonych na podstawie art. 96b ustawy VAT. Będą w nim dodatkowo informacje dotyczące statusu podatników VAT czynnych i zwolnionych z VAT, w tym również tych przywróconych. Wykaz poprowadzi elektroniczne szef KAS. Aktualizowany będzie raz na dobę w dni robocze. Wg ustawodawców jedna baza, która zawiera wszystkie informacje o statusie podatników ułatwi i przyspieszy proces wyszukiwana danych o podmiotach zawartych w tym wykazie. Informacje o kontrahencie wyszukamy w wykazie według numeru NIP lub fragmentu nazwy (nazwiska).
Wykaz będzie dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego MF oraz CEIDG. Będą w nim informacje wyłącznie o rachunkach rozliczeniowych. Do informacji o podatnikach będzie dostęp przez okres 5 lat, co jest zbieżne z terminem przedawnienia. Szef KAS usunie lub sprostuje dane inne niż dane osobowe, które zawiera wykaz, jeżeli są niezgodne ze stanem rzeczywistym. Zrobi to na wniosek lub z urzędu.
Podatnik, otrzyma informację zwrotną z datą i godziną sprawdzenia, jeżeli zweryfikuje rachunek bankowy na wykazie. Jeżeli dzień zlecenia przelewu będzie zgodny z datą sprawdzenia rachunku na wykazie, wówczas podatnik będzie pewny, że przelał środki na właściwy i aktualny rachunek bankowy. Podmiot, który przeleje środki na zweryfikowany na wykazie rachunek bankowy, nie poniesie konsekwencji, w przypadku nieaktualnych danych w wykazie.
Zgodnie z uzasadnieniem, ustawa nie będzie stosowana do regulowania zobowiązań w formie kompensaty, potrącenia, płatności kartą kredytową lub płatniczą.
Biała lista podatników – zmiany w PIT/CIT oraz Ordynacji Podatkowej
W PIT/CIT nie będziemy mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tej części płatności, którą zapłacimy bez pośrednictwa rachunku bankowego albo na rachunek inny niż w wykazie podmiotów. Dotyczy to transakcji określonej w art. 19 ustawy Prawo Przedsiębiorców z podatnikiem VAT czynnym. Art. 19 tej ustawy zobowiązuje do korzystania przez przedsiębiorcę z rachunku płatniczego, w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca. Ponadto jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza 15.000,00 zł lub równowartość tej kwoty.
Z uzasadnienia ustawy wynika, że:
W powyższym zakresie zmiana poszerza zakres już istniejących przepisów dotyczących płatności gotówkowych w ramach transakcji przekraczających kwotę 15 000,00 zł.
Z kolei w Ordynacji Podatkowej został wprowadzony nowy art. 117 ba dotyczący odpowiedzialności solidarnej. Zgodnie z nim podatnik odpowie solidarnie za zaległości podatkowe kontrahenta do wysokości podatku VAT. Dotyczy to płatności, która nie pójdzie na rachunek podatnika zawarty w wykazie w zakresie transakcji przekraczającej 15 000,00 zł.
Przepis nie znajdzie zastosowania, jeżeli podatnik, które przeleje należność przelewem na rachunek inny niż zawarty w wykazie złoży stosowne zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek. Składa go do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminu 3 dni od dnia zlecenia przelewu.
Czy biała lista podatników VAT naprawdę coś zmieni?
Ustawa w swoich założeniach ma na celu uszczelnienie systemu podatku VAT oraz zminimalizowanie ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT.
Jednak nie sposób się nie zgodzić z uwagami do projektu ustawy, że w ten sposób przerzuca się na nabywcę odpowiedzialność za zaniechania dostawcy. Poza tym, weryfikacja rachunków z uwagi na ilość przelewów, dla wielu podatników musi być zautomatyzowana. Na etapie uzgodnień projektu ustawy, nie zobowiązano banków do weryfikacji przelewu z wykazem. Co argumentowano tym, że stworzenie stosownych narzędzi przez sektor bankowy nie jest przedmiotem regulacji tej ustawy. Tymczasem czeka nas kolejna zmiana systemów i budowanie odpowiednich narzędzi, a czasu pozostało już niewiele. Rodzi się pytanie czy wykaz „udźwignie” taką ilość zapytań. Poza tym wiele spraw jest nadal nierozwiązanych, bo jak np. weryfikować rachunki collect?
Wprowadzone kary są bardzo dotkliwe, co nie sprzyja budowaniu wzajemnego zaufania i dobrej współpracy pomiędzy podatnikami, a urzędami. Czy weryfikacja rachunków faktycznie zminimalizuje ryzyko nieświadomego udziału w karuzelach VAT, czy jest to zwykłe utrudnianie działalności? Z całą pewnością wkrótce się o tym przekonamy.
