Obecnie do stażu pracy nie wlicza się okresu, w którym prowadzona jest pozarolnicza działalność gospodarcza czy praca na podstawie umów cywilnoprawnych. To z kolei utrudnia m.in. staranie się o stanowiska, gdzie wymagany jest określony staż pracy. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, by to zmienić. Działalność gospodarcza i umowa cywilnoprawna a staż pracy: czy jest szansa na zmianę?
Działalność gospodarcza i umowa cywilnoprawna a staż pracy. Rzecznik chce zmian
Staż pracy przekłada się na dostęp do uprawnień pracowniczych – czyli do prawa do urlopu, prawa do dłuższego okresu wypowiedzenia, prawa do odprawy czy nagrody jubileuszowej. Obecnie jednak okres prowadzenia działalności gospodarczej i wykonywania umowy cywilnoprawnej nie wlicza się do stażu pracy. To z kolei może utrudniać dostęp do uprawnień osobom, które wcześniej prowadziły firmę lub pracowały np. na podstawie umowy zlecenia, ale teraz przeszły na pracę etatową. Dodatkowo – jak sygnalizuje Rzecznik Praw Obywatelskich – problem polega na tym, że często przedsiębiorcy lub osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych mają też problem z dostępem do wielu stanowisk pracy. W przypadku wielu stanowisk konieczne jest bowiem udowodnienie np. kilkuletniego stażu pracy w ramach stosunku pracy.
W związku z tym zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg o podjęcie stosownej inicjatywy ustawodawczej. W odpowiedzi jednak minister stwierdziła brak zasadności zmiany przepisów oraz racjonalności nałożenia na pracodawców obciążeń z tym związanych. Zdaniem ministerstwa wliczanie do stażu okresów prowadzenia działalności gospodarczej skutkowałaby poważnymi obciążeniami finansowymi pracodawców.
Czy tak byłoby faktycznie? Według RPO – nie. Chodzi bowiem już nie tyle o uprawnienia pracownicze wynikające ze stażu pracy, a o samą możliwość uwzględniania prowadzenia działalności czy pracy w formach pozapracowniczych (na podstawie umow cywilnoprawnych).
Przedsiębiorcy nie mają możliwości ubiegania się o część stanowisk urzędniczych
RPO zwraca na przykład uwagę na fakt, że osoby legitymujące się doświadczeniem w postaci prowadzenia działalności gospodarczej nie mogą np. ubiegać się o część stanowisk urzędniczych. Mogą wprawdzie aplikować np. na wyższe stanowiska urzędnicze, nie mają jednak dostępu do niższych stanowisk.
Ponadto jak argumentuje RPO,
prowadzenie działalności gospodarczej może zwiększać efektywność pracownika bardziej niż praca na etacie, wykształcając decyzyjność i samodzielność. Dlatego zasady dostępu do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego powinny być takie same, niezależnie od prawnej i organizacyjnej formy wcześniejszej pracy.
Czy jednak taki argument przekona resort do zmiany w przepisach? Wydaje się, że rządzący zbyt mocno obawiają się jakichkolwiek dodatkowych obciążeń finansowych pracodawców z tego tytułu. Zwłaszcza po wielu zmianach w ramach Polskiego Ładu, które przedsiębiorcy oceniają negatywnie.
