Obecna sytuacja sprawiła, że wiele osób - które do tej pory nie korzystały z ofert sklepów internetowych - po raz pierwszy zrobiło zakupy online. Z raportu Gemius "E-commerce w Polsce 2020" wynika, że aż 73 proc. ankietowanych internautów stało się jednocześnie e-konsumentami - czyli dokonało chociaż raz zakupów online. To aż o 11 p.p. więcej niż w zeszłym roku.

Z raportu wynika też, że zakupy online są obecnie domeną głównie osób w wieku 35-49 lat (32 proc. e-konsumentów). Z kolei aż 40 proc. kupujących w sieci to osoby za średnim wykształceniem (przy 33 proc. z wykształceniem wyższym i 28 proc. z niższym). Zakupy online - co nie powinno zbyt mocno dziwić - najczęściej robią mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców (30 proc.). Pozytywnie może jednak zaskakiwać liczba e-konsumentów na wsiach (25 proc.). Zakupy w sieci są tam nieco popularniejsze niż w miastach 20-49 tys. mieszkańców (23 proc.) oraz w miastach 50-200 tys. mieszkańców (22 proc.). Wśród e-konsumentów delikatnie przeważają kobiety (51 proc.).

Skoro wiadomo już, kto najczęściej kupuje online, warto odpowiedzieć sobie na inne pytanie - co najchętniej kupują Polacy? Jak się okazuje, króluje odzież - a także dodatki i akcesoria z nią związane. Oprócz tego dużą popularnością cieszy się obuwie, kosmetyki, perfumy, a także książki, filmy, płyty i bilety na różnego rodzaju wydarzenia.

Warto jednocześnie zwrócić uwagę na preferencje w zależności od np. wieku czy płci. Z badań wynika, że mężczyźni chętniej w ciągu ostatniego roku kupowali sprzęt RTV/AGD, samochody, części samochodowe, a także gry, oprogramowanie czy sprzęt komputerowy. Co interesujące, wśród produktów i usług cieszących się zainteresowaniem mężczyzn znalazły się również ubezpieczenia i artykuły dla kolekcjonerów.

Interesujące jest też to, jakie formy dostawcy Polacy wybierają najczęściej - okazuje się, że dominuje zamawianie do maszyn paczkowych (61 proc.).

Należy też zwrócić uwagę na powody zakupów online wymieniane przez internautów. Za największą zaletę zakupów w sieci uważają oni możliwość całodobowego zamawiania towarów i usług - kryterium dostępności zostało wskazane aż przez 82 proc. badanych. Oprócz tego e-konsumenci chwalili także nieograniczony czas na poszukiwanie produktu i brak konieczności dojazdu do wybranego sklepu. 75 proc. respondentów jako zaletę wymieniło również korzystne ceny - atrakcyjniejsze niż w sklepach stacjonarnych. Jednocześnie respondenci zdradzili, co mogłoby ich zachęcić do częstszych zakupów w sieci. Zaskoczenia jednak nie ma - e-konsumenci oczekują po prostu jeszcze atrakcyjniejszych cen produktów oraz niższych kosztów dostawy.

Dla osób prowadzących własny sklep internetowy jeszcze istotniejsze mogą być jednak czynniki zniechęcające do robienia zakupów przez internet. Z raportu wynika, że e-konsumenci narzekają na niewygodne formularze na stronach internetowych i niedostosowanie stron i serwisów do urządzeń mobilnych. A warto przy tym pamiętać, że aż 69 proc. ankietowanych e-konsumentów używa do zakupów online smartfona.

Powodów zniechęcających do zakupów online jest jednak więcej. Młodsi respondenci zwracają uwagę na brak aplikacji mobilnej czy niewygodny sposób płatności. Starszych e-konsumentów może natomiast zniechęcić zbyt mała wielkość liter, utrudniająca swobodne poruszanie się po stronie czy sklepie.

Kolejną kwestią, o której warto wspomnieć, są powody, dla których e-konsumenci wybierają zakupy w konkretnym sklepie online. Jak się okazuje, w tym przypadku preferencje Polaków raczej nie uległy zmianie. W pierwszej kolejności kierują się atrakcyjną ceną produktu, a następnie - kosztem przesyłki. Klienci biorą również pod uwagę opinie innych osób, które dokonały zakupu przed nimi. Jeśli kupują w danym sklepie internetowym po raz pierwszy, szukają też czytelnej informacji o warunkach reklamacji i dokonywania zwrotów oraz sprawdzają, czy możliwe są płatności przy odbiorze. Prawdopodobnie wynika to z niepewności, czy wybrany sprzedawca okaże się uczciwy, a towar zostanie dostarczony w nienaruszonym stanie.

Co jednak interesujące, kobiety uwzględniają także - częściej niż mężczyźni - promocje i oferty specjalne. Podobnie robią przedstawiciele najmłodszego pokolenia (od 15 do 24 lat), chociaż oprócz promocji i kodów rabatowych o ich wyborze może też przesądzić... atrakcyjny wygląd strony internetowej sklepu. W tym kontekście warto zresztą zwrócić uwagę na fakt, że młodsi konsumenci sprawdzają na przykład znaki i certyfikaty zaufania i dostępność regulaminu. To może oznaczać, że najmłodsi klienci sklepów internetowych przywiązują sporą uwagę do bezpieczeństwa korzystania z danej strony, a ponadto - uważniej weryfikują sprzedawcę. Cieszy zwłaszcza zwracenie uwagi na regulamin - to właśnie dzięki jego lekturze można często ustrzec się kłopotów. Wystarczy przypomnieć o analizie regulaminu sklepu BestCena. Zgodnie z zapisami regulaminu osoba, która kupiła smartfona, tak naprawdę nie stała się jego posiadaczem, a jedynie go... wynajęła.

Polskich przedsiębiorców z pewnością ucieszy to, że aż ponad 7 na 10 badanych (dokładnie 72 proc.) kupuje w polskich sklepach internetowych. Jednocześnie przedsiębiorcy muszą też zdawać sobie sprawę z tego, że rośnie zainteresowanie zakupami w zagranicznych sklepach i platformach (ok. 30 proc. respondentów).

Dla przedsiębiorców prowadzących sklepy internetowe jest jednak jeszcze jedna dobra wiadomość - połowa badanych deklaruje, że utrzyma dotychczasowe wydatki na zakupy online w ciągu najbliższego roku, z kolei aż 1/3 twierdzi, że w sklepach internetowych wyda jeszcze więcej pieniędzy niż dotychczas.

Wzrost zainteresowania zakupami online może okazać się jednak jeszcze większy - zwłaszcza, że badanie było przeprowadzone pod koniec marca 2020 r. Kilka kolejnych miesięcy epidemii prawdopodobnie tylko utwierdziło wielu konsumentów w przekonaniu, że zakupy w sieci mogą być równie atrakcyjnym - a może nawet atrakcyjniejszym - rozwiązaniem co zakupy w sklepie stacjonarnym.