Rozwód jest jedynym prawnie przewidzianym sposobem rozwiązania ważnie zawartego małżeństwa. Dodając do tego ogromny ładunek emocjonalny, a także powagę sprawy – szczególnie, gdy chodzi o dzieci, czy też ewentualny podział majątku – pojawić się może wiele wątpliwości. Ile kosztuje rozwód? Czy lepiej radzić sobie samemu, czy skorzystać z usług radcy prawnego albo adwokata?
Rozwód – co to jest? Podział majątku a dzieci w wyroku rozwodowym
Zgodnie z art. 56 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo poprzez rozwód. Trwały i zupełny rozkład pożycia trzeba rozumieć, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jako rozkład na trzech płaszczyznach: fizycznej (brak współżycia), duchowej (brak uczuć, przywiązania) oraz ekonomicznej (niezależność gospodarzenia).
Dopiero jeżeli wszystkie trzy płaszczyzny ustaną w sposób trwały i zupełny, sąd orzeknie rozwód. Nie zrobi tego jednak zawsze, bo na podstawie art. 56 §2 k.r.o., nawet jeżeli powyższe ma miejsce, ale wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci małżonków albo rozwiązanie małżeństwa byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (a drugi małżonek rozwodu nie chce), rozwód jest niedopuszczalny.
Sąd orzeka także o winie w rozkładzie pożycia (tzw. rozwód z winą), ale może na zgodne żądanie stron tego zaniechać (tzw. rozwód bez winy). Domyślnie sąd bada winę, więc chcąc uzyskać rozwód bez winy, trzeba to wyraźnie wskazać w treści pozwu. Warto pamiętać że, to kodeks nie zawiera miarkowania (stopniowania) winy. W braku innej woli stron, sąd w wyroku uzna, że winny rozkładowi pożycia jest jeden z małżonków albo oboje.
Wyrok rozwodowy zawiera także rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej (jeżeli są dzieci), określa kontakty z dziećmi, a także sposób realizacji obowiązków alimentacyjnych. Strony mogą się co do tego porozumieć między sobą, a sąd te ustalenia uzna, o ile są zgodne z dobrem dziecka. Zasadą jest to, że rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie. Warto pamiętać, że sąd na zgodny wniosek stron odstąpi od orzekania o kontaktach. Sąd rozstrzyga także o sposobie korzystania z mieszkania, jeżeli małżonkowie wspólnie takie zajmują, a także może dokonać podziału majątku wspólnego. Nie musi tego robić, gdy strony nie zgodzą się na to.
Pozew rozwodowy składa się do sądu okręgowego właściwego dla miejsca ostatniego zamieszkania małżonków. Więcej o najważniejszych informacjach dotyczących rozwodu można przeczytać tutaj.
Ile kosztuje rozwód?
Jeżeli idzie o same koszty sądowe, to opłata od pozwu w sprawie o rozwód wynosi 600 złotych. Jeżeli miałoby dojść do podziału majątku, to do tej kwoty dodać należy od 300 albo 1000 złotych, w zależności od tego, czy istnieje zgodny projekt podziału.
Chcąc skorzystać z usług prawnika, trzeba doliczyć dodatkowe koszty. Sama opłata skarbowa od pełnomocnictwa wynosi 17 złotych. Jeżeli chodzi o honorarium mecenasa, to najprościej stwierdzić – „to zależy”. Zależy od lokalizacji, stopnia skomplikowania sprawy, liczby ewentualnych terminów posiedzeń, a także wykonywanych czynności. Poprowadzenie sprawy o rozwód („najprostszej”) może zaczynać się od kwoty 2 tysięcy złotych, choć najczęściej będzie to wielokrotność tej kwoty (i to raczej kilkakrotność).
Warto pamiętać o dwóch kwestiach: strony w wypadku „polubownego” rozwodu, będą co do zasady ponosić koszty procesu po połowie. Co więcej, zgodnie z przepisami, po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego w wypadku nieorzekania o winie, sąd zwróci połowę opłaty (300 zł). Na całą wysokość kosztów wpływ mogą mieć ewentualni biegli, czy też podjęta w sprawie mediacja.
Warto wiedzieć, że stronie, która nie jest w stanie ponieść kosztów procesu bez uszczerbku dla utrzymania siebie oraz swojej rodziny, przysługuje prawo do złożenia wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych
Rozwód: samemu czy z pomocą radcy prawnego albo adwokata?
Pozew o rozwód nie jest trudny do napisania, szczególnie, że dostępnych jest wiele wzorów. Trzeba jednak pamiętać, że jest to postępowanie przed sądem cywilnym, które jest w Polsce niezwykle skomplikowane i sformalizowane. Oczywiście, specyfika sądów rodzinnych, jako że pełnią one szczególną funkcję, jest nieco inna i działanie we własnym imieniu jest dosyć powszechne.
O ile jest to rozwód pomiędzy dorosłymi i zgodnymi osobami, które nie mają niepełnoletnich dzieci, nie zajmują wspólnie mieszkania, nie chcą ustalania winy i chcą same podzielić majątek w przyszłości, to pozew nie będzie trudny nawet do samodzielnego sporządzenia, a wyrok rozwodowy być może uda się uzyskać już po pierwszej rozprawie.
Jeżeli jednak pojawiają się dzieci, duże emocje i inne okoliczności, które utrudniają sprawę, to skorzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika uznałbym za konieczne. Odpowiednie zabezpieczenie interesów małżonka, który chce rozwodu, wymagać będzie zgromadzenia odpowiednich dowodów i ustalenia właściwej taktyki procesowej.
Ponadto, radca prawny lub adwokat, który będzie pomagać przy rozwodzie, jest w stanie spojrzeć na sprawę „z zewnątrz”, nie angażując się w sprawę emocjonalnie. Próba samodzielnego działania w sytuacji skomplikowanej, może uniemożliwić osiągnięcie zamierzonego rezultatu.
