Pytanie, jak dzielić spadek, mogą zadać sobie zarówno osoby, które odziedziczyły majątek, jak również te, które zamierzają rozdysponować swoim majątkiem. Z punktu widzenia prawa obie sytuacje są od siebie zupełnie różne. Świadomość procedury podziału spadku może mieć jednak wpływ na decyzję związaną z jego rozdysponowaniem. Prawo spadkowe rządzi się pewnymi, niekoniecznie zrozumiałymi zasadami.
Jak podzielić spadek?
Omawianie podziału spadku warto zacząć od podkreślenia, że spadkobierca w istocie nie decyduje o tym, jakie składniki majątku trafią do konkretnych osób. Nawet spisując testament i wskazując jakie składowe masy spadkowej powinny trafić do konkretnych spadkobierców, nie mamy gwarancji, że tak się stanie. Dział spadku dokonywany po stwierdzeniu jego nabycia rządzi się swoimi zasadami. Dzielenie go za życia, w testamencie może nie mieć sensu. Dla sądu stanowi jedynie wskazówkę, którą może wziąć pod uwagę z szacunku do ostatniej woli zmarłego.
Spadek dziedziczony jest według udziałów. Oznacza to, że spadkobiercy dziedziczą udział w spadku, np. 1/3, a nie konkretną nieruchomość. Każdy ze spadkobierców ma więc prawo do całości majątku w wysokości 1/3. Nie może więc w pełni i samodzielnie korzystać z żadnego składnika majątku. Aby zmienić tę sytuację, należy dokonać działu spadku. Tylko poprzez to postępowanie podzielimy spadek i konkretne rzeczy przypadną konkretnym osobom.
Jak dzielić spadek?
Postępowanie znosi współwłasność. Mówiąc potocznie, dzieli spadek. Spadkobiercy mogą tego dokonać albo poprzez przeprowadzenie postępowania sądowego, albo u notariusza. Sposób pierwszy jest tańszy, ale wolniejszy, drugi droższy, ale szybszy. Podział u notariusza jest również możliwy tylko w przypadku braku konfliktu wśród spadkobierców co do sposobu podziału. Warto pamiętać, że w przypadku braku nieruchomości wchodzących w skład spadku wystarczający jest umowny podział spadku. Przepisy, nie narzucają w takiej sytuacji konkretnej formy zawarcia takiej umowy.
Decydując się na podział mamy trzy możliwe rozwiązania. Możemy dokonać podziału fizycznego, czyli rozdzielić konkretne składniki majątku pomiędzy spadkobierców. Drugą możliwością jest dokonanie podziału cywilnego, czyli sprzedaż całości i podzielenie się uzyskaną kwotą. Ostatnią możliwością jest przyznanie majątku jednej osobie z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców.
Decyzja co do sposobu podziału leży po stronie spadkobierców. Jeżeli nie mogą oni dojść w tym przedmiocie do porozumienia, o sposobie podziału decyduje sąd.
