Śmierć bliskiej osoby to zawsze trudny moment w życiu. Pomimo tego nie warto odkładać załatwienia spraw spadkowych na później. Możliwości ich załatwienia są dwie – sąd lub notariusz.
Bardzo często zdarza się tak, że śmierć spadkodawcy przychodzi nagle. Po całej huśtawce emocji związanej z pożegnaniem bliskiej nam osoby, przypominamy sobie o sprawach związnych z dziedziczeniem. W tym momencie pojawia się pytanie – jak właściwie potwierdzić nabycie spadku?
Jak potwierdzić nabycie spadku przed sądem?
Pierwszą drogą do potwierdzenia przysługującego nam prawa do spadku jest przeprowadzenie postępowania sądowego. Wniosek może złożyć każda zainteresowana osoba posiadająca interes prawny. W praktyce będzie to ktoś kto zakłada, że może być spadkobiercą po zmarłym lub mogą mu przysługiwać inne prawa.
Nasze pismo kierujemy do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Opłata za jego złożenie wynosi 100 zł. Musimy jeszcze pamiętać o 5 zł za wpis do Rejestru Spadkowego. Ponadto w toku późniejszego postępowania sąd ponownie będzie wymagał zapłaty 100 zł za odebranie oświadczenia o przyjęciu spadku.
Po złożeniu wniosku czekamy na wyznaczenie rozprawy. Ile to może trwać? Na to pytanie trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Czas zależy bowiem od obłożenia sprawami danego sądu. Pierwsza rozprawa może odbyć się zarówno po miesiącu lub dwóch, jak i nawet po ponad pół roku.
Jeżeli krąg spadkobierców nie podlega żadnym wątpliwościom, sąd rozstrzyga sprawę na jednej rozprawie. Problem zaczyna się, gdy potencjalnych spadkobierców trzeba szukać lub podważają oni przedłożony testament. W takim wypadku postępowanie sądowe może ciągnąć się latami, a jego koszty z pewnością pójdą w górę.
Wizyta u notariusza
Istnieje też możliwość załatwienia wszystkich formalności podczas jednej wizyty u notariusza. To rozwiązanie przeznaczone jest jednak dla sytuacji niespornych. Notariusz nie jest bowiem uprawniony do stwierdzenia nabycia spadku na rzecz osób innych niż wskazane przez stawających do aktu.
W tym celu do kancelarii powinny być zapraszane wszystkie osoby zainteresowane, czyli zarówno spadkobiercy ustawowi jak i testamentowi. W pierwszej kolejności notariusz sporządzi protokół dziedziczenia, który ustala wstępny porządek dziedziczenia. Następnie niezbędne jest przygotowanie już właściwego aktu poświadczenia dziedziczenia. Po jego odczytaniu, notariusz musi jeszcze zarejestrować akt w Rejestrze Spadkowym.
Koszty takiego załatwienia spraw spadkowych różnią się w zależności od wybranego przez nas notariusza. To „rejenci” ustalają taksę notarialną za wykonane czynności. Zgodnie z prawem obecnie maksymalna możliwa taksa za sporządzenie protokołu dziedziczenia wynosi 50 zł, a za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia 100 zł. Koszty wzrosną o 50 zł w przypadku konieczności otwarcia i ogłoszenia przez notariusza testamentu.
Którą drogę wybrać?
Tak naprawdę nie ma dobrej generalnej odpowiedzi na to pytanie. Wszystko zależy bowiem od konkretnej sytuacji, w której się znajdziemy. Postępowanie sądowe będzie zdecydowanie lepsze w przypadku sporu, co do kręgu spadkobierców. W pozostałych przypadkach rozsądniejsze wydaje się udanie do notariusza. W ten sposób można zaoszczędzić nieco czasu, a finansowo również nie odczujemy wielkiej różnicy.
Niezależnie od wybranej ścieżki najistotniejsze jest by nie odkładać formalności spadkowych na zbyt odległy czas. Sprawne uregulowanie majątkowych spraw po zmarłym pomoże nam zaoszczędzić wielu późniejszych problemów i nieprzewidzianych sytuacji.
