Nowelizacja mająca na celu ograniczenie zatorów płatniczych wchodzi w życie już 1 stycznia 2020 roku. Dzięki zmianom w przepisach dodatkowe uprawnienia zyska Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Na jego żądanie przedsiębiorcy będą musieli przekazywać mu jednolite pliki kontrolne.
Postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych
Zawiadomienie o podejrzeniu wystąpienia nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych będzie mógł zgłosić każdy. Prezes UOKiK przeprowadzi analizę prawdopodobieństwa nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych. Jeśli posiadane przez niego informacje będą wskazywać na wystąpienie nadmiernego opóźnienia – postępowanie zostanie wszczęte z urzędu. Zgodnie z brzmieniem artykułu 13g Ustawy o przeciwdziałaniu opóźnieniem w transakcjach handlowych Prezes UOKiK zyska nowe uprawnienie. W toku postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych będzie mógł żądać od przedsiębiorców prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, by przekazali te księgi w całości lub części, a także dostarczyli dowody księgowe za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych.
Sposób przekazywania dokumentów
Dokumenty przekazywane w postaci elektronicznej powinny odpowiadać strukturze logicznej określonej w ordynacji podatkowej ze wskazaniem ksiąg, za okres którego dotyczą. Szczegółowe wytyczne zostały określone w projekcie rozporządzenia w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane. Nowe uprawnienie kontrolne UOKiK sprawia, że na żądanie prezesa przedsiębiorcy będą musieli przekazywać jednolite pliki kontrolne za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej i na informatycznych nośnikach danych.
Nie wszystkie dokumenty trafią jednak do UOKiK
Ustawa przewiduje jednak pewne ograniczenia w wykonywaniu uprawnienia przez Prezesa UOKiK. Będzie mógł on żądać dokumentów tylko od podmiotów z artykułu 2 Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, czyli od:
- Przedsiębiorców rozumianych jako osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonujące działalność gospodarczą, a także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
- podmiotów prowadzących działalność, o której mowa w artykule 6 ust. 1 Prawa przedsiębiorców (działalność rolników i kół gospodyń wiejskich)
- podmiotów, o których mowa w artykule 3 ust. 1 Prawa zamówień publicznych
- osób wykonujących wolny zawód
- oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych
- przedsiębiorców z państw członkowskich UE, państw członkowskich EFTA
Co więcej, danych będzie można żądać tylko wtedy, gdy dany podmiot prowadzi księgi podatkowe lub dowody księgowe przy użyciu programów komputerowych. Przy żądaniu danych Prezes UOKiK będzie musiał wskazać rodzaje ksiąg oraz okres, którego mają dotyczyć. Żądanie będzie mógł kierować także do podmiotu z artykułu 2, który nie jest stroną transakcji handlowej.
Czy nowe uprawnienie kontrolne UOKiK jest naprawdę konieczne?
Nowe uprawnienie kontrolne UOKiK nadane mu przez nowelizację mającą na celu ograniczenie zatorów płatniczych wydaje się na wyrost. Jak podkreśla Zdzisław Modzelewski w rozmowie z portalem Prawo, dochodzi przez to do sytuacji, gdy dane najbardziej wrażliwe dla przedsiębiorstwa przekazywane są kolejnemu podmiotowi. Tym samym zwiększa się więc ryzyko wycieku tych danych, które jest niewspółmierne do korzyści Prezesa UOKiK. Tym bardziej, że wielu pomocnych danych organ kontrolujący i tak nie uzyska. Dla potrzeb JPK nie są bowiem wymagana informacje o stosowanych terminach i sposobach płatności, które miałyby duże znaczenie dla kontroli nadmiernego opóźnienia.
