Pracodawcy coraz częściej decydują się na przekazaniu swoim pracownikom sprzętu służbowego – głównie laptopa czy smartfona. Co jednak, jeśli pracownik uszkodzi taki sprzęt? Jaka jest odpowiedzialność pracownika za powierzone mienie? Niestety – okazuje się, że koszty takiego uszkodzenia mogą przewyższać sam koszt sprzętu.
Odpowiedzialność pracownika za powierzone mienie: kiedy można o niej mówić?
Po pierwsze – aby mówić o ewentualnej odpowiedzialności pracownika – mienie musi zostać właściwie powierzone. To oznacza, że przed jego przyjęciem pracownik powinien móc sprawdzić, czy jest ono kompletne i sprawne (np. czy sprzęt służbowy się uruchamia, ma niezbędne oprogramowanie itd.). Po drugie – pracodawca musi zapewnić warunki dające możliwość kontrolowania jakości i ilości mienia w okresie jego powierzania. Chodzi m.in. o to, by pracodawca zabezpieczył mienie przed dostępem osób nieupoważnionych. Oprócz tego pracownik musi mieć natychmiastową możliwość zwrotu mienia (nawet tuż po jego otrzymaniu) i rozliczenia się z jego użytkowania. Dobrze też (chociaż tego akurat nie regulują przepisy) by powierzenie sprzętu zostało udokumentowane. W takiej sytuacji w umowie czy protokole powinny znaleźć się takie informacje jak ilość przekazywanych przedmiotów, ich opis i stan. Należy jednak podkreślić że udokumentowanie powierzenia mienia nie jest warunkiem koniecznym do spełnienia.
Co jeszcze musi się stać, by można było mówić o odpowiedzialności pracownika za przekazany sprzęt? Oczywiście – musi powstać szkoda. Odpowiedzialność pracownika za powierzone mienie nie następuje jednak, jeśli ta szkoda nie powstała z jego winy. Tym samym albo uszkodzenie mienia (lub jego zniszczenie) musi nastąpić na skutek przyczyn niezależnych od pracownika albo gdy to pracodawca nie dopełnił warunków pozwalających na zabezpieczenie mienia. Tylko w takiej sytuacji odpowiedzialność pracownika za powierzone mienie nie występuje. W praktyce jednak w wielu przypadkach trudno udowodnić, że sposób użytkowania sprzętu przez pracownika faktycznie nie wpłynął na pogorszenie się jego stanu.
Wysokość odszkodowania zależna nie tylko od kwoty za zniszczone mienie
Wystąpienie odpowiedzialności pracownika to jedna kwestia. Drugą jest wysokość potencjalnego odszkodowania za zniszczenie lub zgubienie mienia. Niestety – w tym przypadku nie ma dobrej informacji dla pracowników. Pracodawca może domagać się odszkodowania nie tylko w kwocie równej zniszczonego sprzętu, ale także – za utracone z tego tytułu korzyści (czyli np. niemożność korzystania ze sprzętu przez określoną liczbę dni). Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie; czasem sąd obniża wysokość odszkodowania np. ze względu na zasady współżycia społecznego.
