Samotny rodzic może wspólnie rozliczyć PIT z dzieckiem i dzięki temu może zapłacić o wiele niższy podatek. Musi jednak pamiętać o kilku kwestiach.
Samotni rodzice wychowujący dzieci to bardzo liczna grupa osób. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego zawartymi w raporcie „Sytuacja demograficzna Polski do 2018 r. Tworzenie i rozpad rodziny” oraz danych ze spisu powszechnego można oszacować liczbę osób samotnie wychowujących dziecko na 2,5 mln. Ustawodawca pomyślał o pomocy dla nich poprzez zastosowanie ulg w rozliczeniach podatków. W trakcie rozliczenia PIT w 2020 r. mogą oni skorzystać z możliwości wspólnego rozliczania się z dzieckiem. Nie tracą przy tym ulgi prorodzinnej.
Samotny rodzic w PIT – definicja
Zgodnie z ustawową definicją za osobę samotnie wychowującą dziecko przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznają rodzica lub opiekuna prawnego, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, albo osobą wobec której orzeczono separację, lub osobę która pozostaje w związku małżeński, ale jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa kare pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun prawny w danym roku podatkowym wychowuje samotnie dzieci. Aby dzieci mogły zostać uwzględnione w zeznaniu podatkowym PIT, które składa samotny rodzic, muszą być one albo małoletnie, albo bez względu na wiek otrzymywać zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, albo do ukończenia 25 lat, o ile kontynuują naukę, a ich dochód w roku podatkowym nie przekroczył kwoty 3089 zł.
Samotny rodzic w PIT – kto może nim być?
Żeby móc skorzystać ze statusu osoby samotnie wychowującej dziecko w danym roku podatkowym dziecko trzeba wychowywać samodzielnie. Oznacza to, że nie można korzystać z pomocy drugiego rodzica. Ze statusu osoby samotnie wychowującej dziecko nie skorzysta np. osoba, która mieszka z konkubiną, która jest matką dziecka. Tego statusu nie otrzyma również osoba, która żyje w nieformalnym związku z drugim rodzicem dziecka. Ale organy podatkowe i sądy dopuszczają możliwość zamieszkiwania z partnerem, który nie jest ojcem dziecka (lub partnerką, która nie jest matką dziecka). Możliwe jest również otrzymywanie pomocy od swoich rodziców (dziadków dziecka). Dopuszczają również możliwość mieszkania u rodziny. Jedynym warunkiem, który musi być spełniony w takiej sytuacji jest brak ingerencji tych osób w proces wychowania. Ponadto osoby te nie mogą łożyć na dziecko. Taką wykładnię znajdujemy w interpretacji IPPB4/415-38/12-4/JK3 Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
W innej interpretacji IPPB4/415-251/12-2/JK3 Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że wychowanie dziecka to stan faktyczny i wykonywanie czynności przy dziecku, a nie samo łożenie na dziecko. Dlatego rodzic, który samotnie wychowuje dziecko i otrzymuje na nie alimenty może rozliczyć się wspólnie z dzieckiem. Oczywiście – o ile drugi rodzic nie wykonuje czynności mających na celu wychowanie dziecka. W podobny sposób wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 czerwca 2009 r. (II FSK 279/08).
Jakie korzyści otrzyma samotny rodzic przy rozliczeniu PIT z dzieckiem?
Samotny rodzic w PIT musi zaznaczyć właściwy kwadrat, że zamierza się rozliczyć razem z dzieckiem. Wspólne rozliczenie polega na tym, że łącznie zostaną opodatkowane zsumowane dochody dziecka i rodzica. Następnie sumę dzieli się na pół i od tej pomniejszonej podstawy nalicza się należny podatek. Podwojeniu ulega kwota wolna od podatku. Najbardziej na tym sposobie obliczania podatku skorzystają osoby, które weszły w drugi próg podatkowy.
Dla przykładu maksymalna korzyść może wynieść aż 12 529,94 zł! Załóżmy, że rodzic samotnie wychowujący dziecko zarabia bardzo dobrze i w 2019 roku zarobił 171 056 zł, czyli dwukrotność kwoty, od której zaczyna się drugi próg podatkowy (85 528 zł). Gdyby rozliczał się samodzielnie musiałby zapłacić 32% podatek dochodowy. Przy wspólnym rozliczeniu całość będzie objęta stawką 18%. Przy zwykłym rozliczaniu się podatnik zapłaciłby łącznie 42.207,98 zł podatku (18 % z 82 439 zł (85 528 zł – 3 089 zł (kwota wolna od podatku)) i 32% od nadwyżki ponad kwotę 85 528 zł). Natomiast przy skorzystaniu ze wspólnego rozliczenia PIT samotny rodzic zapłaciłby 29 678,04 zł.
Co ważne – skorzystanie ze wspólnego rozliczenia nie przekreśla prawa do skorzystania z ulgi prorodzinnej na dziecko. Przysługuje ona w kwocie 1112,04 zł rocznie.
