Nabycie spadku oznacza dla spadkobiercy nie tylko korzyści, ale też formalności i obowiązki. Wśród nich wymienić można także złożenie zawiadomienia do urzędu skarbowego. Niezależnie od sposobu nabycia spadku spadkobierca będzie musiał zapłacić podatek od spadku. Przepisy przewidują w tym zakresie jednak pewne wyjątki.
Spadek należy zgłosić w urzędzie skarbowym
Obowiązek podatkowy powstanie zarówno, gdy w grę wchodzi dziedziczenie ustawowe, jak i gdy został spisany testament własnoręczny czy notarialny. Stwierdzenie prawa do spadku może nastąpić natomiast na mocy prawomocnego postanowienia albo poprzez poświadczenie dziedziczenia sporządzone przed notariuszem. Wówczas spadkobierca ma obowiązek zawiadomić urząd skarbowy o fakcie nabycia spadku. Może to zrobić w terminie 6 miesięcy od momentu uprawomocnienia się postanowienia sądowego albo uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia. W przypadku osób, które muszą zapłacić podatek, termin zgłoszenia jest krótszy i wynosi 1 miesiąc.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że urząd skarbowy i tak dowie się o fakcie nabycia spadku. Obojętnie, czy zostało wydane postanowienie sądowe, czy akt poświadczenia dziedziczenia – zarówno sąd, jak i notariusz mają obowiązek wysłać odpisy urzędowi skarbowemu. Brak zgłoszenia nabycia spadku nie pozwoli więc uniknąć płacenia podatku, natomiast może narazić spadkobiercę na odsetki za zwłokę i kary finansowe.
Kwoty wolne od podatku
Podatek od spadku należy zapłacić, gdy wartość nabytych rzeczy materialnych i niematerialnych przekracza kwotę wolną od podatku. Kwota ta będzie różna w zależności od tego, do jakiej grupy należy spadkobierca.
- I grupa podatkowa: tworzą ją małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie. Kwota wolna od podatku wynosi 9637 złotych
- II grupa: obejmuje zstępnych rodzeństwa (siostrzeńców, bratanków), rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych. Kwota wolna od podatku wynosi w tej grupie 7276 złotych.
- III grupa: należą do niej wszystkie niewymienione wyżej osoby. Kwota wolna od podatku dla grupy III to 4902 złotych.
Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku uwzględnia się nie tylko wartość rynkową spadku nabytego w drodze dziedziczenia. Znaczenie mają także wszystkie rzeczy i prawa majątkowe otrzymane od spadkodawcy w ciągu 5 lat od nabycia spadku.
Ile wynosi podatek od spadku?
Wysokość podatku jest ściśle związana z grupą podatkową, do której należy spadkobierca, a także z wartością spadku. Gdy wartość ta wynosi:
- Do 10.278 złotych I grupa podatkowa zapłaci 3% wartości, II 7%, a III grupa – 12%
- Od 10.278 do 20.556 złotych podatek dla grupy I wynosi 308,30 złotych + 5% nadwyżki od wartości ponad 10.278 złotych, dla grupy II 719,50 złotych + 9% nadwyżki, a dla grupy III – 1.233,40 złotych + 16% nadwyżki
- Ponad 20.556 złotych – podatek dla I grupy to 822,20 złotych + 7% nadwyżki ponad 20,556 złotych, dla II grupy 1.644,50 złotych + 12% nadwyżki, a dla III grupy – 2.977,90 + 20% nadwyżki.
Nie zawsze zapłacisz podatek od spadku
Nie każde nabycie spadku wiąże się jednak z obowiązkiem zapłaty podatku. I to nawet, gdy jego wartość przekracza próg dla danej grupy. Przepisy przewidują zwolnienie podatkowe dla osób najbliższych dla zmarłego. Są to więc:
- Małżonek
- Zstępni
- Wstępni
- Pasierb/ pasierbica
- Rodzeństwo
- Ojczym
- Macocha
Te osoby należą do I grupy podatkowej, ale co do zasady niezależnie od tego, czy wartość uzyskanego spadku przekroczyła 9637 złotych, nie będą płacić podatku. Muszę jednak spełnić jeszcze jeden warunek – dokonać zgłoszenia do urzędu skarbowego w przewidzianym terminie 6 miesięcy. Niedopilnowanie obowiązku dokonania zgłoszenia niesie więc za sobą poważne konsekwencje – rodzi obowiązek zapłaty podatku, a co więcej, kwota ta powiększona zostaje o odsetki za zwłokę.
