Przerwy w pracy – ich długość i częstotliwość – uregulowane są przepisami Kodeksu pracy. Przynajmniej jedna przerwa dziennie przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, jeśli pracuje co najmniej 6 godzin na dobę. Co ciekawe, karmiące matki mogą liczyć na dłuższe przerwy.
15 minut przerwy, jeśli pracujesz co najmniej 6 h na dobę
W Kodeksie pracy uregulowano m.in. kwestię systemu i rozkładu czasu pracy oraz kwestię okresów odpoczynku. Art. 134 stanowi, że:
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
Oczywiście w rozumieniu Kodeksu pracy pracownik to osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Przerwa jest wliczana do czasu pracy. Należy jednocześnie pamiętać, że o tym, o której jest przerwa, decyduje pracodawca. Równie dobrze może się rozpoczynać już po dwóch godzinach od rozpoczęcia pracy jak i po pięciu. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracodawca nie reguluje tej kwestii w regulaminie pracy – wtedy pracownik może wykorzystać 15 minut przerwy w dowolnym momencie. Uwaga – przerwa należy się pracownikowi podczas wykonywania obowiązków pracowniczych. To oznacza, że w grę nie wchodzi np. przychodzenie 15 minut wcześniej do pracy czy wychodzenie wcześniej.
5 minut przerwy co godzinę, jeśli pracujesz przed monitorem użytkowym
Przerwy w pracy dla pracowników wykonujących obowiązki przed monitorem użytkowym są uregulowane dodatkowymi przepisami. Podstawą prawną w tym przypadku jest par. 7 ust. 2. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zgodnie z zawartą w nim dyspozycją pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom 5-minutowej przerwy po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracodawca tak organizuje pracownikowi sytuację, że ten nie spędza godziny wyłącznie na obsłudze monitora, ale także na innych czynnościach.
Przerwy w pracy. Karmiące matki mogą liczyć na dodatkową
Karmiąca matka, która pracuje co najmniej 6 godzin na dobę, ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu pracy. Jeśli karmiąca złoży wniosek do pracodawcy i zostanie on rozpatrzony pozytywnie, przerwy mogą być udzielane łącznie. Podstawą prawną jest w tym przypadku art. 187 Kodeksu pracy.
Jeśli chodzi o przerwy w pracy, nieco inne przepisy obowiązują też osoby młodociane (czyli takie, które ukończyły 15 lat, a nie ukończyły 18) i niepełnosprawne. Pierwsza grupa może liczyć na 30-minutową przerwę wliczaną do czasu pracy, jeśli ich dobowy czas pracy przekracza 4,5 h. Podstawą prawną jest w tym przypadku art. 202, par. 31. Z kolei osoby niepełnosprawne mogą liczyć na dodatkową, 15-minutową przerwę (którą mogą poświęcić np. na gimnastykę usprawniającą). Co ważne, dodatkowa przerwa nie jest uzależniona od czasu pracy. Kwestię przerwy dla osób niepełnosprawnych reguluje Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych z 2011 r. (art. 17). Tym samym osoba niepełnosprawna ma prawo do 30 minut odpoczynku w czasie pracy.
