Urlop okolicznościowy to dodatkowe dni wolne od pracy przysługujące pracownikowi w określonych sytuacjach życiowych. Potocznie jest nazywany „urlopem”, ale w rzeczywistości jest to zwolnienie od pracy, podczas którego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Przepisy wskazują wyraźnie, że urlop okolicznościowy przysługuje m.in. z powodu ślubu, narodzin dziecka czy śmierci bliskiego członka rodziny, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 roku.
W zależności od sytuacji pracownikowi przysługuje 1 lub 2 dni wolne. Przykładowo, 2 dni otrzymuje się z okazji własnego ślubu, narodzin dziecka czy śmierci małżonka lub rodzica. Z kolei 1 dzień należy się w przypadku ślubu dziecka, śmierci teściów, rodzeństwa, dziadków czy osoby pozostającej pod opieką pracownika.
Pierwsza Komunia Święta dziecka… nie uprawnia do urlopu okolicznościowego
Przepisy nie przewidują urlopu okolicznościowego z okazji Pierwszej Komunii Świętej dziecka. Mimo że to ważne wydarzenie rodzinne, nie znajduje się ono w katalogu zdarzeń uprawniających do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Oznacza to, że jeśli rodzic chce wziąć wolne z tej okazji, musi skorzystać np. z urlopu wypoczynkowego lub urlopu na żądanie (do 4 dni w roku).
Pracodawca musi wiedzieć, kiedy pracownik zechce pójść na urlop okolicznościowy
Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego, pracownik powinien poinformować pracodawcę o przyczynie nieobecności i przewidywanym terminie jej trwania. Jeśli zdarzenie jest możliwe do przewidzenia, bo jest to np. ślub dziecka, należy zgłosić wniosek. Wniosek powinien być złożony pisemnie i zawierać dane pracownika, datę urlopu, opis okoliczności oraz podpis. Pracodawca może też poprosić o dokumenty potwierdzające zdarzenie, np. akt urodzenia dziecka lub akt małżeństwa.
W sytuacjach nagłych – jak śmierć członka rodziny – obowiązek zgłoszenia urlopu obowiązuje najpóźniej w drugim dniu nieobecności. Pracownik może poinformować pracodawcę osobiście, telefonicznie, mailowo lub za pośrednictwem osoby trzeciej, chyba że regulamin pracy stanowi inaczej. Jeśli z ważnych powodów nie uda się zgłosić nieobecności na czas – np. w razie choroby czy wypadku – mogą to być okoliczności usprawiedliwiające opóźnienie. Za dni urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pieniądze są nadal bardzo często wybieranym prezentem komunijnym
Kwoty wręczane z okazji komunii zależą przede wszystkim od relacji z dzieckiem oraz miejsca zamieszkania. W większych miastach – takich jak Warszawa, Kraków czy Poznań – przeciętna suma w kopercie wynosi zwykle od 500 do 1000 zł. Przyjęcia organizowane w restauracjach generują dodatkowe koszty, tzw. talerzyk może kosztować nawet 300 zł za osobę. To siłą rzeczy wpływa na wysokość prezentów.
Rodzice rzadko wręczają dzieciom pieniądze – najczęściej uważają, że organizacja uroczystości to wystarczający wydatek. Zdarza się jednak, że kupują praktyczne prezenty, jak rower, zegarek elektroniczny czy laptop. Dziadkowie natomiast często decydują się na gotówkę – zwykle jest to również kwota rzędu 500–1000 zł, a także religijne pamiątki typu: medaliki, krzyżyki czy różańce.
