Ukryte bariery na rynku najmu w Polsce
To, jak wygląda w praktyce wybór lokatorów na rynku najmu w Polsce, postanowiła zbadać firma Simpl.rent, która przygotowała też na ten temat raport „Ukryte bariery – komu rynek najmu w Polsce odmawia?”. Samo badanie zrealizowała natomiast w sierpniu 2025 roku metodą CAWI, na łącznej próbie 1500 respondentów – 1000 najemców oraz 500 wynajmujących.
Głównym celem badania było zidentyfikowanie grup najemców najbardziej narażonych na dyskryminację przez wynajmujących i tym samym na wykluczenie mieszkaniowe. Jak bowiem słusznie zauważyli autorzy raportu, w Polsce mieszkania na wynajem wciąż najczęściej oferują osoby prywatne, które swoje decyzje o wyborze lokatorów podejmują nie zawsze na podstawie obiektywnych kryteriów oceny ryzyka, a często w sposób całkowicie intuicyjny i w oparciu o stereotypy.
Poniżej przedstawiam najważniejsze wnioski płynące z raportu, które być może uświadomią wielu osobom, dlaczego przegrały casting na najemców.
Główne czynniki wyboru lokatorów
Z raportu wynika, że najważniejszym czynnikiem przy wyborze najemcy jest wysokość i stabilność dochodów, bo tym kieruje się 54,2% wynajmujących mieszkania. Co ciekawe jednak tylko 38,2% właścicieli weryfikuje dochody lokatorów, prosząc o przedstawienie np. zaświadczenia o zarobkach lub umowy o pracę.
Jeszcze bardziej zaskakujący jest drugi czynnik wyboru najemców, ponieważ aż 46% właścicieli mieszkań wskazało, że jest nim osobiste wrażenie i pierwsza rozmowa. To może oznaczać, że na decyzję o wynajęciu mieszkania może wpłynąć choćby uroda, ubiór, czy nawet sposób wysławiania się potencjalnego najemcy.
Trzeci istotnym kryterium wyboru lokatorów jest status rodzinny, bo wskazało go 34,8% respondentów, a kolejnym forma zatrudnienia (30,2%). Mniejsze znaczenie mają natomiast takie czynniki jak historia najmu i referencje (26,20%), terminowość kontaktu i odpowiedzi (25,80%), a nawet wiek najemcy (19,20%), palenie papierosów (19,20%), czy też posiadanie zwierząt (12,40%). Co natomiast zaskakuje najbardziej, tylko 9,20% wynajmujących stwierdziło, że znaczenie ma dla nich narodowość przyszłych lokatorów.
Najczęstszą przyczyną odmowy najmu mieszkania jest „złe wrażenie”
W raporcie znajdziemy też informacje, jakie są najczęstsze przyczyny odmowy najmu mieszkania. Są to przede wszystkim:
- intuicja i złe wrażenie – 48,0%,
- brak stałego zatrudnienia – 42,3%,
- niewystarczające dochody – 22,3%,
- złe referencje z poprzedniego najmu – 19,1%,
- palenie papierosów – 18,2%,
- narodowość, pochodzenie etniczne – 16,9%,
- posiadanie zwierząt domowych – 13,8%,
- planowana krótkoterminowa umowa – 13,2%,
- zbyt młody wiek – 11,6%,
- posiadanie dzieci – 9,1%,
- forma zatrudnienia (umowa śmieciowa, B2B) – 6,3%,
- otrzymywanie świadczeń socjalnych – 4,4%,
- status studenta – 2,2%.
Co ważne, autorzy raportu na podstawie swojego badania wytypowali także grupy osób, które mają najmniejsze szanse na najem mieszkania. Są to mimo wszystko obcokrajowcy, zwłaszcza spoza UE, którym mieszkania zdecydowanie by nie wynajęło aż 55% właścicieli.
Są to także freelancerzy i osoby pracujące na śmieciówkach, którym odmówiłoby najmu nawet 44% wynajmujących. Wciąż z odmową najmu muszą się też liczyć posiadacze zwierząt (35% właścicieli mieszkań powiedziało im zdecydowane „nie”), rodziny z dziećmi (24,4%), czy też osoby LGBT (21,4%).
