Wbrew pozorom to nie pozbawienie potencjalnego spadkobiercę spadku budzi największe emocje, a pozbawienie go zachowku. Wydziedziczenie w testamencie jest obwarowane pewnymi zasadami, bez których nie będzie skuteczne. Jak w testamencie pozbawić zachowku przyszłego spadkobiercę?
Jak wydziedziczyć w testamencie?
Wydziedziczenie wbrew potocznemu znaczeniu nie oznacza pozbawienia spadku, a właśnie pozbawienie zachowku. Osoba pominięta w testamencie może dochodzić zapłaty zachowku od obdarowanych spadkobierców testamentowych. Aby temu zapobiec i zabezpieczyć majątek spadkowy należy dopełnić kilku formalności. Wydziedziczenie w testamencie od strony formalnej wygląda dość prosto, w praktyce może być jednak skomplikowane, aby kogoś wydziedziczyć, muszą zostać spełnione określone warunki.
Pozbawienie prawa do zachowku polega na wyraźnym wskazaniu w treści testamentu faktu wydziedziczenia oraz podaniu jego powodów. Aby w testamencie pozbawić kogoś zachowku, w pierwszej kolejności należy prawidłowo sporządzić testament. Następnie w jego treści umieścić wyraźną wolę pozbawienia prawa do zachowku konkretnie wskazane osoby. Po wskazaniu osoby lub osób należy uzasadnić powód takiej decyzji. Powody nie mogą być niestety dowolne, wyraźnie określa je ustawa. Zgodnie z jej treścią może to nastąpić tylko w trzech sytuacjach:
- Uporczywe postępowanie uprawnionego do zachowku wbrew woli spadkodawcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- Dopuszczenie się przez uprawnionego względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- Uporczywie niedopełnianie przez uprawnionego względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Jak w testamencie pozbawić zachowku?
Jak widać, przepisy ograniczają dość mocno powody stojące za wydziedziczeniem, z punktu widzenia praktyki zdają się one jednak wystarczające. Katalog przesłanek jest otwarty i wypełnia go wiele sytuacji życiowych. Warto dodać, że aby doszło do skutecznego wydziedziczenia, nie trzeba powoływać się na konkretne przepisy, wystarczy samo opisanie powodów wydziedziczenia. Ważne, aby uzasadnienie było dość szczegółowe i niebudzące wątpliwości. Inną istotną przesłanką jest kwestia wybaczenia, jeżeli do tego doszło (w dowolnej formie, nawet ustnej tuż przed śmiercią), całość powodów opisanych w testamencie traci znaczenie, a wydziedziczony zachowa prawo do zachowku. Oczywiście obowiązek udowodnienia tego faktu będzie spoczywał na zainteresowanym.
