Młodzi pracownicy coraz częściej spotykają się z zakazem konkurencji. Kiedy i czy w ogóle pracodawca może żądać podpisania umowy o zakazie konkurencji? Jak taki zakaz wygląda w praktyce i co oznacza dla pracownika? Zakaz konkurencji, umowa w czasie stosunku pracy oraz po jego rozwiązaniu.
Zakaz konkurencji, umowa czym jest?
Zakaz konkurencji to, mówiąc najprościej, zakaz prowadzenia działalności zbliżonej do tej wykonywanej w czasie stosunku pracy. Może on przybierać różną formę od zakazu prowadzenia działalności gospodarczej o podobnym profilu, świadczeniu pracy na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określonej przepisami kodeksu pracy oraz umowy cywilnoprawnej. Zwykle pojęcie działalności konkurencyjnej jest sformułowane bardzo ogólnie.
Zakaz konkurencji dotyczy najczęściej pracowników, którzy posiadają dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie naraziłoby pracodawcę na szkodę.
Tymi szczególnie ważnymi informacjami obok tajemnicy przedsiębiorstwa, są również wszystkie te informacje, które mają znaczenia dla jego funkcjonowania. Są to informacje zarówno techniczne, technologiczne, handlowe, jak i te organizacyjne.
Forma zakazu konkurencji
Zakaz konkurencji musi zostać zawarty w formie pisemnej umowy. Każda umowa zarówno ta o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, jak i ta po jego rozwiązaniu musi przybrać oddzielną formę.
Umowa powinna określać definicję działalności konkurencyjnej określoną przez pracodawcę, okres obowiązywania zakazu konkurencji, ograniczenia co do pracodawców, na którego rzecz pracownik nie może świadczyć działalności konkurencyjnej oraz wysokość odszkodowania, jakie przysługuje pracownikowi, a także warunki i możliwość jej ewentualnego wypowiedzenia.
Odszkodowanie za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej
Wysokość przysługującego pracownikowi odszkodowania nie może być niższa niż 25% wynagrodzenia pobieranego w chwili ustania stosunku pracy. Odszkodowanie pobierane jest przez cały czas trwania umowy o zakazie konkurencji i nie jest uzależnione od zaistnienia szkody. Oznacza to, że pracownik nie musi ponieść szkody w związku z zakazem, aby takie pieniądze otrzymać. Skutkiem tego jest również to, że pracownik może podjąć w tym czasie inną, niekonkurencyjną działalność.
Formą odszkodowania może być wypłata na rzecz pracownika jednorazowej, ustalonej kwoty lub comiesięczne raty. Co ważne odszkodowanie przysługuje nawet w przypadku zwolnienia pracownika z zakazu konkurencji, jeżeli nadal powstrzyma się on od wykonywania tego typu działalności.
Odpowiedzialność pracownika za naruszenie zakazu konkurencji
Za naruszenie zakazu konkurencji pracownik odpowiada na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Wina musi zostać jednak udowodniona przez pracodawcę, podobnie jak związek między działaniem pracownika a jej powstaniem. Naprawa szkody przybiera najczęściej postać kary finansowej.
Czy można odmówić podpisania umowy o zakazie konkurencji?
Pracownik co do zasady może odmówić podpisania takiej umowy tylko w wypadku, gdy zawiera ona postanowienia niezgodne z przepisami. W przeciwnym wypadku jej niepodpisanie może skutkować rozwiązaniem stosunku pracy.
