Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą, mogą rozliczać się co do zasady zgodnie z jedną z czterech form opodatkowania. Mogą rozliczać się na zasadach ogólnych według skali podatkowej, podatkiem liniowym, w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

To, która forma opodatkowania jest najkorzystniejsza, zależy od wielu czynników, m.in. od osiąganego przychodu.

Co jednak w sytuacji, gdy przedsiębiorca, zakładając działalność gospodarczą, podjął błędną decyzję lub sytuacja jego firmy zmieniła się już w trakcie roku podatkowym? Z takim problemem borykają się zazwyczaj przedsiębiorcy, którzy rozliczali się na zasadach ogólnych i już w trakcie roku ich przychody znacząco wzrosły - do poziomu, w którym bardziej opłacalny byłby podatek liniowy. Co przedsiębiorca powinien zrobić w takiej sytuacji?

Niestety - zmiana formy opodatkowania jest do pewnego stopnia ograniczona, przynajmniej czasowo.

Podatnik może zmienić formę opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód podatkowy w danym roku (chyba, że pierwszy przychód nastąpił w grudniu danego roku - wtedy decyzję o zmianie należy podjąć do końca roku). Tym samym, jeśli ktoś osiągnie pierwszy przychód w lutym, ma czas do 20. marca, jeśli w marcu - to do 20. kwietnia itd. Jeśli jednak ktoś założył działalność w styczniu, osiągnął pierwszy przychód w lutym, a o zmianie formy pomyślał w październiku, to musi niestety poczekać do początku kolejnego roku.

Wyjątkiem są podatnicy, którzy chcą przejść na kartę podatkową - oni mają czas do 20 stycznia danego roku podatkowego.

Mimo ograniczenia czasowego warto pamiętać, że jeszcze całkiem niedawno funkcjonował tylko jeden termin - właśnie 20 stycznia. Dopiero później postanowiono w przypadku większości osób fizycznych prowadzących działalność dopuścić termin 20. dnia miesiąca, jeśli chodzi o zmianę formy opodatkowania.

Co musi zrobić przedsiębiorca, by dokonać zmiany formy opodatkowania? Może albo złożyć stosowne oświadczenie do naczelnika wydziału skarbowego, albo dokonać aktualizacji wniosku CEIDG-1. Musi jednak zrobić to w obowiązującym go terminie.

Jest to raczej sytuacja stosunkowo rzadka, ale zdarza się, że przedsiębiorca całkowicie zamknie jedną firmę (zostanie ona wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej etc.), a w tym samym roku otworzy kolejną? Co wtedy z formą opodatkowania? Podatnik ma prawo przy nowej działalności gospodarczej wybrać nową formę opodatkowania - oczywiście jeśli wszystko wcześniej odbyło się zgodnie z procedurami i przedsiębiorca zawiadomił naczelnika US o likwidacji pierwszej działalności i dopełnił innych niezbędnych czynności związanych z zamknięciem firmy.