"Business Insider" pozyskał od Ministerstwa Cyfryzacji dane dotyczące utraty ważności dowodów osobistych. Okazuje się, że w 2023 r. aż 2,1 mln dowodów traci ważność. Wśród tych ponad 2 milionów obywateli prawdopodobnie jest sporo osób, które wymienią swój dowód po raz pierwszy - mowa o tych, którzy urodzili się w 1995 r., dlatego też swój pierwszy dowód najprawdopodobniej uzyskali w 2013 r., czyli 10 lat temu.

Co istotne, warto mieć świadomość, że wniosku o nowy dowód nie można złożyć przez internet. Konieczne jest udanie się do urzędu. Dobra wiadomość jest natomiast taka, że nie trzeba składać dowodu w urzędzie gminy, w której jesteśmy zameldowani - kilka lat temu zniesiono ten obowiązek, dzięki czemu można udać się po prostu do najbliższego urzędu. To wygodne rozwiązanie dla osób, które są np. zameldowane w swoim domu rodzinnym, ale przeprowadziły się i wynajmują mieszkanie.

Wizyta w urzędzie jest konieczna (podobnie zresztą jak w przypadku wyrabiania nowego paszportu) ze względu na konieczność pobrania odcisków palców. Oprócz tego osoba wnioskująca o dowód musi również złożyć wzór podpisu, który zostanie umieszczony w dokumencie.

Osoby, których dokument stanie się nieważny, a jednocześnie nie zawnioskują o wydanie nowego dowodu, narażają się na surowe konsekwencje. Zgodnie z przepisami ustawy o dowodach osobistych osoby, które uchylają się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego, podlegają karze ograniczenia wolności lub karze grzywny. Wysokość grzywny ustala sąd; kara może wynieść nawet 5 tys. zł. Oczywiście warto mieć też świadomość, że potencjalna grzywna to tylko jedna z konsekwencji. Osoba, która nie posiada ważnego dokumentu tożsamości, nie może praktycznie niczego załatwić w urzędzie czy banku. I to właśnie to motywuje większość osób do pilnowania terminu utraty ważności dokumentu.

Warto przy okazji pamiętać, że nie tylko termin utraty ważności dowodu osobistego zmusza do wymiany dokumentu. Nowy dowód osobisty będzie też potrzebny w sytuacji, gdy zmieniają się istotne dane - takie jak nazwisko (wymiana dowodu to jedna z formalności po ślubie). Do tego dochodzą sytuacje, gdy ktoś poddaje się operacjom plastycznym znacząco zmieniającym jego wygląd. Złożenie wniosku o dowód jest też konieczne, kiedy poprzedni dokument został skradziony, zniszczony lub zagubiony.

Osoby, które wymieniają dowód ze względu na utratę ważności muszą pamiętać, by wniosek złożyć w urzędzie co najmniej 30 dni przed terminem utraty ważności.