Wyższy VAT na bezalkoholowe napoje i część energetyków. MF chce kolejnych zmian i zasłania się UE
W pierwszej kolejności warto przypomnieć, że od lipca 2024 r. Polska objęta jest unijną procedurą nadmiernego deficytu, co jest konsekwencją wysokiego poziomu deficytu budżetowego odnotowanego w 2023 r. Zgodnie z zaleceniami Rady UE, Polska musi przestrzegać określonego tempa wzrostu wydatków netto, a także co pół roku informować o postępach we wdrażaniu działań naprawczych.
W przyjętej 21 października przez Radę Ministrów „Informacji o działaniach podjętych przez Polskę” rząd przedstawił pakiet działań, których łączny, pozytywny skutek dla budżetu szacowany jest na co najmniej 18,7 mld zł. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, wzrost deficytu w ostatnich latach jest wynikiem przede wszystkim zwiększonych nakładów na obronność oraz trudnej sytuacji gospodarczej.
Dodatkowym czynnikiem, który negatywnie wpłynął na stronę dochodową budżetu, było niższe niż pierwotnie zakładano tempo inflacji. Resort podkreśla jednocześnie, że konieczność cięcia deficytu wynika nie tylko z zaleceń unijnych, ale również z krajowych reguł budżetowych. Sytuacja jest poważna; według rządowych prognoz, dług publiczny liczony według metodologii unijnej przekroczy w 2026 r. próg 60 proc. PKB i będzie dalej dynamicznie rósł, osiągając ponad 75 proc. PKB w 2029 r.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 19,91%
Jednym z działań wchodzących w skład pakietu - a mającym przyczynić się do zapewnienia wyższych wpływów do budżetu państwa - jest podniesienie VAT-u na kolejne grupy produktów.
Propozycja dotyczy objęcia podstawową, 23-procentową stawką VAT dwóch grup produktów: bezalkoholowych odpowiedników napojów alkoholowych (takich jak piwa czy wina bezalkoholowe) oraz napojów energetyzujących, które zawierają w swoim składzie minimum 20 proc. soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego.
Obecnie produkty te mogą korzystać z niższych stawek VAT, co rząd uznaje za nieuzasadnione w kontekście konieczności poszukiwania dodatkowych dochodów budżetowych.
To kolejne produkty, których ceny wzrosną w wyniku działań MF
Podwyżka VAT na napoje bezalkoholowe i część energetyków wpisuje się w szerszy pakiet działań fiskalnych, które rząd podejmuje w celu ratowania budżetu. Należy tu wspomnieć o przyjętym równolegle przez Radę Ministrów projekcie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym, który zakłada przyspieszenie i zwiększenie skali podwyżek akcyzy na alkohol w latach 2026-2027.
Zamiast planowanych wcześniej podwyżek o 5 proc. rocznie, akcyza ma wzrosnąć o 15 proc. w 2026 r. i o kolejne 10 proc. w roku 2027. Te dwa działania - podwyżka VAT na wybrane napoje i przyspieszenie wzrostu akcyzy na alkohol - pokazują determinację rządu w poszukiwaniu dodatkowych źródeł dochodów dla budżetu państwa.
Nie da się jednak ukryć, że wzrost akcyzy czy podatku VAT przełoży się ostatecznie na wyższe ceny poszczególnych produktów. Oprócz tego rządzący chcą też podniesienia opłaty cukrowej.
Ostateczny kształt przepisów dotyczących stawki VAT na napoje bezalkoholowe i energetyczne będzie znany po zakończeniu prac legislacyjnych. Można się jednak spodziewać, że działań tego rodzaju będzie w przyszłości więcej.
