Kara ograniczenia wolności w Polsce w praktyce dość rzadko sprawia, że faktyczna swoboda przemieszczania się jest mocno naruszona. Jej cele są bowiem zdecydowanie odmienne i skupiają się raczej na wzbudzeniu potrzeby przestrzegania porządku prawnego. W obecnym stanie prawnym kara ograniczenia wolności może polegać na pracach społecznych bądź potrącaniu części wynagrodzenia na wskazany cel społeczny.
Kara ograniczenia wolności często mylona jest z dozorem
Wyobrażenie na temat kary ograniczenia wolności w Polsce jest dość różne. Wiele osób słysząc to pojęcie mylnie kojarzy je ze ścisłym dozorem, a więc życiem pod ciągłą obserwacją i kontrolą. Tymczasem w obecnym stanie prawnym jej wykonywanie przybiera zupełnie inne formy, a dozór elektroniczny stanowi odrębną instytucję. Wszystko przez wzgląd na fakt, że zgodnie z kodeksem karnym wykonawczym celem omawianej kary jest „wzbudzenie w skazanym woli kształtowania jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego”.
Osoba skazana wiedzie normalne życie, Zwykle jej swoboda na przykład w przemieszczaniu się nie jest zbytnio ograniczona. Kluczowy jest jedynie brak zmiany stałego miejsca pobytu. Samą karę odbywa się zaś właśnie miejscu stałego pobytu bądź zatrudnienia skazanego, ewentualnie w niewielkiej odległości od tych miejsc.
Kara ograniczenia wolności przewidziana jest dla sprawców drobniejszych przestępstw. Nie zawsze bowiem pobyt w zakładzie karnym pozwala na prawidłową resocjalizację. Generalną zasadą jest prym kar wolnościowych, których formy pozwalają na wynagrodzenie społeczeństwu wyrządzonych krzywd.
Prace społeczne lub potrącenie z wynagrodzenia – tak dziś wygląda kara ograniczenia wolności w Polsce
Kara ograniczenia wolności wymierzana jest w miesiącach i latach. Wobec tego najkrótszy możliwy czas jej wykonywania wynosi jeden miesiąc. Graniczną dla sądu barierą w orzekaniu jest okres 2 lat. W obecnym stanie prawnym omawiana kara polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne bądź potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
W tym pierwszym przypadku nad realizacją nałożonych obowiązków czuwa kurator zawodowy. To on po konsultacji z gminą wskazuje skazanemu miejsce, czas i rodzaj wykonywanych prac społecznych. Zwykle są to czynności związane z race utrzymaniem porządku, czy pomocy przy remoncie obiektu gminnego. Do najczęstszych prac należą sprzątanie terenów zielonych, utrzymanie czystości na ulicach, a także szeroko pojęte dbanie o miejsca publiczne. Niewykluczone jednak, że prace użyteczne dla społeczeństwa będą też wykonywane w szkołach, domach pomocy społecznej, a nawet schroniskach dla zwierząt. W stosunku miesięcznym ich wymiar wynosi od 20 do 40 godzin.
Inną formą kary ograniczenia wolności jest potrącenie od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd. Taka kara może być jednak orzeczona wyłącznie do osoby zatrudnionej. Dodatkowo w okresie wykonywania prac skazany nie może rozwiązać stosunku pracy bez zgody sądu.
Inne obowiązki związane z ograniczeniem wolności
Wybór formy odbywania kary ograniczenia wolności należy do sądu. Co ciekawe, możliwe jest orzeczenie, w którym skazany zostanie zobowiązany zarówno do prac społecznych, jak i dokonywania potrąceń z wynagrodzenia. Należy też pamiętać, że poza wskazanymi ograniczeniami sąd posiada narzędzia do nałożenia na skazanego innych obowiązków.
Obligatoryjnym zadaniem skazanego jest udzielanie wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary. Poza tym razem z karą ograniczenia wolności orzeczone mogą zostać obowiązki takie jak przeproszenie pokrzywdzonego, powstrzymywanie się od kontaktu z pokrzywdzonym lub jego bliskimi, a nawet powstrzymywanie się od spożywania alkoholu lub zażywania innych środków odurzających. W katalogu sąd ma też do dyspozycji zobowiązanie skazanego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, poddania się terapii, a także powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach.
