Czasy, gdy od ukończenia szkoły aż do emerytury pracowało się w jednej firmie, bezpowrotnie minęły. Obecnie pracę zmieniamy średnio co kilka lat, czasem również pracujemy (lub współpracujemy) z kilkoma firmami jednocześnie. Często oznacza to więcej pieniędzy, ale również więcej formalności. Przykładowo, w przypadku każdej z firm, która nas zatrudnia, badania lekarskie musimy robić osobno. Nawet jeżeli pracujemy na takim samym stanowisku.
Zgodnie z art. 229 kodeksu pracy, każdy pracownik musi przejść odpowiednie badania lekarskie. Badania lekarskie mogą być wstępne (z których nowy pracownik może być zwolniony), a także okresowe (od okresowych badań pracowników kodeks pracy nie przewiduje żadnych odstępstw). Tak więc może się zdarzyć, że pójdziemy w krótkim odstępie czasu do jednego lekarza medycyny pracy, tylko po to, aby potwierdził to, co było wiadome już po pierwszym badaniu.
Okresowe badania lekarskie trzeba wykonywać dla każdego pracodawcy oddzielnie
Zgodnie z art. 229 kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikowi profilaktycznej opieki lekarskiej. O tym, jak ma wyglądać ta opieka, mówi Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (oczywiście od tego czasu było zmieniane, pracodawcy są zobowiązani wiec do działania zgodnie ze zaktualizowaną treścią).
Rozporządzenie mówi m.in. o zakresie badań oraz o częstotliwości przeprowadzania badań okresowych. W przypadku niektórych stanowisk pracy niektóre badania trzeba przeprowadzać nawet co roku. I tutaj pojawia się problem, bo jeżeli pracownik jest zatrudniony w więcej niż jednej firmie, na dokładnie takim samym stanowisku, w zbliżonych, albo wręcz takich samych warunkach pracy, i tak musi badania okresowe przejść dla każdej z zatrudniających go firm osobno.
Pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania okresowe – od tej zasady nie ma odstępstw
O ile w przypadku badań wstępnych (które powinien przejść każdy nowozatrudniony pracownik), istnieje możliwość zwolnienia z obowiązku wizyty u lekarza (ponowne przyjmowanie do pracy na takim samym stanowisku pracy), na podstawie regulacji art. 229 kodeksu pracy, to w przypadku badań okresowych, ustawa takiej możliwości nie przewiduje. A jeżeli nie przewiduje w tym przypadku (a w innych przypadkach już tak), to znaczy, że intencją prawodawcy było, aby każda firma wysyłała pracownika na okresowe badania lekarskie we własnym zakresie i na własny koszt.
W przypadku badań okresowych i kontrolnych (czyli po odpowiednim okresie niezdolności do pracy), wymagane jest osobne badanie lekarskie dla każdego pracodawcy. Brak takiego orzeczenia, wystawionego na podstawie skierowania przez konkretną firmę, skutkuje niemożliwością podjęcia przez pracownika pracy. Nawet jeżeli tydzień wcześniej przeszedł dokładnie takie samo badanie, w tym samym zakresie. Musi udać się do lekarza medycyny pracy ponownie i uzyskać kolejne orzeczenie.
Prawa pracownika dotyczące wstępnych i okresowych badań lekarskich
Pracownicy w tym momencie powinni pamiętać, że pracodawca za badania lekarskie pracownika musi zapłacić. Powinien zorganizować je również, w miarę możliwości, w godzinach pracy. Za czas poświęcony na badania lekarskie (a także dojazd i powrót) pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jeżeli na badania musi udać się do innej miejscowości, pracodawca zobowiązany jest do pokrycia kosztów tej podróży, według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.
