Jak zauważa Gazeta Prawna, w obecnym brzmieniu nowelizacja daje Krajowej Administracji Skarbowej „kompetencje bez precedensu”. Co właściwie się zmieni? Przede wszystkim skarbówka zyska narzędzia, dzięki którym przeprowadzenie kontroli będzie znacznie łatwiejsze.
Krajowa Administracja Skarbowa - nowe kompetencje 2019
Dotąd upoważnienie o wszczęciu kontroli skarbowej należało doręczyć kontrolowanemu, ewentualnie jego pełnomocnikowi. Po nowelizacji fiskus będzie mógł wręczyć upoważnienie osobie kierującej lub nadzorującej kontrolowanego, a nawet asystentce czy sekretarce. Istotny jest również fakt, że zarówno dokumentów, jak i wyjaśnień skarbówka będzie mogła zażądać od każdego podmiotu, który miał styczność z kontrolowanym podatnikiem.
Nowa definicja kontrahenta kontrolowanego
Kontrola krzyżowa jest to możliwość, która przewiduje kontrolę skarbową podmiotu wskutek przeprowadzania takowej u kontrahenta tego podmiotu. W świetle obowiązujących przepisów (art. 70 ustawy o KAS) kontrola krzyżowa może być przeprowadzana u wszystkich podatników, którzy uczestniczą w dostawie tej samej usługi lub produktu, zarówno u dostawców, jak i nabywców. Nowelizacja ustawy o KAS zakłada, że obowiązująca definicja kontrahenta kontrolowanego ulegnie rozszerzeniu i w jej obrębie znajdzie się również:
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
- przewoźnik drogowy, który działa na zlecenie kontrolowanego i przewozi towary dostawcy bądź nabywcy biorącego udział bezpośredni lub pośredni w dostawie towarów
- firma magazynująca, przeładowująca, przepakowująca lub przesyłająca dalej towar w oparciu o zlecenie dostawcy bądź nabywcy, biorącego udział bezpośredni lub pośredni w jego dostawie.
Powyższa zmiana ma być ułatwieniem w stosowaniu pakietu przewozowego, ale – jak podkreśla GP – nowo przyznane kompetencje mogą również zostać wykorzystane do innych celów. Spektrum kontroli skarbowej będzie bowiem mogło obejmować dosłownie każdy podmiot, który nawet w minimalnym stopniu brał udział w transakcji. Tomasz Rolewicz, doradca podatkowy i partner z EY, zwraca uwagę, że stwarza to warunki do powstawania niemal absurdalnych sytuacji:
„W skrajnej sytuacji może to być nawet podmiot dostarczający papier do drukarek do magazynu, w którym przechowywane były towary związane z daną transakcją. Ale nie o to chyba chodzi.”
Realne narzędzia do walki z pustymi fakturami
Zgodnie z zapowiedziami rządu, zmiany w VAT w 2018 r. miały uzbroić organy Krajowej Administracji Skarbowej w faktyczne narzędzia do zwalczania procederu tzw. pustych faktur. Na Bezprawniku pisaliśmy o tym w artykule „Urząd skarbowy kupi puste faktury”. Nowelizacja wprowadzi w kompetencje naczelnika urzędu celno-skarbowego możliwość prowadzenia postępowania przygotowawczego w sprawach dotyczących pustych faktur i prób wyłudzenia zwrotów z VAT. Naczelnik będzie mógł również orzekać o przepadku przedmiotów. Na ten moment jest to kompetencja tylko naczelników urzędów skarbowych, zmiana jest więc zasadna.
Izabela Rymanowska, doradca podatkowy i menedżer z EY, komentuje to następująco:
„Co ciekawe, wygląda na to, że sprawy mandatowe nadal będzie mógł rozstrzygać urząd skarbowy. Może to powodować spory, czy dany błąd na fakturze jest jeszcze wykroczeniem czy już przestępstwem, którym powinien zająć się UCS. Ta niepewność może mieć wpływ na bieżące funkcjonowanie administracji.”
Rachunki bankowe pod kontrolą
Nowelizacja ustawy o KAS wprowadzi jeszcze jedną, dla wielu podatników kluczową zmianę. Chodzi, mianowicie, o kontrolę rachunków bankowych, wykorzystywanych do prowadzenia niezarejestrowanej działalności gospodarczej bądź pozyskiwania przychodów z niejasnych źródeł. Po wejściu nowelizacji w życie, wszystkie instytucje finansowe będą musiały wskazać fiskusowi imię, nazwisko, telefon, adres zamieszkania i mailowy posiadacza rachunku bankowego, który wzbudza podejrzenie skarbówki. Odmowa grozi takiej instytucji karą wysokości 10 tys. zł. I choćby w tym miejscu klaruje się jasno, że rzeczywiście urząd skarbowy skontroluje każdego.
Dostęp do szerszego wachlarza informacji
Na mocy nowelizacji, Krajowa Administracja Skarbowa będzie mogła uzyskiwać informacje od wielu instytucji publicznych, bez uprzedniego składania wniosków. Dotyczy to m.in. Polskich Linii Kolejowych, Żeglugi Śródlądowej, Polskiej Grupy Lotniczej itp. Umocowanie to ma na celu skuteczniejszą egzekucję „niepodatkowych należności budżetowych” (np. sankcji nakładanych na podstawie przepisów antyhazardowych). Naczelnicy urzędów skarbowych zyskają także dostęp do Systemu Informacji Schengen, obejmujący osoby, samochody, statki, samoloty i kontenery, dzięki czemu usprawni się pobór należności akcyzowych.
Bat na chrzczone paliwo
Oprócz wyżej wspomnianych kompetencji, KAS uzyska także możliwość np. ścigania z urzędu osób, które powołują się na wpływy w urzędach skarbowych. Ponadto fiskus będzie mógł zatrzymywać rozmaite produkty (np. podróbki odzieży) na drodze kontroli celnoskarbowych oraz wykrywać paliwa niespełniające określonych norm bądź pochodzące z nieznanego źródła.
Ograniczenie możliwości korygowania zeznań podatkowych
Nowelizacja wprowadzi ograniczenia w zakresie składania korekt zeznań podatkowych. Ma to ukrócić sytuacje, w których podatnik usiłuje wielokrotnie korygować zeznanie.
Zmiany w podmiotach VAT
Rewolucja w VAT zaowocowała zapisem, który zabrania wprowadzenia do rejestru VAT podmiotu, wobec którego sąd orzekł zakaz wykonywania działalności gospodarczej. W podobnym przypadku podmiot taki będzie można również wykreślić z rejestru VAT bez uprzedniego zawiadomienia.
Faktyczne uszczelnienie systemu podatkowego
Na ten moment, projekt nowelizacji ustawy o KAS jest jeszcze na etapie konsultacji społecznych. Skarbówka podkreśla jednak, że poszerzenie zakresu kompetencji KAS jest potrzebne. W obliczu zbliżających się wyborów i coraz hojniej rozdawanych przez rząd pieniędzy (patrz: program rodzina 1000 plus) - pozyskiwanie środków do budżetu państwa wydaje się wręcz niezbędne. Wygląda na to, że nowa koncepcja fiskusa – zgodnie z zapowiedziami – zmierza do drobiazgowego uszczelnienia systemu podatkowego. Zgodnie z nią, urząd skarbowy skontroluje każdego, a egzekucja wszelkich należności podatkowych może stać się faktem.
