Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych wejdzie w życie 13 października 2022 r. Nowe przepisy tworzą nową rzeczywistość prawną, w ramach której będą działali przedsiębiorcy oraz urzędnicy.
Nowelizacja KSH – co się zmienia w przepisach?
Z pewnością największą oraz najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego prawa grup spółek. Nowe przepisy będą regulowały relacje w stosunkach pomiędzy spółką dominującą oraz spółką zależną, w sytuacji gdy została podjęta uchwała o uczestnictwie w grupie spółek, a także do spółki powiązanej ze spółką dominującą, gdy jej umowa lub statut tak stanowią. Zadaniem oraz funkcją prawa grup spółek będzie uregulowanie stosunków pomiędzy podmiotami występującymi w holdingach.
Dodatkowo, każdorazowe uczestnictwo w grupie spółek zostanie ujawnione w Krajowym Rejestrze Sądowym, przy czym stosowanie przepisów prawa grup spółek możliwe jest w sytuacji, gdy w rejestrze ujawniona zostanie stosowna wzmianka.
Jednocześnie warto podkreślić, że przepisów prawa grup spółek dotyczących spółek zależnych nie stosuje się wobec spółki publicznej, spółki w likwidacji oraz spółki będącej podmiotem objętym nadzorem nad rynkiem finansowym. Ponadto, regulacji prawnych dotyczących spółki dominującej nie stosuje się wobec Skarbu Państwa.
Zmiany w przepisach dotyczących rad nadzorczych oraz zarządów w spółkach kapitałowych
Ponadto, istotną zmianą jest także tzw. reforma nadzoru właścicielskiego, z którą wiąże się wprowadzenie nowych obowiązków, ale też uprawnień rady nadzorczej (oraz rady dyrektorów w przypadku PSA), tj. m.in.:
- obowiązek sporządzania i składania sprawozdania przed zgromadzeniem wspólników/walnym zgromadzeniem akcjonariuszy sprawozdania z działalności rady nadzorczej;
- możliwość żądania od zarządu/prokurentów i osób zatrudnionych w spółce sporządzenia lub przekazania wszelkich informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień dotyczących spółki oraz spółek zależnych i powiązanych;
- wprowadzenie w spółkach, których sprawozdanie finansowe podlega badaniu ustawowemu, obowiązkowego uczestnictwa kluczowego biegłego rewidenta spółki w posiedzeniach rady nadzorczej;
- możliwość ustanawiania uchwałą rady nadzorczej doraźnych/stałych komitetów rady nadzorczej;
- rada nadzorcza będzie miała możliwość podjęcia uchwały w sprawie zbadania przez doradcę rady nadzorczej określonej sprawy dotyczącej działalności lub majątku spółki;
- usystematyzowanie ustawowych standardów podejmowania uchwał rady nadzorczej;
- w spółce z o.o. obowiązkowe będzie protokołowanie uchwał rady nadzorczej;
- wymóg wyrażenia przez radę nadzorczą zgody na zawarcie transakcji przez spółkę ze spółką dominującą, spółką zależną lub spółką powiązaną, jeśli jej wartość lub zsumowana wartość wszystkich transakcji zawieranych z tą samą spółką w danym roku obrotowym przekracza 10% sumy aktywów spółki na podstawie sprawozdania finansowego spółki za poprzedni rok obrotowy;
- w spółce z o.o. – obowiązkowe będzie protokołowania uchwał zarządu na wzór obecnej regulacji zarządu S.A. i PSA.
Ponadto, tegoroczna nowelizacja KSH wprowadzi przepisy dotyczące rad nadzorczych oraz zarządów w spółkach z o.o. oraz spółkach akcyjnych, tak jak obowiązuje to obecnie w ramach dotyczących PSA.
Nowelizacja KSH a przepisy karne
Jednocześnie, w nowelizacji KSH znajdziemy szerszy katalog przestępstw, których potencjalne popełnienie (potwierdzone prawomocnym wyrokiem skazującym) wykluczy możliwość pełnienia funkcji członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatora oraz prokurenta w spółkach kapitałowych.
Opracowywana przy udziale ministra aktywów państwowych nowela zdaniem wielu może być szczególnie niebezpieczna. Szeroko rozumiany biznes będzie bardziej zależny od woli państwa. W kontekście nowelizacji warto pamiętać o treści art. 296 kodeksu karnego, który stanowi, że ścigane jest przestępstwo na szkodę spółki. Choć przecież kształtowana przez lata doktryna, jak również judykaty sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego stoją raczej na stanowisku, że interes spółki jest interesem jej właścicieli/akcjonariuszy. Z nowych przepisów wynika jednak dość jasny przekaz, że o interesie spółki może decydować ktoś poza jej właścicielami/akcjonariatem. Ktoś, kto ma zupełnie inne zdanie, a dodatkowo pełni jakąś ważną funkcję w aparacie państwa. Jest to nie tyle kuriozalne, co wręcz stoi w sprzeczności z pozostałymi przepisami oraz dorobkiem orzeczniczym.
